ESA_logo_2020_Wit
ESERO-logo wit

Het broeikaseffect en de gevolgen ervan - Onderzoek naar de opwarming van de aarde 

Korte beschrijving

In deze reeks van drie activiteiten zullen leerlingen praktische experimenten uitvoeren en satellietbeelden leren interpreteren om de algemene effecten van de opwarming van de aarde beter te begrijpen. In activiteit 1 maken de leerlingen een model om het broeikaseffect aan te tonen door te laten zien dat een hoger niveau van kooldioxide (CO2) een hogere temperatuur betekent. Het experiment wordt aangevuld met de interpretatie van satellietbeelden waarop het CO2-niveau van de aarde in verschillende tijdsperioden te zien is. Leerlingen leren vervolgens over enkele gevolgen van een versterkt broeikaseffect - het smelten van ijs en veranderende albedo-waarden. Leerlingen onderzoeken deze onderwerpen in activiteiten 2 en 3. 

Onderwerp Aardrijkskunde, Natuurkunde, Wetenschap

Leerdoelen
  • Wat het broeikaseffect is en hoe menselijke activiteit de energiebalans in de atmosfeer van de aarde verandert
  • De mogelijke effecten van verhoogde kooldioxideniveaus op het klimaat van de aarde
  • Mogelijke gevolgen van het versterkte broeikaseffect
  • De verschillende gevolgen van overstromingen en een stijgend zeewaterpeil door smeltend zee-ijs en smeltende ijskappen en gletsjers
  • Wat albedo is en hoe de reflectiviteit van verschillende oppervlakken de temperatuur beïnvloedt
  • Hoe aardobservatie kan worden gebruikt om het klimaat op aarde te monitoren
Leeftijd
12 - 15 jaar oud
Tijd
ongeveer 45 minuten per activiteit
Beschikbaar in:
Engels, Deens, Nederlands,  Duits, Frans, Italiaans, Spaans, Roemeens, Ests, Sloveens
Trefwoorden:
, , , , , , , , ,
Activiteit downloaden - NL
Activiteit 1: Broeikaseffect - wat is dat?
In deze activiteit testen leerlingen een hypothese over hoe kooldioxide in de atmosfeer de temperatuur op aarde kan beïnvloeden om het broeikaseffect te begrijpen. Leerlingen beantwoorden de vraag: Hoe beïnvloedt de atmosferische kooldioxide de temperatuur op aarde? Leerlingen zullen ook satellietbeelden analyseren om te begrijpen hoe het mogelijk is om broeikasgassen vanuit de ruimte te monitoren. 
Uitrusting
  • 2 kolven van 1 liter
  • Kurken met gat voor de thermometer
  • 1 lamp met een verwarmingslamp (meer dan 100W)
  • 2 thermometers (nauwkeurigheid 0,10C)
  • Azijnzuur 32%
  • Bakpoeder
  • IJsblokjes (optioneel)
Activiteit 2: Zeespiegel als indicator van de opwarming van de aarde
In deze activiteit onderzoeken leerlingen door middel van een praktische activiteit welke invloed de opwarming van de aarde op de zeespiegel zou kunnen hebben. De verandering van het zeeniveau is een van de belangrijkste gevolgen van antropogene - of door de mens veroorzaakte - klimaatverandering. Leerlingen zullen onderzoeken wat het effect op zeeniveaus is als zee- en landijs (bijvoorbeeld gletsjers) smelt? 
Uitrusting
  • 4 glazen bekers 250 ml
  • Metalen net met een diameter die iets groter is dan de bekers
  • Gekleurde ijsblokjes
  • Keukenzout (NaCl)
  • Theelepel of spatel om mee te roeren
  • Markeerstift
  • Timer
Activiteit 3: Hoe veranderingen in albedo het klimaat kunnen beïnvloeden
In deze activiteit zullen leerlingen een hypothese ontwikkelen en testen over hoe het reflectievermogen
van oppervlakken van verschillende kleuren de temperatuur beïnvloedt door een praktisch experiment uit te voeren. Leerlingen zullen begrijpen dat de reflectiviteit van verschillende oppervlakken, hun albedo, een belangrijke rol speelt in het klimaat op aarde. Ze zullen de volgende vragen onderzoeken:
1) Hoe beïnvloedt de kleur de temperatuur van de oppervlakken?
2) Hoe beïnvloeden de wind en de vochtigheid het albedo en dus de temperatuur van het gemeten oppervlak?
Uitrusting
  • IR-thermometer
  • Stukken papier of karton met verschillende grijstinten en verschillende kleuren (zie bijlage II)
  • Lamp met warmtelamp (als het niet zonnig is)

Wist u dat?

EarthCARE is een ESA-missie die ons een beter inzicht zal geven in de rol die wolken en aërosolen spelen in zowel het terugkaatsen van zonnestraling naar de ruimte als het vasthouden van infrarode straling die van het aardoppervlak wordt uitgezonden. EarthCARE - de Earth Cloud Aerosol and Radiation Explorer - wordt ontwikkeld in samenwerking met ESA en het Japan Aerospace Exploration Agency, JAXA. EarthCARE zal wereldwijde waarnemingen verzamelen van wolken- en aerosolprofielen samen met zonne- en warmtestraling om deze parameters op te nemen in numerieke weer- en klimaatmodellen. Bovendien zullen de aërosolgegevens van EarthCARE waardevol zijn voor het monitoren van de luchtkwaliteit. 

De koolstofcyclus

Korte beschrijving In deze set van drie activiteiten leren leerlingen over de koolstofcyclus en gebruiken ze...

Meer lezen

Uitzicht op de oceaan

IJs en sneeuw kunnen een belangrijk onderwerp zijn als we het over het klimaat hebben. De poolgebieden zijn erg kwetsbaar en kunnen ons veel vertellen over hoe het klimaat op aarde verandert. Andrew Shepherd van de Universiteit...

KlimaatAardobservatieSatellieten

De kracht van aardobservatie

We zijn allemaal nauw verbonden met onze aarde - van de bomen die ons van zuurstof voorzien tot de natuurlijke bronnen die ons landschap vormgeven. Het aardobservatieprogramma van ESA loopt voorop bij het monitoren...

Leer meer over het zeeniveau

Leer hoe klimaatverandering onze zeeën doet stijgen en hoe satellieten sinds 1992 systematisch de hoogte van het zeeoppervlak meten.