ESA_logo_2020_Wit
ESERO-logo wit

Planetaire warmtepompen

Korte beschrijving

In deze reeks van drie activiteiten leren leerlingen hoe de oceaancirculatie van invloed is op het klimaat. In de inleidende activiteit voeren ze berekeningen uit om de relatieve impact van de opwarming van de aarde op de atmosfeer en de oceanen te vergelijken. Met een praktische activiteit waarbij gemakkelijk verkrijgbare apparatuur wordt gebruikt, kunnen leerlingen zien hoe water van verschillende temperaturen lagen kan vormen in de oceaan en nagaan hoe ze dit kunnen gebruiken om het effect van veranderingen in zoutgehalte te onderzoeken. In de laatste activiteit gebruiken leerlingen de webtoepassing Climate from Space om meer te weten te komen over de Golfstroom.

Onderwerp Aardrijkskunde, Wetenschap, Aardwetenschappen

Leerdoelen
  • Berekeningen uitvoeren om de rol van de oceanen en de atmosfeer bij het reguleren van het klimaat te vergelijken
  • Leg uit hoe de wereldwijde thermohaliene circulatie ontstaat
  • Beschrijven hoe oceaanstromingen water en energie rond de aarde transporteren
  • Een model gebruiken om de beweging van water van verschillende temperaturen te onderzoeken en stratificatie in de oceaan te verklaren
  • Praktische methoden ontwerpen om een vraag te onderzoeken over hoe water in de oceanen beweegt
  • Het gedrag van de Golfstroom beschrijven met behulp van informatie uit klimaatgegevens
  • Gegevens uit registraties van ten minste twee essentiële klimaatvariabelen samenvoegen om een waargenomen correlatie of trend te verklaren
Leeftijd
14 - 16 jaar oud
Tijd
ongeveer 45 minuten per activiteit
Beschikbaar in:
Engels, Frans, Spaans, Duits, Nederlands
Trefwoorden:
, , , , , , , ,
Activiteit downloaden - NL

Klimaat voor scholen

Is een serie hulpmiddelen voor in de klas, ontwikkeld door het Climate Change Initiative (CCI) van ESA, gericht op belangrijke aspecten van het klimaatsysteem.

Bezoek de website van Klimaat voor Scholen
Activiteit 1: Planetaire warmtepompen
In deze op lezen gebaseerde activiteit worden de leerlingen meegenomen in berekeningen met specifieke warmtecapaciteit. De relevante vergelijking wordt gegeven, zodat leerlingen geen voorkennis van de term nodig hebben. Een van beide of beide delen van de activiteit (het lezen en de berekeningen) kan als huiswerk worden opgegeven, afhankelijk van de vaardigheid van de klas. 
Activiteit 2: Stijgend en dalend water 
In deze praktische activiteit bootsen leerlingen de thermodynamica van de oceaan na in een bak, waarbij ze gekleurd water gebruiken om stromingen te volgen en te zien hoe waterlagen met verschillende temperaturen gevormd en in stand gehouden worden. Ze worden uitgedaagd om na te denken over hoe ze het model kunnen gebruiken om andere aspecten van de oceaancirculatie aan te tonen. 
Uitrusting
  • Grote transparante container per groep
  • Kleine container per groep om onder te dompelen in de grotere container
  • Plastic zakken
  • Elastiekjes of touw
  • Kleurstof of inkt
  • IJs in een emmer om te koelen, of gekoeld water
  • Toegang tot warm en koud water
  • Stopwatch of klok per groep (optioneel)
  • Camera of smartphone per groep (optioneel)
  • Thermometers (optioneel)
  • Doekjes of papieren handdoeken
  • Werkblad 2 (2 pagina's)
  • Materiaal voor het maken van posters, of software voor het maken van video's of presentaties
  • Klimaat vanuit de ruimte online bron: Planetaire warmtepompen verhaal (optioneel)
Activiteit 3: De Golfstroom 
In deze activiteit gebruiken leerlingen de webtoepassing Climate from Space om te kijken naar de temperaturen van het zeeoppervlak langs het pad van de Golfstroom en gedownloade gegevens om patronen en trends over de Golfstroom te vergelijken met die elders in de Noord-Atlantische Oceaan. Vervolgens onderzoeken en verklaren ze verbanden tussen de temperatuur van het zeeoppervlak en een andere klimaatvariabele, waarbij ze gebruik maken van de kennis die ze tijdens het bestuderen van het onderwerp hebben opgedaan. 

Wist u dat?

Vóór het tijdperk van de satellieten kon de temperatuur van de oceaan alleen worden gemeten met thermometers die aan de kust waren gekoppeld, vanaf schepen werden neergelaten of aan boeien of onderzeeërs waren bevestigd. Dit betekende natuurlijk dat de metingen fragmentarisch waren en dat er voor maar heel weinig plaatsen continue gegevens waren. Thermische camera's op satellieten kunnen de oppervlaktetemperatuur van de oceaan over de hele wereld met regelmatige tussenpozen detecteren. Een satelliet in een geostationaire baan kan elk deel van de zee op een bepaald halfrond eens in de vijftien minuten of zo bekijken; een satelliet in een polaire baan, dichter bij de aarde, kan meer details zien en de hele planeet bestrijken, maar zal de temperatuur op een bepaalde plaats slechts eens in de tien dagen of zo meten.

Beelden uit de ruimte

Leer hoe satellieten ons kunnen helpen bij het bewaken van onze planeet. Video door ESERO Duitsland (in het Engels).