Podnebni detektivi Projekti 2022-2023
Naslov projekta: "Vodne poti Olimpa in podnebne spremembe"
Ekipa: Olympusovi hidronavti
16. osnovna šola Larissa Larissa Grčija 13 Starost učenca: 10-11 let
Kako podnebne spremembe vplivajo na količino in kakovost vode na Olimpu ter kakšne so posledice za življenje in pridelke na polgorskih območjih Spodnjega Olimpa?
Πώς η κλιματική αλλαγή επηρεάζει την ποσότητα και ποιότητα νερών του Ολύμπου και ποιες οι συνέπειές στη ζωή και τις καλλιέργειες στις ημι-ορεινές περιοχές του Κάτω Ολύμπου;
Raziskovalna vprašanja projekta so se nanašala na dolgoročne posledice podnebnih sprememb na polgorskih območjih Kato Olympus in delte Pinios, in sicer:
E1. Snežna odeja (ukrepi D1, D2, D8)
Ε2. Količinska zadostnost in kakovost pitne/namakalne vode (D3,D4,D9)
Ε3. Pogostost in intenzivnost padavin in ekstremnih vremenskih pojavov (D3,D4,D9)
Ε4. Kakovost življenja ter vpliv na turizem in kmetijsko proizvodnjo (D3-D7, D9)
Vodni krog na Olimpu vključuje pretvorbo dežja in snega v površinske in podzemne tokove ter odtekanje vode iz izvirov. Ta cikel so učenci preučevali z a) delom v razredu, b) delom na terenu in c) strokovnimi delavnicami.
Po usposabljanju učiteljev (D8) so bili učenci usposobljeni za uporabo satelitskih posnetkov pri raziskovanju snežne odeje na Olimpu (D1). Preučevali in primerjali so posnetke v daljšem časovnem obdobju (D2). Obiskali so Rapsani v občini Tempe (vzhodni Olimp) in s pomočjo knjižničarja občinske knjižnice Rapsani, Chaido Pantazi, sledili vodotokom (D5): (a) v zgornjem okrožju Agios Athanasios s fontanami in jarki, ki napajajo bake, (b) na območju Anilios za avtopsijo vodnih rezervoarjev in zgornjega namakalnega omrežja, (c) ogled Muzeja vina in trte (D5) in (e) obisk vaškega vinograda (D6).
Študenti so se pogovarjali s starejšimi prebivalci/kmetovalci o spremembah v količini in kakovosti vode v zadnjih desetletjih ter vplivu na vsakdanje življenje in pridelke (D4). Poleg tega so učencem predstavili vodni krog na splošno, tok vode, tako površinske kot podzemne, na območju od Olimpa do izvirov Agia Paraskevi in ustja v delti. Razpravljali so o vplivu podnebja na količino vode, o pomenu snega, dežja in izvirov za kakovost vode v Piniosu ter za pridelke v Rapsani in delti.
Τα ερευνητικά ερωτήματα του προγράμματος αφορούσαν στις μακροπρόθεσμες συνέπειες της κλιματικής αλλαγής σε ημι-ορεινές περιοχές του Κάτω Ολύμπου και στο Δέλτα του Πηνειού, σχετικά με:
Ε1. Χιονοκάλυψη (δράσεις Δ1,Δ2,Δ8)
Ε2. Ποσοτική επάρκεια και ποιότητα πόσιμου/αρδευτικού νερού (Δ3,Δ4,Δ9)
Ε3. Συχνότητα και ένταση κατακρημνίσεων και ακραίων καιρικών φαινομένων (Δ3,Δ4,Δ9)
Ε4. Ποιότητα ζωής και επιπτώσεις σε τουρισμό και αγροτική παραγωγή (Δ3-Δ7,Δ9)
Ο κύκλος νερού στον Όλυμπο περιλαμβάνει τη μετατροπή βροχής και χιονιού σε επιφανειακές και υπόγειες ροές και εκροές από πηγές. Την πορεία αυτή μελέτησαν οι μαθητές με δράσεις α) εργασίας στην αίθουσα, β) επιτόπιας έρευνας, και γ) εργαστηρίων από ειδικούς.
Μετά την επιμόρφωση των εκπαιδευτικών (Δ8), οι μαθητές εκπαιδεύτηκαν στη χρήση δορυφορικών εικόνων για έρευνα σχετικά με τη χιονοκάλυψη του Ολύμπου (Δ1). Μελέτησαν και συνέκριναν τις εικόνες σε βάθος χρόνου (Δ2). Επισκέφθηκαν τη Ραψάνη του Δήμου Τεμπών (Ανατολικό Όλυμπο) και με τη βοήθεια της βιβλιοθηκονόμου της Δημοτικής Βιβλιοθήκης Ραψάνης, Χάιδως Πανταζή, ακολούθησαν τους δρόμους του νερού (Δ5): α)στην άνω συνοικία του Αγίου Αθανασίου με βρύσες και αυλάκια που ποτίζουν μπαξέδες, β) στην περιοχή Ανήλιου για αυτοψία στις δεξαμενές ύδρευσης και στο άνω δίκτυο άρδευσης, γ) ξενάγηση στο Μουσείο Οίνου και Αμπέλου (Δ5), και ε) επίσκεψη σε αμπελώνα του χωριού (Δ6).
Οι μαθητές πήραν συνέντευξη από ηλικιωμένους κατοίκους/αγρότες σχετικά με τις μεταβολές της ποσότητας και της ποιότητας του νερού τις τελευταίες δεκαετίες και την επιρροή στην καθημερινότητα και στις καλλιέργειες (Δ4). Τέλος, οι μαθητές παρακολούθησαν εργαστήριο, όπου ο Δρ. Γιάννης Κοντός, ειδικός στη διαχείριση υδατικών πόρων, τους παρουσίασε τον κύκλο του νερού γενικά, τη ροή των νερών, επιφανειακών και υπόγειων, στην περιοχή από τον Όλυμπο μέχρι τις πηγές της Αγίας Παρασκευής και τις εκβολές στο Δέλτα. Συζήτησαν για τις επιπτώσεις της κλιματικής στην ποσότητα των νερών, την αξία του χιονιού, των βροχών και των πηγών στην ποιότητα του νερού του Πηνειού και στις καλλιέργειες στη Ραψάνη και στο Δέλτα.
Rezultati in zaključki so povezani s posameznimi ukrepi:
D1,D2,D8: Učenci so z uporabo platforme Sentinel-Hub raziskali satelitske posnetke v večletnem obdobju in opazili dokaze o zmanjšanju količine snežnih padavin, pa tudi o zmanjšanju časovnega obdobja snežne odeje.
D4: V intervjujih so zabeležili spremembo vremena, zmanjšanje pretoka v potokih, izsuševanje izvirov in redkejše, a pogosto intenzivnejše padavine ter zmanjšanje količine snežnih padavin. Te podatke so povezali tudi s spremembo pogojev za gojenje vinogradov, ki so iz suhega kmetovanja prešli na obvezno namakanje.
D5,D6: Obisk muzeja in pravega vinograda jim je dal več strokovnega znanja o potrebah vinograda in procesu predelave grozdja v vino. Spoznali so tudi, kako se kmetje po začasnem prehodu na tujerodne sorte vračajo k starim sortam, saj so stare bolje prilagojene podnebju regije, tudi v razmerah zmanjšane količine vode in povišane temperature.
D9: Na delavnici o vodi in upravljanju voda so zdaj teoretično povezali vse zbrane informacije, da bi razumeli zapletenost vodnega kroga ter vpliv podnebnih sprememb na površinske in podzemne vode, izvire, kakovost vode in pridelke.
D3: V zadnji fazi so učenci analizirali vse ugotovitve terenskega in laboratorijskega dela, zabeležili rezultate ter s kritičnim razmišljanjem oblikovali sklepe in priporočila.
Τα αποτελέσματα και συμπεράσματα συνδέονται με τις επιμέρους δράσεις:
Δ1,Δ2,Δ8: Οι μαθητές με τη χρήση της πλατφόρμας sentinel-hub εξερεύνησαν δορυφορικές εικόνες σε βάθος ετών και είδαν ενδείξεις για τη μείωση των χιονοπτώσεων, αλλά και τη μείωση της χρονικής περιόδου χιονοκάλυψης.
Δ4: Από τις συνεντεύξεις κατέγραψαν την αλλαγή του καιρού, τη μείωση της ροής σε ρέματα, το στέρεμα πηγών και τις λιγότερες σε αριθμό αλλά συχνά πιο έντονες βροχοπτώσεις, και την ελαχιστοποίηση των χιονοπτώσεων. Επίσης, συνέδεσαν τα στοιχεία αυτά με την αλλαγή των συνθηκών καλλιέργειας των αμπελιών, που από ξερικές καλιέργειες πλέον είναι αναγκαστικά ποτιστικές.
Δ5,Δ6: Η επίσκεψη στο Μουσείο και σε πραγματικό αμπελώνα τους έδωσε πιο εξειδικευμένες γνώσεις σχετικά με τις ανάγκες του αμπελιού και τη διαδικασία μετατροπής των σταφυλιών σε κρασί. Έμαθαν και για την επιστροφή των αγροτών σε παλιές ποικιλίες μετά από προσωρινή στροφή σε ξενόφερτες, καθώς οι παλιές ήταν καλύτερα προσαρμοσμένες στο κλίμα της περιοχής, ακόμα και σε συνθήκες μειωμένων νερών και αυξημένης θερμοκρασίας.
Δ9: Το εργαστήριο σχετικά με τα νερά και τη διαχείρισή τους έδεσε πλέον θεωρητικά όλες τις πληροφορίες που μάζεψαν, ώστε να κατανοήσουν την πολυπλοκότητα του κύκλου του νερού και πώς επηρεάζουν οι κλιματικές μεταβολές τα επιφανειακά και υπόγεια νερά, τις πηγές, την ποιότητα των νερών και τις καλλιέργειες.
Δ3: Στο τελικό στάδιο, οι μαθητές ανέλυσαν όλα τα ευρήματα από τις επιτόπιες έρευνες και το εργαστήριο, κατέγραψαν τα αποτελέσματα και με κριτική σκέψη συνέθεσαν συμπεράσματα και προτάσεις.
Z raziskovanjem ter analizo svojih ugotovitev in rezultatov so učenci oblikovali predloge za ublažitev težav, ki jih povzročajo podnebne spremembe, pa tudi za zmanjšanje samega problema:
1- boljša uporaba vode z izvajanjem dobrih praks in varčevanjem.
2 - Boljša raba vode za namakanje z boljšimi praksami, kot so kapljično namakanje namesto uporabe škropilnic, zalivanje v času nizkih temperatur itd.
3 Manj emisij toplogrednih plinov zaradi manjše uporabe avtomobilov in več hoje ter uporabe koles in drsalk.
4- prehod na mehke in obnovljive oblike energije.
5- Spremljanje poteka snežnih padavin, padavin in vseh spremenljivk, povezanih s podnebjem.
Οι μαθητές μέσα από την έρευνά τους και την ανάλυση των ευρημάτων και των αποτελεσμάτων τους, προχώρησαν στη διατύπωση προτάσεων για την άμβλυνση των προβλημάτων που επιφέρει η κλιματική αλλαγή, αλλά και τη μείωση του ίδιου του προβλήματος:
1-Ορθότερη χρήση του νερού ύδρευσης με εφαρμογή καλών πρακτικών και εξοικονόμηση.
2-Ορθότερη χρήση του νερού άρδευσης με καλύτερες πρακτικές, όπως σταγόνες και όχι χρήση μπεκ, πότισμα σε ώρες με χαμηλή θερμοκρασία κλπ.
3-Λιγότερες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου με λιγότερη χρήση αυτοκινήτου και περισσότερο περπάτημα και χρήση ποδηλάτου η πατινιών.
4- Στροφή σε ήπιες και ανανεώσιμες μορφές ενέργειας.
5-Παρακολούθηση της πορείας της χιονόπτωσης, των βροχών και όλων των μεγεθών σχετικών με το κλίμα.
Ta projekt je bil samodejno preveden v angleščino.
Projekte oblikujejo ekipe, ki so v celoti odgovorne za skupne podatke.
← Vsi projekti
EN 
CS 
DA 
ET 
FI 
FR 
DE 
EL 
HU 
IT 
LV 
LT 
NL 
NB 
PL 
PT 
RO 
SK 
SL 
SV 
ES 