Έργα Climate Detectives 2022-2023


Θέμα έργου: Αλλαγή του κλίματος

Τίτλος του έργου: "Οι υδάτινες οδοί του Ολύμπου και η κλιματική αλλαγή"

Ομάδα: Οι Hydronauts της Olympus

16ο Δημοτικό Σχολείο Λάρισας   Λάρισα   Ελλάδα   13 Ηλικία του μαθητή: 10-11 ετών

Ερευνητικό ερώτημα

Πώς επηρεάζει η κλιματική αλλαγή την ποσότητα και την ποιότητα του νερού στον Όλυμπο και ποιες είναι οι συνέπειες για τη ζωή και τις καλλιέργειες στις ημιορεινές περιοχές του Κάτω Ολύμπου;
Πώς η κλιματική αλλαγή επηρεάζει την ποσότητα και ποιότητα νερών του Ολύμπου και ποιες οι συνέπειές του στη ζωή και τις καλλιέργειες στις ημι-ορεινές περιοχές του Κάτω Ολύμπου,

Περίληψη του έργου
Πίνακας δράσεων

Τα ερευνητικά ερωτήματα του προγράμματος αφορούσαν τις μακροπρόθεσμες συνέπειες της κλιματικής αλλαγής στις ημιορεινές περιοχές του Κάτω Ολύμπου και του Δέλτα του Πηνειού, σχετικά με:
E1. Χιονοκάλυψη (δράσεις D1, D2, D8)
Ε2. Ποσοτική επάρκεια και ποιότητα πόσιμου/αρδευτικού νερού (D3,D4,D9)
Ε3. Συχνότητα και ένταση βροχοπτώσεων και ακραίων καιρικών φαινομένων (D3,D4,D9)
Ε4. Ποιότητα ζωής και επιπτώσεις στον τουρισμό και τη γεωργική παραγωγή (D3-D7, D9)
Ο κύκλος του νερού στον Όλυμπο περιλαμβάνει τη μετατροπή της βροχής και του χιονιού σε επιφανειακές και υπόγειες ροές και εκροές από πηγές. Ο κύκλος αυτός μελετήθηκε από τους μαθητές μέσω α) εργασιών στην τάξη, β) εργασιών πεδίου και γ) εργαστηρίων εμπειρογνωμόνων.
Μετά την επιμόρφωση των εκπαιδευτικών (D8), οι μαθητές εκπαιδεύτηκαν στη χρήση δορυφορικών εικόνων για την έρευνα σχετικά με τη χιονοκάλυψη στον Όλυμπο (D1). Μελέτησαν και συνέκριναν τις εικόνες με την πάροδο του χρόνου (D2). Επισκέφθηκαν τη Ραψάνη του Δήμου Τεμπών (Ανατολικός Όλυμπος) και με τη βοήθεια της βιβλιοθηκονόμου της Δημοτικής Βιβλιοθήκης Ραψάνης, Χάιδω Πανταζή, ακολούθησαν τα υδατοδρόμια (Δ5): (α) στην άνω συνοικία του Αγίου Αθανασίου με τις βρύσες και τις τάφρους που ποτίζουν τα μπαξέδες, (β) στην περιοχή του Ανηλίου για αυτοψία των υδατοδεξαμενών και του άνω αρδευτικού δικτύου, (γ) ξενάγηση στο Μουσείο Οίνου και Αμπέλου (Δ5) και (ε) επίσκεψη σε αμπελώνα του χωριού (Δ6).
Οι μαθητές πήραν συνεντεύξεις από ηλικιωμένους κατοίκους/αγρότες σχετικά με τις αλλαγές στην ποσότητα και την ποιότητα του νερού τις τελευταίες δεκαετίες και την επίδραση στην καθημερινή ζωή και τις καλλιέργειες (Δ4). Επιπλέον, οι μαθητές έλαβαν μια παρουσίαση για τον κύκλο του νερού γενικά, τη ροή του νερού, τόσο επιφανειακά όσο και υπόγεια, στην περιοχή από τον Όλυμπο μέχρι τις πηγές της Αγίας Παρασκευής και τις εκβολές στο Δέλτα. Συζητήθηκαν οι επιπτώσεις του κλίματος στην ποσότητα του νερού, η αξία του χιονιού, της βροχής και των πηγών στην ποιότητα του νερού του Πηνειού και στις καλλιέργειες στη Ραψάνη και στο Δέλτα.

Τα ερευνητικά ερωτήματα του προγράμματος αφορούσαν στις μακροπρόθεσμες συνέπειες της κλιματικής αλλαγής σε ημι-ορεινές περιοχές του Κάτω Ολύμπου και στο Δέλτα του Πηνειού, σχετικά με:
Ε1. Χιονοκάλυψη (δράσεις Δ1,Δ2,Δ8)
Ε2. Ποσοτική επάρκεια και ποιότητα πόσιμου/αρδευτικού νερού (Δ3,Δ4,Δ9)
Ε3. Συχνότητα και ένταση κατακρημνίσεων και ακραίων καιρικών φαινομένων (Δ3,Δ4,Δ9)
Ε4. Ποιότητα ζωής και επιπτώσεις σε τουρισμό και αγροτική παραγωγή (Δ3-Δ7,Δ9)
Ο κύκλος νερού στον Όλυμπο περιλαμβάνει τη μετατροπή βροχής και χιονιού σε επιφανειακές και υπόγειες ροές και εκροές από πηγές. Την πορεία αυτή μελέτησαν οι μαθητές με δράσεις α) εργασίας στην αίθουσα, β) επιτόπιας έρευνας, και γ) εργαστηρίων από ειδικούς.
Μετά την επιμόρφωση των εκπαιδευτικών (Δ8), οι μαθητές εκπαιδεύτηκαν στη χρήση δορυφορικών εικόνων για έρευνα σχετικά με τη χιονοκάλυψη του Ολύμπου (Δ1). Μελέτησαν και συνέκριναν τις εικόνες σε βάθος χρόνου (Δ2). Επισκέφθηκαν τη Ραψάνη του Δήμου Τεμπών (Ανατολικό Όλυμπο) και με τη βοήθεια της βιβλιοθηκονόμου της Δημοτικής Βιβλιοθήκης Ραψάνης, Χάιδως Πανταζή, ακολούθησαν τους δρόμους του νερού (Δ5): α)στην άνω συνοικία του Αγίου Αθανασίου με βρύσες και αυλάκια που ποτίζουν μπαξέδες, β) στην περιοχή Ανήλιου για αυτοψία στις δεξαμενές ύδρευσης και στο άνω δίκτυο άρδευσης, γ) ξενάγηση στο Μουσείο Οίνου και Αμπέλου (Δ5), και ε) επίσκεψη σε αμπελώνα του χωριού (Δ6).
Οι μαθητές πήραν συνέντευξη από ηλικιωμένους κατοίκους/αγρότες σχετικά με τις μεταβολές της ποσότητας και της ποιότητας του νερού τις τελευταίες δεκαετίες και την επιρροή στην καθημερινότητα και στις καλλιέργειες (Δ4). Τέλος, οι μαθητές παρακολούθησαν εργαστήριο, όπου ο Δρ. Γιάννης Κοντός, ειδικός στη διαχείριση υδατικών πόρων, τους παρουσίασε τον κύκλο του νερού γενικά, τη ροή των νερών, επιφανειακών και υπόγειων, στην περιοχή από τον Όλυμπο μέχρι τις πηγές της Αγίας Παρασκευής και τις εκβολές στο Δέλτα. Συζήτησαν για τις επιπτώσεις της κλιματικής στην ποσότητα των νερών, την αξία του χιονιού, των βροχών και των πηγών στην ποιότητα του νερού του Πηνειού και στις καλλιέργειες στη Ραψάνη και στο Δέλτα.

Κύρια αποτελέσματα και συμπεράσματα
Διάγραμμα GANTT

Τα αποτελέσματα και τα συμπεράσματα συνδέονται με τις επιμέρους δράσεις:
D1,D2,D8: Οι μαθητές που χρησιμοποίησαν την πλατφόρμα sentinel-hub διερεύνησαν δορυφορικές εικόνες για μια περίοδο ετών και είδαν ενδείξεις μείωσης της χιονόπτωσης, αλλά και μείωσης της χρονικής περιόδου της χιονοκάλυψης.
Δ4: Από τις συνεντεύξεις κατέγραψαν την αλλαγή του καιρού, τη μείωση της ροής στα ρέματα, την ξήρανση των πηγών και τις λιγότερο συχνές αλλά συχνά πιο έντονες βροχοπτώσεις, καθώς και την ελαχιστοποίηση των χιονοπτώσεων. Συνέδεσαν επίσης τα στοιχεία αυτά με την αλλαγή των συνθηκών καλλιέργειας των αμπελώνων, οι οποίοι από ξηροθερμικές καλλιέργειες έχουν περάσει σε αναγκαστικά αρδευόμενες.
Δ5,Δ6: Η επίσκεψη στο Μουσείο και σε έναν πραγματικό αμπελώνα τους έδωσε πιο εξειδικευμένες γνώσεις σχετικά με τις ανάγκες του αμπελώνα και τη διαδικασία μετατροπής των σταφυλιών σε κρασί. Έμαθαν επίσης για την επιστροφή των γεωργών στις παλιές ποικιλίες μετά από μια προσωρινή στροφή σε μη γηγενείς ποικιλίες, καθώς οι παλιές ήταν καλύτερα προσαρμοσμένες στο κλίμα της περιοχής, ακόμη και σε συνθήκες μειωμένου νερού και αυξημένης θερμοκρασίας.
Δ9: Το εργαστήριο για το νερό και τη διαχείριση των υδάτων συνέδεσε τώρα θεωρητικά όλες τις πληροφορίες που συγκέντρωσαν για να κατανοήσουν την πολυπλοκότητα του κύκλου του νερού και τον τρόπο με τον οποίο η κλιματική αλλαγή επηρεάζει τα επιφανειακά και υπόγεια ύδατα, τις πηγές, την ποιότητα του νερού και τις καλλιέργειες.
Δ3: Στο τελικό στάδιο, οι μαθητές ανέλυσαν όλα τα ευρήματα από την εργασία πεδίου και το εργαστήριο, κατέγραψαν τα αποτελέσματα και με κριτική σκέψη κατέληξαν σε συμπεράσματα και προτάσεις.

Τα αποτελέσματα και συμπεράσματα συνδέονται με τις επιμέρους δράσεις:
Δ1,Δ2,Δ8: Οι μαθητές με τη χρήση της πλατφόρμας sentinel-hub εξερεύνησαν δορυφορικές εικόνες σε βάθος ετών και είδαν ενδείξεις για τη μείωση των χιονοπτώσεων, αλλά και τη μείωση της χρονικής περιόδου χιονοκάλυψης.
Δ4: Από τις συνεντεύξεις κατέγραψαν την αλλαγή του καιρού, τη μείωση της ροής σε ρέματα, το στέρεμα πηγών και τις λιγότερες σε αριθμό αλλά συχνά πιο έντονες βροχοπτώσεις, και την ελαχιστοποίηση των χιονοπτώσεων. Επίσης, συνέδεσαν τα στοιχεία αυτά με την αλλαγή των συνθηκών καλλιέργειας των αμπελιών, που από ξερικές καλιέργειες πλέον είναι αναγκαστικά ποτιστικές.
Δ5,Δ6: Η επίσκεψη στο Μουσείο και σε πραγματικό αμπελώνα τους έδωσε πιο εξειδικευμένες γνώσεις σχετικά με τις ανάγκες του αμπελιού και τη διαδικασία μετατροπής των σταφυλιών σε κρασί. Έμαθαν και για την επιστροφή των αγροτών σε παλιές ποικιλίες μετά από προσωρινή στροφή σε ξενόφερτες, καθώς οι παλιές ήταν καλύτερα προσαρμοσμένες στο κλίμα της περιοχής, ακόμα και σε συνθήκες μειωμένων νερών και αυξημένης θερμοκρασίας.
Δ9: Το εργαστήριο σχετικά με τα νερά και τη διαχείρισή τους έδεσε πλέον θεωρητικά όλες τις πληροφορίες που μάζεψαν, ώστε να κατανοήσουν την πολυπλοκότητα του κύκλου του νερού και πώς επηρεάζουν οι κλιματικές μεταβολές τα επιφανειακά και υπόγεια νερά, τις πηγές, την ποιότητα των νερών και τις καλλιέργειες.
Δ3: Στο τελικό στάδιο, οι μαθητές ανέλυσαν όλα τα ευρήματα από τις επιτόπιες έρευνες και το εργαστήριο, κατέγραψαν τα αποτελέσματα και με κριτική σκέψη συνέθεσαν συμπεράσματα και προτάσεις.

Τι ακολουθεί; Ενέργειες για να κάνετε τη διαφορά και να βοηθήσετε στη μείωση του προβλήματος
Δράση για ένα μεταβαλλόμενο κλίμα

Μέσα από την έρευνά τους και την ανάλυση των ευρημάτων και των αποτελεσμάτων τους, οι μαθητές προχώρησαν στη διατύπωση προτάσεων για τον μετριασμό των προβλημάτων που προκαλούνται από την κλιματική αλλαγή, αλλά και για τη μείωση του ίδιου του προβλήματος:
1- Καλύτερη χρήση του νερού ύδρευσης με την εφαρμογή ορθών πρακτικών και την εξοικονόμηση.
2 - Καλύτερη χρήση του αρδευτικού νερού με καλύτερες πρακτικές, όπως η άρδευση με σταγόνες αντί για ψεκαστήρες, το πότισμα κατά τις ώρες χαμηλής θερμοκρασίας κ.λπ.
3 - Λιγότερες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου με λιγότερη χρήση αυτοκινήτων και περισσότερο περπάτημα και χρήση ποδηλάτων και πατινιών.
4- Στροφή σε ήπιες και ανανεώσιμες μορφές ενέργειας.
5-Παρακολούθηση της πορείας των χιονοπτώσεων, των βροχοπτώσεων και όλων των μεταβλητών που σχετίζονται με το κλίμα.

Οι μαθητές μέσα από την έρευνά τους και την ανάλυση των ευρημάτων και των αποτελεσμάτων τους, προχώρησαν στη διατύπωση προτάσεων για την άμβλυνση των προβλημάτων που επιφέρει η κλιματική αλλαγή, αλλά και τη μείωση του ίδιου του προβλήματος:
1-Ορθότερη χρήση του νερού ύδρευσης με εφαρμογή καλών πρακτικών και εξοικονόμηση.
2-Ορθότερη χρήση του νερού άρδευσης με καλύτερες πρακτικές, όπως σταγόνες και όχι χρήση μπεκ, πότισμα σε ώρες με χαμηλή θερμοκρασία κλπ.
3-Λιγότερες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου με λιγότερη χρήση αυτοκινήτου και περισσότερο περπάτημα και χρήση ποδηλάτου η πατινιών.
4- Στροφή σε ήπιες και ανανεώσιμες μορφές ενέργειας.
5-Παρακολούθηση της πορείας της χιονόπτωσης, των βροχών και όλων των μεγεθών σχετικών με το κλίμα.

Άλλο περιεχόμενο:

Αφίσα έργου:

Κατεβάστε την αφίσα του έργου PDF

Παρουσίαση του έργου

Αυτό το έργο μεταφράστηκε αυτόματα στα αγγλικά.
Τα έργα δημιουργούνται από τις ομάδες και αναλαμβάνουν την πλήρη ευθύνη των κοινών δεδομένων.
← Όλα τα έργα