Progetti dei detective del clima 2022-2023
Titolo del progetto: "I corsi d'acqua dell'Olimpo e i cambiamenti climatici".
Squadra: Gli idronauti dell'Olympus
16a scuola primaria di Larissa Larissa Grecia 13 Età dello studente: 10-11 anni
In che modo i cambiamenti climatici influenzano la quantità e la qualità dell'acqua del Monte Olimpo e quali sono le conseguenze per la vita e le colture nelle aree semi-montane del Basso Olimpo?
Πώς η κλιματική αλλαγή επηρεάζει την ποσότητα και ποιότητα νερών του Ολύμπου και ποιες οι συνέπειές στη ζωή και τις καλλιέργειες στις ημι-ορεινές περιοχές του Κάτω Ολύμπου;
Le domande di ricerca del progetto riguardavano le conseguenze a lungo termine del cambiamento climatico nelle aree semi-montane di Kato Olympus e del Delta di Pinios:
E1. Copertura nevosa (azioni D1, D2, D8)
Ε2. Sufficienza quantitativa e qualità dell'acqua potabile/di irrigazione (D3,D4,D9)
Ε3. Frequenza e intensità delle precipitazioni e degli eventi meteorologici estremi (D3,D4,D9)
Ε4. Qualità della vita e impatto sul turismo e sulla produzione agricola (D3-D7, D9)
Il ciclo dell'acqua sul Monte Olimpo comporta la conversione di pioggia e neve in flussi superficiali e sotterranei e in deflussi da sorgenti. Questo ciclo è stato studiato dagli studenti attraverso a) lavoro in classe, b) lavoro sul campo e c) workshop di esperti.
Dopo la formazione degli insegnanti (D8), gli studenti sono stati addestrati all'uso delle immagini satellitari per la ricerca sulla copertura nevosa del Monte Olimpo (D1). Hanno studiato e confrontato le immagini nel tempo (D2). Hanno visitato Rapsani nel Comune di Tempe (Olimpo orientale) e con l'aiuto del bibliotecario della Biblioteca comunale di Rapsani, Chaido Pantazi, hanno seguito i corsi d'acqua (D5): (a) nel quartiere superiore di Agios Athanasios con le fontane e le fosse che irrigano i bachi, (b) nella zona di Anilios per un'autopsia delle cisterne e della rete di irrigazione superiore, (c) una visita al Museo del Vino e della Vite (D5), e (e) una visita a un vigneto del villaggio (D6).
Gli studenti hanno intervistato anziani residenti/agricoltori sui cambiamenti nella quantità e qualità dell'acqua negli ultimi decenni e sull'influenza sulla vita quotidiana e sulle coltivazioni (D4). Inoltre, gli studenti hanno assistito a una presentazione del ciclo dell'acqua in generale, del flusso dell'acqua, sia superficiale che sotterraneo, nell'area che va dal Monte Olimpo alle sorgenti di Agia Paraskevi e all'estuario del Delta. Hanno discusso l'impatto del clima sulla quantità d'acqua, il valore della neve, della pioggia e delle sorgenti sulla qualità dell'acqua dei Pinios e sulle colture di Rapsani e del Delta.
Τα ερευνητικά ερωτήματα του προγράματος αφορούσαν στις μακροπρόθεσμες συνέπεις της κλιματικής αλλαγής σε ημι-ορεινές περιοχές του Κάτω Ολύμπου και στο Δέλτα του Πηνειού, σχετικά με:
Ε1. Χιονοκάλυψη (δράσεις Δ1,Δ2,Δ8)
Ε2. Ποσοτική επάρκεια και ποιότητα πόσιμου/αρδευτικού νερού (Δ3,Δ4,Δ9)
Ε3. Συχνότητα και ένταση κατακρημνίσεων και ακραίων καιρικών φαινομένων (Δ3,Δ4,Δ9)
Ε4. Ποιότητα ζωής και επιπτώσεις σε τουρισμό και αγροτική παραγωγή (Δ3-Δ7,Δ9)
Ο κύκλος νερού στον Όλυμπο περιλαμβάνει τη μετατροπή βροχής και χιονιού σε επιφανειακές και υπόγειες ροές και εκροές από πηγές. Την πορεία αυτή μελέτησαν οι μαθητές με δράσεις α) εργασίας στην αίθουσα, β) επιτόπιας έρευνας, και γ) εργαστηρίων από ειδικούς.
Μετά την επιμόρφωση των εκπαιδευτικών (Δ8), οι μαθητές εκπαιδεύτηκαν στη χρήση δορυφορικών εικόνων για έρευνα σχετικά με τη χιονοκάλυψη του Ολύμπου (Δ1). Μελέτησαν και συνέκριναν τις εικόνες σε βάθος χρόνου (Δ2). Επισκέφθηκαν τη Ραψάνη του Δήμου Τεμπών (Ανατολικό Όλυμπο) και με τη βοήθεια της βιβλιοθηκονόμου της Δημοτικής Βιβλιοθήκης Ραψάνης, Χάιδως Πανταζή, ακολούθησαν τους δρόμους του νερού (Δ5): α)στην άνω συνοικία του Αγίου Αθανασίου με βρύσες και αυλάκια που ποτίζουν μπαξέδες, β) στην περιοχή Ανήλιου για αυτοψία στις δεξαμενές ύδρευσης και στο άνω δίκτυο άρδευσης, γ) ξενάγηση στο Μουσείο Οίνου και Αμπέλου (Δ5), και ε) επίσκεψη σε αμπελώνα του χωριού (Δ6).
Οι μαθητές πήραν συνέντευξη από ηλικιωμένους κατοίκους/αγρότες σχετικά με τις μεταβολές της ποσότητας και της ποιότητας του νερού τις τελευταίες δεκαετίες και την επιρροή στην καθημερινότητα και στις καλλιέργειες (Δ4). Τέλος, οι μαθητές παρακολούθησαν εργαστήριο, όπου ο Δρ. Γιάννης Κοντός, ειδικός στη διαχείριση υδατικών πόρων, τους παρουσίασε τον κύκλο του νερού γενικά, τη ροή των νερών, επιφανειακών και υπόγειων, στην περιοχή από τον Όλυμπο μέχρι τις πηγές της Αγίας Παρασκευής και τις εκβολές στο Δέλτα. Συζήτησαν για τις επιπτώσεις της κλιματικής στην ποσότητα των νερών, την αξία του χιονιού, των βροχών και των πηγών στην ποιότητα του νερού του Πηνειού και στις καλλιέργεις στη Ραψάνη και στο Δέλτα.
I risultati e le conclusioni sono collegati alle singole azioni:
D1,D2,D8: gli studenti che hanno utilizzato la piattaforma sentinel-hub hanno esplorato le immagini satellitari per un periodo di anni e hanno visto l'evidenza di una diminuzione delle nevicate, ma anche una diminuzione del periodo di copertura nevosa.
D4: Dalle interviste hanno registrato il cambiamento del tempo, la riduzione della portata dei torrenti, l'inaridimento delle sorgenti e le precipitazioni meno frequenti ma spesso più intense, nonché la riduzione al minimo delle nevicate. Hanno anche messo in relazione questi dati con il cambiamento delle condizioni di coltivazione dei vigneti, che sono passati da un'agricoltura a terra secca a un'agricoltura necessariamente irrigua.
D5,D6: La visita al Museo e a un vero vigneto ha fornito loro conoscenze più specialistiche sulle esigenze del vigneto e sul processo di trasformazione dell'uva in vino. Hanno anche appreso del ritorno dei contadini alle vecchie varietà dopo un passaggio temporaneo a varietà non autoctone, poiché le vecchie varietà si adattavano meglio al clima della regione, anche in condizioni di riduzione dell'acqua e di aumento della temperatura.
D9: Il workshop sull'acqua e la gestione delle risorse idriche ha messo insieme tutte le informazioni raccolte per comprendere la complessità del ciclo dell'acqua e come il cambiamento climatico influisca sulle acque superficiali e sotterranee, sulle sorgenti, sulla qualità dell'acqua e sulle colture.
D3: Nella fase finale, gli studenti hanno analizzato tutti i risultati del lavoro sul campo e in laboratorio, hanno registrato i risultati e, con spirito critico, hanno tratto conclusioni e raccomandazioni.
Τα αποτελέσματα και συμπεράσματα συνδέονται με τις επιμέρους δράσεις:
Δ1,Δ2,Δ8: Οι μαθητές με τη χρήση της πλατφόρμας sentinel-hub εξερεύνησαν δορυφορικές εικόνες σε βάθος ετών και είδαν ενδείξεις για τη μείωση των χιονοπτώσεων, αλλά και τη μείωση της χρονικής περιόδου χιονοκάλυψης.
Δ4: Από τις συνεντεύξεις κατέγραψαν την αλλαγή του καιρού, τη μείωση της ροής σε ρέματα, το στέρεμα πηγών και τις λιγότερες σε αριθμό αλλά συχνά πιο έντονες βροχοπτώσεις, και την ελαχιστοποίηση των χιονοπτώσεων. Επίσης, συνέδεσαν τα στοιχεία αυτά με την αλλαγή των συνθηκών καλλιέργειας των αμπελιών, που από ξερικές καλιέργειες πλέον είναι αναγκαστικά ποτιστικές.
Δ5,Δ6: Η επίσκεψη στο Μουσείο και σε πραγματικό αμπελώνα τους έδωσε πιο εξειδικευμένες γνώσεις σχετικά με τις ανάγκες του αμπελιού και τη διαδικασία μετατροπής των σταφυλιών σε κρασί. Έμαθαν και για την επιστροφή των αγροτών σε παλιές ποικιλίες μετά από προσωρινή στροφή σε ξενόφερτες, καθώς οι παλιές ήταν καλύτερα προσαρμοσμένες στο κλίμα της περιοχής, ακόμα και σε συνθήκες μειωμένων νερών και αυξημένης θερμοκρασίας.
Δ9: Το εργαστήριο σχετικά με τα νερά και τη διαχείρισή τους έδεσε πλέον θεωρητικά όλες τις πληροφορίες που μάζεψαν, ώστε να κατανοήσουν την πολυπλοκότητα του κύκλου του νερού και πώς επηρεάζουν οι κλιματικές μεταβολές τα επιφανειακά και υπόγεια νερά, τις πηγές, την ποιότητα των νερών και τις καλλιέργειες.
Δ3: Στο τελικό στάδιο, οι μαθητές ανέλυσαν όλα τα ευρήματα από τις επιτόπιες έρευνες και το εργαστήριο, κατέγραψαν τα αποτελέσματα και με κριτική σκέψη συνέθεσαν συμπεράσματα και προτάσεις.
Attraverso la ricerca e l'analisi dei risultati, gli studenti hanno formulato proposte per mitigare i problemi causati dal cambiamento climatico, ma anche per ridurre il problema stesso:
1- Migliore utilizzo dell'acqua di rete attraverso l'implementazione di buone pratiche e il risparmio.
2 - Migliore utilizzo dell'acqua di irrigazione con pratiche migliori come l'irrigazione a goccia piuttosto che con gli irrigatori, l'irrigazione durante le ore di bassa temperatura, ecc.
3 - Riduzione delle emissioni di gas a effetto serra con un minor uso dell'automobile e un maggior numero di spostamenti a piedi e con l'uso di biciclette e pattini.
4- Passaggio a forme di energia dolce e rinnovabile.
5-Monitoraggio dell'andamento delle nevicate, delle precipitazioni e di tutte le variabili legate al clima.
Οι μαθητές μέσα από την έρευνά τους και την ανάλυση των ευρημάτων και των αποτελεσμάτων τους, προχώρησαν στη διατύπωση προτάσεων για την άμβλυνση των προβλημάτων που επιφέρει η κλιματική αλλαγή, αλλά και τη μείωση του ίδιου προβλήματος:
1-Ορθότερη χρήση του νερού ύδρευσης με εφαρμογή καλών πρακτικών και εξοικονόμηση.
2-Ορθότερη χρήση του νερού άρδευσης με καλύτερες πρακτικές, όπως σταγόνες και όχι χρήση μπεκ, πότισμα σε ώρες με χαμηλή θερμοκρασία κλπ.
3-Λιγότερες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου με λιγότερη χρήση αυτοκινήτου και περισσότερο περπάτημα και χρήση ποδηλάτου η πατινών.
4- Στροφή σε ήπιες και ανανεώσιμες μορφές ενέργειας.
5-Παρακολούθηση της πορείας της χιονόπτωσης, των βροχών και όλων των μεγεθών σχετικών με το κλίμα.
Scarica il poster del progetto in PDF
Questo progetto è stato tradotto automaticamente in inglese.
I progetti sono creati dai team e si assumono la piena responsabilità dei dati condivisi.
← Tutti i progetti
EN 
CS 
DA 
ET 
FI 
FR 
DE 
EL 
HU 
IT 
LV 
LT 
NL 
NB 
PL 
PT 
RO 
SK 
SL 
SV 
ES 