Climate Detectives Projects 2023-2024
Project title: ΜΙΑ ΣΤΑΓΟΝΑ ΜΙΑ ΖΩΗ _ ΛΑΡΙΣΑ
Highlighted project
EXPERIMENTAL HIGH SCHOOL OF LARISSA ΛΑΡΙΣΑ Greece
Η επίδραση των τοπικών κλιματικών παραγόντων στις βροχοπτώσεις στη Λάρισα το μήνα Σεπτέμβριο
Το ερευνητικό ερώτημα ήταν πώς επηρέασε τη Θεσσαλία η κακοκαιρία Daniel
Η κακοκαιρία Daniel ήταν μία μεγάλη φυσική καταστροφή η οποία έλαβε χώρα περίπου στο πρώτο μισό του Σεπτεμβρίου του 2023 (3-12 Σεπτεμβρίου). Η κακοκαιρία αυτή εκδηλώθηκε μέσω ισχυρών βροχοπτώσεων οι οποίες με τη σειρά τους προκάλεσαν πλημμύρες μεγάλης κλίμακας. Οι πλημμύρες αυτές αποτέλεσαν κάτι πολύ σοβαρό για την περιοχή της Θεσσαλίας καθώς προκλήθηκαν από υλικές ζημιές και απώλειες κτηνοτροφικών ζώων έως και θανάτους ανθρώπων λόγω της υπερχείλισης του ποταμού Πηνειού και των παραποτάμων του.
Η ομάδα μας της Γ’ Γυμνασίου του 1ου Πειραματικού Γυμνασίου Λάρισας έσπευσε να αναλύσει πώς εκδηλώθηκαν οι πλημμύρες αλλά και τον αντίκτυπο τους στην περιοχή. Χρησιμοποιήθηκαν στοιχεία (εικόνες, διαγράμματα, πίνακες) διασταυρωμένα από ποικίλες πηγές όπως: η Meteo και η ΕΜΥ για την εξέλιξη των πλημμυρών, άρθρο των Financial Times για τις συνέπειές τους και άλλα.
Στο έργο χρησιμοποιήθηκαν, επίσης, δεδομένα από το πρόγραμμα δορυφορικής παρατήρησης ΕΟ BROWSER
Η Θεσσαλία είναι ένα γεωγραφικό διαμέρισμα στην κεντρική περίπου Ελλάδα, βόρεια της οποίας βρίσκεται η Μακεδονία, νότια της η Στερεά Ελλάδα και δυτικά της η Ήπειρος ενώ στα ανατολικά της βρέχεται από το Αιγαίο Πέλαγος. Οι κύριες πόλεις της Θεσσαλίας είναι η Λάρισα, ο Βόλος, τα Τρίκαλα και η Καρδίτσα. Σύμφωνα με την απογραφή του 2011 η Θεσσαλία αριθμεί 732.762 κατοίκους. Η έκτασή της ανέρχεται στα 14.036 χλμ². Η Θεσσαλία επίσης είναι γνωστή για την μεγάλη πεδιάδα της, τον Θεσσαλικό Κάμπο, από τον οποίο περνά ο Πηνειός ποταμός, ο τρίτος μεγαλύτερος ποταμός της Ελλάδας (μήκος: 205 χλμ.) καθώς και για το διάσημο βουνό Όλυμπο (2.917 μ.) το οποίο βρίσκεται στα όρια της με την Μακεδονία.
*Αυτή η εργασία έχει σκοπό να αναλύσει τον άμεσο αντίκτυπο και το μέγεθος της κακοκαιρίας Daniel στη Θεσσαλία και όχι να αναλύσει πιθανή αλλαγή του κλίματος της Θεσσαλίας. Για κάτι τέτοιο απαιτούνται δεδομένα το ελάχιστο 16 ετών κατόπιν συμβάντος.
Η επίδραση των τοπικών κλιματικών παραγόντων στις βροχοπτώσεις στη Λάρισα το μήνα Σεπτέμβριο
Το αίτιο της κακοκαιρίας ήταν η είσοδος μιας ζώνης υψηλής ατμοσφαιρικής πίεσης σε δύο ζώνες χαμηλής καθιστώντας την στατική. Οι συνέπειες της εν λόγω κακοκαιρίας επηρέασαν Τουρκία, Βουλγαρία και Λιβύη.
Οι επιπτώσεις των πλημμυρών λόγω της κακοκαιρίας Daniel στον Θεσσαλικό χώρο, η οποία διήρκησε περίπου 5 ημέρες (4-8/9/2023), ήταν πάρα πολύ σοβαρές και επιζήμιες τόσο για την τοπική όσο και για την εθνική οικονομία της χώρας. Το μέγεθος της κακοκαιρίας ήταν τόσο μεγάλο, που σύμφωνα με το CNNᴳᴿ καταστράφηκαν 750.000 στρέμματα καλλιεργειών, ενώ συντρίφτηκε «ρεκόρ» βροχόπτωσης με 754mm μέσα σε μόλις 21 ώρες στην Ζαγορά Πήλιου. Πρόκειται για ένα νούμερο εξωφρενικό ειδικότερα όταν το συγκρίνουμε με τη μέση ετήσια βροχόπτωση της Αθήνας, η οποία είναι 400mm. Τα δεδομένα παρουσιάζονται με εικόνες και πίνακες παρακάτω.
Όπως φαίνεται από τους πίνακες, μέσα σε 5 ημέρες υπήρχε περισσότερη βροχόπτωση απ’ ότι σε όλο τον μήνα του Σεπτεμβρίου των άλλων ετών κατά μέσο όρο σε όλες τις περιοχές της Θεσσαλίας που αναγράφονται παραπάνω.
Ορισμένες από τις επιπτώσεις της πλημμύρας είναι:
⦁ απώλεια 80.000 κατσικιών και προβάτων.
⦁ δυσκολία επιβίωσης των ζώων λόγω πλημμυρισμένων εκτάσεων και αδυναμίας εύρεσης ζωοτροφής.
⦁ μακροχρόνια αχρήστευση του ¼ του καλλιεργήσιμου εδάφους της Θεσσαλίας καθώς και καταστροφή αρκετών υποδομών.
⦁ καταστροφές σπιτιών, σχολείων, βιοτεχνιών, χώρων εργασίας και θανάτους ανθρώπων
⦁ Συνολική ζημιά που είναι τριπλάσια από την κακοκαιρία «Ιανό».
Τα αποτελέσματα της έρευνας – εργασίας επαλήθευσαν τη ραγδαιότητα του ακραίου αυτού καιρικού φαινομένου σε επίπεδο μιας από τις μεγαλύτερες περιφέρειες της Ελλάδας που αποτελεί το κέντρο της αγροτικής παραγωγής.
Αυτά περιγράφονται και στις επισυναπτόμενες εικόνες από το ΕΟ BROWSER που αφορούν το δέλτα του Πηνειού
Για το δέλτα του Πηνειού, που συγκεντρώνει τη μεγαλύτερη ποσότητα νερών της Θεσσαλικής πεδιάδας, μερικές από τις συνέπειες είναι:
⦁ Η ύπαρξη αυξημένου κινδύνου πλημμύρας, διάβρωσης του εδάφους και απώλειας της βιοποικιλότητας.
⦁ Οι σημαντικές αλλαγές στο οικοσύστημα και την υδρολογική ισορροπία.
Είναι προφανές πως τέτοιου είδους πλημμύρες αποτελούν κρίσιμο πρόβλημα τόσο για την τοπική οικονομία όσο και για την ζωή των κατοίκων.
Σχετικές λύσεις που προτάθηκαν στην μελέτη των GIB και WWFᴳᴿ με χρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων συστήνουν χρήση φυσικών λύσεων. «Δουλεύοντας με τη φύση, όχι εναντίον της» αναφέρεται χαρακτηριστικά.
Πιο συγκεκριμένα, λύσεις στηριζόμενες στην φύση όπως:
α) εκπλάτυνση ποταμών και απομάκρυνση ξερών ξύλων και σκουπιδιών από την κοίτη τους
β) επανασύνδεσή τους με πλημμυρικές πεδιάδες, οι οποίες μέχρι και σήμερα χρησιμοποιούνται για οικοδόμηση και γεωργία λόγω της υψηλής γονιμότητας του χώματός τους,
γ) δημιουργία παρόχθιων δασών και
δ) αφαίρεση ανθρώπινων κατασκευασμάτων με σκοπό τον έλεγχο της ροής του νερού τίθενται ως πιο δραστικές και πιο ωφελείς ως προς το κόστος τους συγκριτικά με υβριδικές ή συμβατικές “γκρίζες” λύσεις.
Γενικότερες προτάσεις μακροπρόθεσμης αντιμετώπισης του θέματος είναι:
⦁ Υλοποίηση Υδρολογικών Έργων: Κατασκευή φραγμάτων και υδρολογικών έργων για τον έλεγχο των πλημμυρών και την καλύτερη διαχείριση των υδάτινων πόρων.
⦁ Αποκατάσταση Οικοσυστήματος: Προγράμματα αναδάσωσης και αποκατάστασης της βιοποικιλότητας για διευκόλυνση της περιβαλλοντικής ανάκαμψης.
⦁ Εκπαίδευση και Ευαισθητοποίηση: Ενίσχυση της εκπαίδευσης και ευαισθητοποίησης του κοινού σχετικά με την προστασία του περιβάλλοντος και την αειφόρο χρήση του νερού.
Αναμφισβήτητα όμως, ο περιορισμός της ανθρώπινης παρεμβολής στην φύση αποτελεί την καταλληλότερη, αν και δυσκολότερη απ’ όλες, λύση για την αποκατάσταση της ζημιάς που η κλιματική αλλαγή λόγω της απληστίας του ανθρώπου για χρήμα φαίνεται να έχει προκαλέσει στην Γη.
“Η φύση εκδικείται” όταν επεμβαίνεις αδιάκριτα και χωρίς ισορροπία.
https://a-drop-of-water-a-life.web.app/
Projects are created by the teams and they take the full responsibility of the shared data.
← All projects