ESA_logo_2020_Wit
ESERO-logo wit

Climate Detectives Projecten 2023-2024

Projecttitel: Populatieverplaatsing van tweekleppigen in de Noordzee

Sint André Collège   Auvelais   België

Onderzoeksvraag

Wat zijn de gevolgen van klimaatveranderingen voor de tweekleppigenpopulaties in de Noordzee en hoe kan dat?
een impact hebben op de mariene ecosystemen?

Samenvatting van het project

Wij bestudeerden de gevolgen van klimaatverandering op de evolutie van tweekleppige populaties. De aanwezigheid van tweekleppigen is essentieel voor het goed functioneren van mariene ecosystemen. Tweekleppigen filteren water en houden de kwaliteit ervan op peil. Ze zijn een bron van voedsel voor veel organismen. Door de opwarming van de aarde worden de PH, het zoutgehalte en de temperatuur van het water beïnvloed. Deze veranderingen veroorzaken problemen voor de schelpen van tweekleppigen. Onderzoekers over de hele wereld zijn hierin geïnteresseerd en gaan regelmatig de wereldzeeën verkennen om meer te leren over tweekleppigen, met als doel te ontdekken en aan te tonen dat ze gebruikt kunnen worden als milieuarchieven. We willen begrijpen waarom deze zeedieren zich verplaatsen, en bijgevolg wat er in de toekomst met onze oceanen zal gebeuren als gevolg van de veranderingen die met de soorten gebeuren. We kunnen waarnemingen doen met behulp van satellietbeelden zoals sentinel-2 en -3 en Landsat, die informatie geven over oceanen, het zeeoppervlak en de waterbedekking. We kunnen ook informatie verkrijgen met behulp van virtuele vangst, markering en terugvangst (CMR) om individuen te identificeren aan de hand van hun locatie. We hebben geen andere toereikende of interessante gegevens gevonden die ons kunnen helpen om relevante informatie te vinden.
Om een statistische analyse van de oorzaken van de beweging van tweekleppigen uit te voeren, moeten we verschillende factoren bestuderen: Water ph, temperatuur en zoutgehalte. We zullen deze gegevens gebruiken om de mate van weerstand van tweekleppigen tegen pH en temperatuur te meten. Dankzij de verschillende gegevens die we kunnen vinden, met name van satellieten en de reeds genoemde CMR. Om een ruimtelijke analyse uit te voeren, hebben we de geografische locaties van de tweekleppigen nodig. Vervolgens zouden we, om ons te helpen bij ons onderzoek, graag het dieet en de voedingsgewoonten van de tweekleppigen kennen, om te zien of dit hun verplaatsingen beïnvloed zou kunnen hebben. Tot slot zal de populatiedynamiek van de tweekleppigen ons helpen om veranderingen in het aantal individuen van dit mariene organisme te observeren.

Belangrijkste resultaten en conclusies

Wat zijn de gevolgen van klimaatveranderingen voor de tweekleppigenpopulaties in de Noordzee en hoe kan dat?
een impact hebben op de mariene ecosystemen?

In de afgelopen 100 jaar is de populatie van bepaalde tweekleppige soorten naar het noorden verschoven, voornamelijk als gevolg van stijgende watertemperaturen en verzuring.
Volgens een rapport van het Vlaams Instituut voor de Zee (VLIZ) zijn de gemiddelde temperaturen in de Noordzee met 2 tot 3°C gestegen. Deze stijging verzwakt het zuurstofgehalte in het water. Zuurstofafhankelijke tweekleppigen zullen sterven, omdat ze niet zo gemakkelijk kunnen migreren als andere organismen (bijv. vissen).
In zijn boek "The Sea Shore" stelt C.M. Yonge dat tweekleppigen goed gedijen op zandstranden, met een populatie van ongeveer 3,56 miljoen schelpdieren per hectare strand.
Qua dieet voeden tweekleppigen zich met minuscule prooien die door vervuiling vergiftigd kunnen worden door verschillende elementen, zoals microplastics, olie en zure regen. Watervervuiling kan ook de beschikbaarheid van voedsel verminderen.
Verzuring van het water speelt ook een belangrijke rol bij de migratie van tweekleppigen. Onze oceanen absorberen ongeveer 30% van de CO2 die aanwezig is in de lucht. Vóór de industriële revolutie was de gemiddelde pH-waarde van de oceanen ongeveer 8,2, en deze is nu gedaald tot 8,1, wat neerkomt op een stijging van de zuurgraad met 30%. Volgens het zesde beoordelingsrapport van het IPCC zou de pH-waarde van de oceanen in 2100 tot ongeveer 7,8 kunnen zijn gedaald. Dit zou de oceanen 150% zuurder maken, wat gevolgen zou hebben voor de helft van al het aquatische leven (vooral organismen die CaCO₃ gebruiken, zoals tweekleppigen).
Het zoutgehalte in de Noordzee ligt tussen 35 en 35,5 PSU. Onderzoekers van verschillende laboratoria (CERFACS, LEGOS, LOCEAN en GAME) hebben vastgesteld dat de afgelopen 30 jaar het oppervlaktewater in gebieden met een laag zoutgehalte milder en in gebieden met een hoog zoutgehalte zouter is geworden: een recente evolutie van de tropische watercyclus en een reactie op de stijgende atmosferische concentratie van broeikasgassen. In de Noordzee worden tweekleppigen niet beïnvloed door veranderingen in saliniteit.

Wat is de volgende stap? Acties om een verschil te maken en het probleem te helpen verminderen

We hebben de volgende mogelijke oplossingen gevonden. Een eerste idee: houd enquêtes onder schelpdierkwekers om hun perceptie van het risico in verband met verzuring te beoordelen. Zoek vervolgens naar strategieën om de pH te reguleren, getest in het laboratorium en vervolgens in reële omstandigheden in schelpdierkwekerijen. Derde punt: gebruik macroalgen die op het intergetijdengebied (kustgebied onderhevig aan getijden, soms onder water en soms blootgesteld) en geconsumeerde schelpdieren gevonden worden om het milieu meer alkalisch (basisch) te maken en de verzuring van de oceaan lokaal te verhelpen. We zouden ook een monitoringsysteem kunnen opzetten om de bewegingen van tweekleppige populaties te volgen en de factoren te begrijpen die hen beïnvloeden. Onderzoek naar habitats, broedcycli en roofdieren kan waardevolle gegevens opleveren voor het ontwikkelen van beheerstrategieën. Ook het beschermen en herstellen van de natuurlijke habitats van tweekleppigen om hun aanwezigheid in 2
geschikte gebieden en het beperken van hun migratie naar ongewenste gebieden zou kunnen helpen. Dit kan het herstellen van wetlands, het creëren van kunstmatige riffen of het beheren van broedgebieden inhouden.
Er is al een project onder leiding van Ifremer in Frankrijk dat gericht is op het analyseren van de effecten van verzuring en opwarming van het water op de meest gekweekte tweekleppige soorten. Het CocoriCO2-project heeft verschillende doelen: een observatiedoel (met name door middel van 12 pH-sensoren verspreid langs de Franse kust), analyse (2 experimentele eenheden), anticipatie (enquête onder schelpdierkwekers om hun perceptie van verzuring te peilen) en oplossingen vinden voor het probleem (laboratoriumtests naar het effect van bruine macroalgen en alkalische producten op de pH). Een project als dit zou een perfecte gelegenheid zijn voor België om de tweekleppigen aan zijn kusten te behouden.

Projecten worden gemaakt door de teams en zij nemen de volledige verantwoordelijkheid voor de gedeelde gegevens.
← Alle projecten