Climate Detectives Projecten 2023-2024


Projecttitel: Van vervuiling tot vispopulatie

College Hagelstein   Sint-Katelijne-Waver   België

Onderzoeksvraag

Hoe beïnvloedt de waterkwaliteit de populatiegrootte van verschillende vissoorten in Vlaanderen?

Samenvatting van het project

Wij zijn drie studenten, Jesse, Dien en Xander, van het Hagelstein College, die een onderzoek starten naar de impact van de waterkwaliteit op de vispopulatie in twee Vlaamse rivieren (Dijle en Grote Nete). Om deze kwestie te onderzoeken, begonnen we ons onderzoek met het beoordelen van de waterkwaliteit. Hierbij werden verschillende parameters gemeten, zoals zuurstofgehalte, stikstof, ammonium, fosforgehalte, pH en watertemperatuur. Het is belangrijk om op te merken dat onze rivieren in Vlaanderen niet erg schoon zijn, zoals u kunt zien in de grafiek van de Vlaamse Milieumaatschappij. Ze zijn zwaar vervuild door verschillende lozingen en stortingen. Deze grafiek illustreert een duidelijke correlatie: een grotere verscheidenheid aan macro-invertebraten in de waterloop betekent een betere biologische waterkwaliteit. Bovendien blijkt uit recente trends in de grafiek dat de waterkwaliteit is toegenomen, wat waarschijnlijk kan worden toegeschreven aan de implementatie van strengere milieuvoorschriften.
Ons veldwerk bestond uit visexpedities in de grote Nete en de Dijle. We gebruikten twee telescopische vaste hengels en twee standaard hengels, en aasden onze haken met wormen, nietjes die aantrekkelijk zijn voor verschillende vissoorten. Het aantal vissen dat we tijdens deze sessies vingen en de vissoorten die we vingen, werden zorgvuldig bijgehouden om een vergelijking te kunnen maken tussen het aantal vissen en de waterkwaliteit. Tijdens het vissen in de Dijle kozen we een locatie met minimale waterstroming. Om de vissen aan te trekken, brachten we een mengsel van gekookte aardappelen gekruid met visvoer (Mondial-f bio mix) in het water. We gebruikten twee telescopische hengels met vaste lijnen en gebruikten vliegenlarven als aas. In de Nete kozen we vanwege de sterkere stroming voor één telescoophengel met een vaste lijn en twee werphengels. We gebruikten dezelfde aasmethode met gekruide aardappelen en wormen.

Belangrijkste resultaten en conclusies

Hoe beïnvloedt de waterkwaliteit de populatiegrootte van verschillende vissoorten in Vlaanderen?

Wij hebben de waterkwaliteit van de rivier de Dijle gemeten. Onze bevindingen zijn als volgt :
- het ammoniumgehalte was 0,7 mg/L
- zuurstofgehalte was 10 mg/L
- nitrietgehalten waren 3 mg/L
- nitraatniveaus waren 0,3mg/L
- en het fosfaatgehalte was 1 mg/L.
- de pH was ongeveer 7
Tijdens onze drie uur durende vissessie in de Dijle vingen we met succes in totaal 51 vissen. Onze vangst bestond uit verschillende soorten, waaronder twee brasems, waarvan de ene de weegschaal op 1 kilo tikte en de andere bijna 800 gram woog. Daarnaast vingen we twee witvissen, die elk ongeveer 300 gram wogen. Het grootste deel van onze vangst bestond uit 47 kleine grondels, die in de rivier veel voorkomen. De bijgevoegde foto's illustreren de diversiteit van onze vangst: de afbeeldingen tonen onze grotere brasem en een van de grondels.
Bij onze recente beoordeling van de waterkwaliteit van de Grote Nete hebben we de volgende metingen gedaan:
- Het nitraatgehalte was 1 mg/L,
- Het ammoniumgehalte was niet detecteerbaar bij 0 mg/L.
- Het fosfaatgehalte was 0,7 mg/L.
- nitriet was 0,2 mg/L.
- het zuurstofgehalte was 10 mg/L.
- de pH was 6,5
Tijdens een drie uur durende vissessie in de Grote Nete vingen we met succes zes grotere vissen, waaronder een opvallend grote paling. De rivier leek nogal troebel, met aanzienlijke hoeveelheden zand en modder in omloop. Dit kan het zicht voor de vissen beïnvloed hebben, wat hun gedrag zou kunnen beïnvloeden.

Wat is de volgende stap? Acties om een verschil te maken en het probleem te helpen verminderen

In de bijgevoegde grafiek worden waterkwaliteitsparameters van de rivieren de Dijle en de Grote Nete vergeleken met de maximale concentraties waarin een waterlichaam als schoon wordt beschouwd. De donkergroene balken geven de drempel voor schoonwaternormen aan - niveaus daaronder zijn over het algemeen acceptabel, terwijl niveaus daarboven wijzen op mogelijke problemen.
Voor parameters zoals nitraat, zuurstof (8mg/L is het gemiddelde en meer wordt niet als bijzonder slecht beschouwd) en pH liggen zowel de metingen van Dijle als Grote Nete binnen het acceptabele bereik, wat suggereert dat de waterkwaliteit in deze opzichten over het algemeen goed is. Voor parameters zoals fosfaat en ammonium, waar de metingen de donkergroene balken overschrijden, is er echter een duidelijke indicatie van vervuiling.
Met name voor de Grote Nete liggen de fosfaatniveaus aanzienlijk boven de norm, wat een ernstig probleem is omdat verhoogd fosfaat kan leiden tot eutrofiëring, waardoor algenbloei ontstaat die het water van zuurstof berooft en schadelijk is voor het waterleven. Op dezelfde manier kan elke detectie van ammonium boven de normen voor schoon water wijzen op organische vervuiling, die ook schadelijk is voor vissen en andere wilde dieren.
Deze bevindingen zijn verontrustend, dus het is absoluut noodzakelijk dat we de bronnen van deze verontreinigingen aanpakken om het ecologisch evenwicht van onze rivieren en de gezondheid van de organismen die erin leven te behouden. Het stoppen van het dumpen van afval en afspoeling in deze wateren is een belangrijke stap op weg naar schonere, gezondere riviersystemen.

Projecten worden gemaakt door de teams en zij nemen de volledige verantwoordelijkheid voor de gedeelde gegevens.
← Alle projecten