Climate Detectives Projecten 2023-2024
Projecttitel: Klimaatangst bij Belgische jongeren
College Hagelstein Sint-Katelijne-Waver België
Hoe gaat de Belgische jeugd om met klimaatverandering?
Jongeren ervaren stress door klimaatcrisis. Uit onderzoek van Ipsos, Amsterdam, blijkt dat 20% van de Nederlandse bevolking tussen de 16 en 30 jaar klimaatangst ervaart. Klimaatangst is een verzamelnaam voor alle negatieve effecten die mensen ervaren als gevolg van klimaatverandering. Dit kan leiden tot mentale klachten zoals verdriet, boosheid, angst en hulpeloosheid, maar ook lichamelijke klachten zoals hoofdpijn en vermoeidheid. Volgens het onderzoek van Ipsos zijn volwassenen zich ook bewust van de klimaatverandering, maar ze lijken de strijd ertegen meer te hebben opgegeven.
Het weer heeft ook invloed op het humeur van mensen. Contact met zonlicht op de huid stimuleert namelijk de aanmaak van serotonine, de stof die ons een goed humeur geeft, omdat het hormoon negatieve emoties zoals angst, agressie en verdriet onderdrukt. Vitamine D wordt ook door zonlicht aangemaakt en verlaagt indirect het risico op depressie. Dit heeft te maken met de invloed die het heeft op de hersenfunctie en hormoonbanen. Temperatuur heeft invloed op het energieniveau: de neiging om een winterslaap te houden wordt veroorzaakt door koude temperaturen waardoor we ons vermoeider voelen. Een te warme temperatuur veroorzaakt ook vermoeidheid en luiheid, omdat we energie verbruiken om af te koelen.
Onze studie onderzoekt de relatie tussen het weer en het welzijn van leerlingen van College Hagelstein. Hoe beïnvloedt het weer hun welzijn? Hoe beïnvloedt klimaatangst hun welzijn?
Voor ons eerste onderzoek stuurden we elke week (van januari tot maart) een google-formulier naar een klas van 22 leerlingen. De groep bestaat uit 6 meisjes en 16 jongens tussen de 15 en 17 jaar oud. In deze formulieren vragen we naar de mate van geluk van de leerlingen met betrekking tot het weer. Eind maart 2024 stuurden we nog een formulier, dit keer naar alle 800 leerlingen van College Hagelstein, in de leeftijd van 12-18 jaar. De leerlingen werd gevraagd naar hun bewustzijn van klimaatverandering en de effecten daarvan op hun welzijn.
Hoe gaat de Belgische jeugd om met klimaatverandering?
Uit de resultaten van onze wekelijkse ondervraging bleek dat er lichte correlaties waren tussen temperatuur en lichamelijke conditie en tussen temperatuur en concentratieniveau. Beide correlaties konden verklaard worden door de energie die een lichaam verbruikt om zich op te warmen. Wanneer de temperatuur laag was, voelden studenten zich over het algemeen droeviger. Dit zou verband kunnen houden met hormonen zoals serotonine die geproduceerd worden bij blootstelling aan zonlicht.
Daarna hebben we een enquête gehouden voor de hele school, voor studenten en personeel. We ontvingen in totaal 300 antwoorden, waarvan 121 mannelijke en 173 vrouwelijke leerlingen. 94% van de vrouwelijke en 91% van de mannelijke leerlingen waren zich bewust van klimaatverandering en de gevolgen ervan. Als vervolgvraag vroegen we of ze zich zorgen maakten over de klimaatverandering: 26% van alle mannelijke studenten was echt bezorgd in vergelijking met 41% van alle vrouwelijke studenten. Conclusie: er is een significant verschil in bezorgdheid tussen de geslachten. Eerdere studies over de geestelijke gezondheid van tieners bevestigden dat meisjes tijdens de adolescentie hogere stressniveaus ervaren dan jongens.
31% van de jongere leerlingen, 12-15 jaar, beschouwden klimaatverandering als een probleem, tegenover 27 van de oudere leerlingen (16-18 jaar). Daarentegen was 79% van het personeel bezorgd. Onverwacht bleek het volwassen personeel zich meer zorgen te maken over de klimaatverandering dan de leerlingen.
16% van de studenten ervaart extra stress door de klimaatverandering. 23% maakt zich zorgen over de problemen die de klimaatverandering met zich mee kan brengen in België in de nabije toekomst. Tot slot onderzochten we wat volgens de leerlingen de drie belangrijkste wereldproblemen zijn. 70% rekende klimaatverandering daartoe, maar nog meer respondenten vinden oorlog een groter probleem.
We concluderen dus dat leerlingen zich niet echt zorgen maken over klimaatproblemen. Tot nu toe zijn de belangrijkste zorgen van de leerlingen conflicten en oorlog. Oorlog is de laatste tijd bijna elke dag in het nieuws en krijgt veel media-aandacht, terwijl klimaatverandering minder aandacht krijgt.
Misschien als de media en het nieuws de klimaatverandering meer in de schijnwerpers zouden zetten, zouden meer mensen zich bewust zijn van de situatie. Nog belangrijker is dat meer mensen hopelijk de problemen zouden begrijpen die door de klimaatverandering worden veroorzaakt en inzien dat het een ernstige bedreiging is die moet worden opgelost. Een andere mogelijke oplossing zou kunnen zijn om collectieve acties op scholen te houden. Een van de oorzaken van klimaatstress is de gedachte hulpeloosheid. Als scholen samenwerking naar productieve ecologische doelen zouden bevorderen, zullen leerlingen met klimaatstress zich waarschijnlijk beter voelen. Een mogelijke actie is het opruimen van de speelplaats of de buurt. Een ander mogelijk idee is om de discussie te openen en het bewustzijn over de gevolgen van klimaatverandering te vergroten door experimenten over het onderwerp uit te voeren. Leerkrachten zouden bijvoorbeeld de effecten van kooldioxide op algen kunnen demonstreren door een kleinschalig experiment uit te voeren. Op deze manier kunnen leerlingen zich meer bewust worden van de gevolgen en gemotiveerd raken om iets te veranderen.
Projecten worden gemaakt door de teams en zij nemen de volledige verantwoordelijkheid voor de gedeelde gegevens.
← Alle projecten
EN 
CS 
DA 
ET 
FI 
FR 
DE 
EL 
HU 
IT 
LV 
LT 
NL 
NB 
PL 
PT 
RO 
SK 
SL 
SV 
ES 