Climate Detectives projekti 2023-2024
Projekta nosaukums: Καταστροφικές πυρκαγιές και κλιματική αλλαγή: Πριν και μετά.
ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΣΟΡΩΝΗΣ ΡΟΔΟΣ Grieķija
Το καλοκαίρι του 2023 έλαβαν χώρα στην Ρόδο ανεξέλεγκτες πυρκαγιές οι οποίες είχαν καταστροφικές συνέπειες σε πολλές περιοχές του νησιού. Ερευνητικό ερώτημα της παρούσης έρευνας αποτελεί η διερεύνηση των συνεπειών της πυρκαγιάς αυτής στο περιβάλλον και η παρακολούθησή της από το διάστημα, μέσω της πλατφόρμας EO Browser.
Το πρόβλημα που διερευνήθηκε στην παρούσα εργασία αφορά ένα σημαντικό γεγονός που συνέβη το καλοκαίρι του 2023 και συνδέεται με μία σημαντική οικολογική καταστροφή που επηρέασε βαθύτατα ολόκληρο το νησί της Ρόδου. Ο λόγος για την καταστροφική πυρκαγιά που έπληξε το νησί τον Ιούλιο του 2023 και διήρκησε 12 και πλέον μέρες και αποτέλεσε ένα τεράστιο περιβαλλοντικό και οικονομικό πλήγμα για όλη την τοπική κοινωνία της Ρόδου. Η Ρόδος είναι το τρίτο μεγαλύτερο νησί της Ελλάδας, βρίσκεται στο νοτιοανατολικό Αιγαίο πέλαγος στο νομό Δωδεκανήσων και έχει πληθυσμό περίπου 126.000 κατοίκους. Αποτελεί ένα μοναδικό τουριστικό προορισμό παγκοσμίως και πόλο έλξης για πολλούς χιλιάδες τουρίστες κάθε χρόνο, κυρίως τους καλοκαιρινούς μήνες. Το γεγονός αυτό καθιστά την πυρκαγιά εκείνης της περιόδου ακόμα πιο τραγικό συμβάν, αναλογιζόμενοι το μέγεθος της οικονομικής καταστροφής που υπέστησαν οι άνθρωποι του νησιού και παράλληλα τον τεράστιο κίνδυνο που διέτρεξαν οι χιλιάδες τουρίστες που είχαν επισκεφθεί το νησί και αναγκάστηκαν να το εγκαταλείψουν εκείνες τις μέρες. Σκοπός της εργασίας είναι να παρουσιαστεί η πορεία της φωτιάς από το ξεκίνημα της όπως και ο τραγικός απολογισμός που άφησε πίσω της. Δίνεται έμφαση στον ρόλο που διαδραματίζει η κλιματική αλλαγή και οι καιρικές συνθήκες που επικρατούσαν εκείνη την περίοδο, είτε ως αιτία για την πυρκαγιά είτε σαν παράμετρο που επιδείνωσε την κατάσταση και ευνόησε την καταστροφική εξέλιξή της. Για τις ανάγκες της έρευνας οι μαθητές χρησιμοποίησαν διαδικτυακές πλατφόρμες με δορυφορικές εικόνες όπως ο Eo browser/Sentinel Hub για να αποτυπώσουν την κατάσταση αλλά και για να αναδείξουν την χρησιμότητα των εφαρμογών της παρατήρησης της Γης από το διάστημα στην παρακολούθηση των φυσικών καταστροφών και της κλιματικής αλλαγής. Επίσης μέριμνα δόθηκε στο να ασχοληθούν οι μαθητές με ένα θέμα που αφορά την τοπική κοινωνία όπως και να ενημερώσουν τους πολίτες με τα αποτελέσματα της έρευνας τους για αυτό το ευαίσθητο και σημαντικό πρόβλημα των δασικών πυρκαγιών ως αποτέλεσμα της κλιματικής αλλαγής.
Το καλοκαίρι του 2023 έλαβαν χώρα στην Ρόδο ανεξέλεγκτες πυρκαγιές οι οποίες είχαν καταστροφικές συνέπειες σε πολλές περιοχές του νησιού. Ερευνητικό ερώτημα της παρούσης έρευνας αποτελεί η διερεύνηση των συνεπειών της πυρκαγιάς αυτής στο περιβάλλον και η παρακολούθησή της από το διάστημα, μέσω της πλατφόρμας EO Browser.
Τα κύρια αποτελέσματα της έρευνας αφορούν:
α) Τις καταστροφικές συνέπειες της πυρκαγιάς, πάνω από 160.000 στρέμματα καμένου δάσους, τις οικονομικές συνέπειες στους κατοίκους και στον κλάδο του του τουρισμού, υλικές ζημιές και τα καμένα σπίτια και χωριά, τις επιπτώσεις στους ζωωικούς οργανισμούς που ζούσαν στο δάσος.
β) Από τα δεδομένα που συλλέχθηκαν και αναλύθηκαν προέκυψε ότι οι δασικές πυρκαγιές σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή και τις καιρικές συνθήκες που επικρατούσαν ως αποτέλεσμα αυτής. Φάνηκε ότι οι παρατεταμένη ανομβρία των προηγούμενων εβδομάδων, οι πρωτοφανείς υψηλές θερμοκρασίες που έφερε ο καύσωνας "Κλέων" ο οποίος διήρκησε 15 μέρες (υποχώρησε 26 Ιουλίου) και αποδίδεται στην γενικότερη θέρμανση του πλανήτη, οι δυνατοί, αμείωτοι άνεμοι προσέφεραν τις κατάλληλες συνθήκες για την δραματική, ανεξέλεγκτη πορεία της φωτιάς. Για την παρουσίαση των συνθηκών αυτών χρησιμοποιήθηκε ένας κλιματικός χάρτης και ένα διάγραμμα θερμοκρασιών που φαίνονται οι πολύ υψηλές θερμοκρασίες λόγω του καύσωνα "Κλέων".
γ) Οι πλατφόρμες και εφαρμογές παρατήρησης της γης από το διάστημα και ειδικότερα οι δορυφορικές εικόνες και η δυνατότητα επεξεργασίας τους με διάφορα φίλτρα μέσα από αυτές, αποτελεί εξαιρετικό εργαλείο και πολύ χρήσιμη, εύκολη και γρήγορη μέθοδο παρακολούθησης και αποτύπωσης της κατάστασης όπως και εξαγωγής πολύ σημαντικών αποτελεσμάτων.
Τα δεδομένα που αναλύθηκαν είναι δορυφορικές εικόνες κυρίως από τον δορυφόρο Sentinel 2 και αναφέρονται στην περίοδο πριν, κατά τη διάρκεια και μετά την πυρκαγιά. Η μέθοδος αυτή ακολουθήθηκε ώστε να αποτυπωθεί καλύτερα η κατάσταση πριν και μετά την πυρκαγιά όπως και οι επιπτώσεις στην βλάστηση και την καμένη δασική έκταση. Χρησιμοποιήθηκαν κατάλληλοι δείκτες για την παρουσίαση της καμένης έκτασης και βλάστησης και κατασκευάστηκαν timelapse video που δείχνουν την πορεία της πυρκαγιάς.
Συνδυαστικά για την εξαγωγή ασφαφαλέστερων αποτελεσμάτων χρησιμοποιήθηκαν φωτογραφίες που συνέλεξαν και τράβηξαν οι μαθητές από το πεδίο και τις περιοχές που επλήγησαν.
Συμπληρωματικά διερευνήθηκαν επιπλέον πλατφόρμες με δορυφορικά δεδομένα ως προς την χρηστικότητα τους πάνω στο συγκεκριμένο θέμα.
Κύριο μέλημα και απώτερος σκοπός της εργασίας και της προσπάθειας που έκαναν τα παιδιά ήταν η διάχυση των αποτελεσμάτων στους πολίτες, η ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του κοινού για αυτά τα θέματα που αφορούν την τοπική και ευρύτερη κοινωνία αλλά και τους ίδιους τους ανθρώπους. Για αυτό το λόγο η εργασία παρουσιάστηκε σε πρώτη φάση σε ένα διεθνές μαθητικό συνέδριο που έλαβε χώρα στη Πράγα (Elemasyn 3rd International Student Conference-Prague March 2024). Επίσης προγραμματίστηκε η παρουσίαση των αποτελεσμάτων σε μία εκδήλωση στο κέντρο της Ρόδου στις 24 Απριλίου 2024 στο πλαίσιο ενός workshop αστρονομίας και διαστημικών εφαρμογών σε συνεργασία με το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών, όπου θα έχει την ευκαιρία κάθε άνθρωπος να έρθει και να συμμετάσχει και να παρακολουθήσει.
Στα συμπεράσματα που προκύψαν αποτυπώθηκαν και οι προτάσεις των μαθητών για να κάνουμε ένα βήμα στη λύση του προβλήματος.
Παράλληλα οι μαθητές δημιούργησαν ένα animation βίντεο προβάλλοντας την κατάσταση, τους προβληματισμούς και τις ανησυχίες τους σε ένα φιλικό προς τον θεατή γραφικό περιβάλλον ώστε να γίνει κατανοητό και να περάσουν το μήνυμά τους σε ακόμα περισσότερους ανθρώπους και ηλικιακές ομάδες. Το βίντεο αυτό έχει ανέβει στο utube σε δύο κανάλια που έχουν ανοίξει μαθητές.
Εν κατακλείδι και συμπερασματικά προτείνονται τα παρακάτω:
Η αύξηση των μέτρων πρόληψης και αντιμετώπισης των πυρκαγιών από την πολιτεία όπως ενίσχυση της πυροπροστασίας και εκπαίδευση προσωπικού.
Η ευαισθητοποίηση και ενημέρωση των πολιτών για τις φυσικές καταστροφές, την κλιματική αλλαγή και την πρόληψη των πυρκαγιών.
Να επενδύσει η πολιτεία σε τεχνολογία και εξοπλισμό για την ανίχνευση και κατάσβεση πυρκαγιών.
Την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής η οποία έχει επιφέρει σημαντικές αλλαγές στην εκδήλωση των καιρικών φαινομένων (θέρμανση του πλανήτη, ανομβρία, ξηρασία κλπ) που με την σειρά της έχει επηρεάσει αρνητικά την εκδήλωση δασικών πυρκαγιών και την ζωή μας γενικότερα.
ΦΥΣΙΚΕΣ-ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΕΣ-ΠΡΑΓΑ-2.pdf
Projektus veido komandas, un tās uzņemas pilnu atbildību par koplietojamajiem datiem.
← Visi projekti