Projets Climate Detectives 2023-2024


Titre du projet : ΛΙΜΝΕΣ, ΒΟΥΝΑ ΚΑΙ ΠΟΤΑΜΙΑ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ - ΑΠΟ ΤΗ ΛΙΜΝΗ ΠΛΑΣΤΗΡΑ ΜΕΧΡΙ ΤΟΝ ΑΡΓΥΡΟΔΙΝΗ ΠΗΝΕΙΟ ΚΑΙ ΤΗΝ ΚΑΡΛΑ

LYCÉE EXPÉRIMENTAL DE LARISSA   ΛΑΡΙΣΑ   Grèce

Question de recherche

Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΟΥ ΥΓΡΟΥ ΣΤΟΙΧΕΙΟΥ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΣΤΟ ΚΛΙΜΑ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ

Résumé du projet

H κακοκαιρία Daniel στη Θεσσαλία το Σεπτέμβριο του 2023 είχε ισχυρό αντίκτυπο στην καθημερινή ζωή του θεσαλικού κάμπου. Ο υπερβολικά μεγάλος όγκος του στις αρχές του Σεπτέμβρη διοχετεύθηκε από τον αργυροδίνη Πηνειό που ξεχείλισε, αλλά και από άλλα μικρότερα ποτάμια στις καλλιέργεις του βαμβακιού που κυριαρχούσαν στο φθινοπωρινό πεδινό τοπίο, αλλά και στα αμπέλια και σε δενδροκομικές καλλιέργειες του Κισσάβου φτάνοντας μέχρι την αποξηρανθείσα μέχρι τότε λίμνη Κάρλα. Αποτέλεσμα η επανασύστασή της. Η ραγδαιότητα της βροχής οδήγησε σε ένα μόνιμο πρόβλημα για τους κατοίκους των παρακάρλιων χωριών.
Η λίμνη Κάρλα είχε τεράστια αύξηση έκτασης εξαιτίας της κακοκαιρίας Daniel, που έλαβε χώρα στην Θεσαλία τον Σεπτέμβριο του περασμένου έτους 2023. Γι' αυτό τον λόγο υπήρχαν πολλές καταστροφές σε καλλιέργειες, απώλειες ζώων, ακόμα και καταστροφές λόγω πλημμυρικών φαινομένων σπιτιών που ανάγασαν τους κατοίκους να μετακινηθούν. Πολλοί από αυτούς έχασαν την περιουσία τους, την εργασία τους και έμειναν άστεγοι.

Πριν την κακοκαιρία ήταν η 9η μεγαλύτερη λίμνη της Ελλάδας, ωστόσο τον Σεπτέμβριο εκτοξεύθηκε η έκτασή της, ξεπερνώντας τη λίμνη Τριχωνίδα (Στερε Ελάδα) κατά περίπου 90.000 τ.χμ. Η λίμνη Κάρλα, ακόμη και σήμερα μετά από 7 μήνες, υπολογίζεται κατά προσέγιση στα 135.000 στρέματα. Προκλήθηκαν μεγάλες ζημιές σε καλλιέργειες και εκατοντάδες απώλειες ζώων.

Επιστημονικά τοπογραφικά και μετεωρολογικά δεδομένα της επανασύστασης της Κάρλας, η σύνδεσή της με τον Πηνειό, αλλά και τη λίμνη Πλαστήρα επιχειρούνται να παρουσιαστούν μέσα από το συγκεκριμένο projet. Οι πηγές άντλησής τους κατά την εκπόνηση της εργασίας ήταν το πρόγραμα δορυφορικής παρατήρησης EO BROWSER, μετεωρολογικές ιστοσελίδες όπως της ΕΜΥ και του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών και άλες.

Principaux résultats et conclusions

Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΟΥ ΥΓΡΟΥ ΣΤΟΙΧΕΙΟΥ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΣΤΟ ΚΛΙΜΑ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ

Η λίμνη Κάρλα αποξηράνθηκε τον Αύγουστο του 1962, έπειτα απόφαση της πολιτείας, με αποτέλεσμα στην περιοχή να συντελεστεί τεράστια οικολογική καταστροφή. Τον Σεπτέμβριο του 2023 η λίμνη αναδημιουργήθηκε στο αρχικό της μέγεθος μέσα σε λιγότερο από ένα μήνα, έπειτα από το καταστροφικό μετεωρολογικό φαινόμενο ε την επωνυμία Daniel.
Επτά μήνες μετά τα ύδατα δεν υποχωρούν, με τους αγρότες της περιοχής να βλέπουν τις εκτάσεις τους να παραμένουν βυθισμένες στα μολυσμένα νερά και τους ειδικούς να προειδοποιούν για υγειονομική βόμβα, εξαιτίας των νεκρών ζώων και των λιμναζόντων νερών.
Στις 16 Σεπτεμβρίου 2023 είχε σημάνει συναγερμός για την άνοδο της στάθμης στη λίμνη Κάρλα. Η υπερχείλισή της, στην οποία κατευθύνονταν τεράστιες ποσότητες υδάτων από τον πλημμυρισμένο Πηνειό, έκανε τα παραλίμια χωριά της να κινδυνεύσουν. Κάτοικοι του Ριζόμυλου, του Στεφανοβίκειου, των Καναλιών, του Σωτήριου, της Νίκης κ.α. έλαβαν προειδοποιητικό μήνυμα από το 112 για εκένωση των κατοικιών τους, καθώς πάνω από 180.000 στρέματα είχαν ήδη πλημμυρίσει.
Όπως μπορούμε να δούμε σήμερα, σχεδόν επτά μήνες μετά την κακοκαιρία Daniel, η αποστράγιση της λίμνης γίνεται με αργούς ρυθμούς, μιας και το έδαφος έχει κορεστεί και δεν μπορεί να απορροφήσει άλλον όγκο νερού.Σύμφωνα με τα διαγράμματα, ο όγκος του νερού έχει σχεδόν πενταπλασιαστεί από τον Αύγουστο του 2023, ενώ βάσει των δορυφορικών δεδομένων που αέλυσε και επεξεργάστηκε το meteo.gr, η έκταση της λίμνης -κατά προσέγγιση- ανέρχεται στα 140.000 στρέματα.
Πηγές του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας στο τμήμα Γεωργίας και Αγροτικού Περιβάλλοντος, τονίζουν ότι πως τα ύδατα θα αργήσουν να υποχωρήσουν γιατί η διαδρομή της παρούσας σήραγας είναι μικρή και έχει απορρος μικρότερες των 700.000 κυβικών την ημέρα, ενώ το νερό που βρίσκεται στην ευρύτερη περιοχή είναι πολύ περισσότερο.
Από τα 180.000 στρέμματα, σήμερα υπολογίζεται πως έχουν αποκαλυφθεί γύρω στα 35.000, ελπίζοντας πως μέχρι τον Σεπτέμβριο θα αποκαλυφθεί ακόμα και το 70% των εκτάσεων.

Τα απαραίτητα στοιχεία βρίσκονται στους πίνακες και στις δορυφορικές εικόνες και επισυνάπτονται στη συνέχεια

Que faire ensuite ? Actions pour faire la différence et contribuer à réduire le problème

Υγειονομικές ανησυχίες
Έντονη είναι η ανησυχία για το θέμα των κουνουπιών από τα λιμνάζοντα ύδατα ή τυχόν άλλων οργανισμών και μικροβίων.
Οι ανησυχίες επεκτείνονται και στην πόλη του Βόλου η οποία δοκιμάστηκε ισχυρά από την κακοκαιρία Daniel. Έτσι προκύπτουν υγειονομικά θέματα που στοιχειοθετούνται ως εξής :
Σε σημεία δειγματοληπτικών ελέγχων στο λιμάνι του Άναυρου και της παραλίας των Αλυκών, βρέθηκαν μικρόβια κολοβακτηρίων και εντερόκοκων, κάτι που σημαίνει ότι πιθανόν να υπάρχουν κι άλλοι παθογόνοιμικροργανισμοί. Τα παραπάνω μπορούν να οδηγήσουν σε γαστρεντερολογικά νοσήματα, ενδοκοιλιακή σήψη, εγκεφαλικά αποστήματα ή μηνιγίτιδα. Νοσήματα επικίνδυνα και απειλητικά για την ανθρώπινη ζωή.

Προτάσεις αποστράγγισης
Η ανησυχία των ειδικών αυξάνεται από το γεγονός πως σύμφωνα μελέτες η Κάρλα θα χρειαστεί τουλάχιστον 2 χρόνια προκειμένου να αδειάσει, ενώ η παροχέτευση των υδάτων προκαλεί περιβαλλοντικούς προβληματισμούς.
Έτσι, μερικές από τις προτάσεις που αναφέρθηκαν όλον αυτόν τον καιρό είναι :
I. Η διάνοιξη νέας σήραγγας 10 χιλιομέτρων προς το Αιγαίο, η οποία θα βοηθήσει το νερό να φύγει γρηγορότερα, έτσι ώστε οι γειτονικές εκτάσεις να καλλιεργηθούν και πάλι. Ένα εγχείρημα ωστόσο που απαιτεί πολύπλοκες μελέτες και εργασίες, και μεγάλο χρόνο κατασκευής.
II. Η έκταση της σημερινής Κάρλας, να μείνει ως έχει, χωρίς δηλαδή αποστράγγιση, έτσι ώστε να αποκατασταθεί η περιβαλλοντική ισορροπία, η οποία παρεμβλήθηκε πριν την δεκαετία του ’60.
III. Να πραγματοποιηθούν παρεμβάσεις και έργα στην ευρύτερη περιοχή του Πηνειού και της Λάρισας, έτσι ώστε να αποφευχθούν μεγάλες ποσότητες νερού στο μέλλλον.
IV. Να διοχετευθούν ποσότητες υδάτων μέσω υπογείων καρστικών (ασεστολιθικών) γεωλογικών σχηματισμών, ώστε να επιτευχθεί μία αποτελεσματική διαδικασία διατήρησης των αποθεμάτων σε κάθε κρίσιμη περίπτωση.

Συμπέρασμα
Πέρα από την εκτόνωση του νερού μέσω του καναλιού προς την θάλασσα, βασική βοήθεια μέσω της φύσης είναι η αύξηση της θερμοκρασίας έτσι ώστε να επιταχυνθεί η διαδικασία αποστράγγισης.
Προτείνονται λύσεις και τεχνικά έργα προς την εκτόνωση των πλημυρικών υδάτων του Πηνειού προς άλλες κατευθύνσεις, όπως αναχώματα και συλλεκτήρες

Les projets sont créés par les équipes qui assument l'entière responsabilité des données partagées.
← Tous les projets