Projets des détectives du climat 2022-2023


Thème du projet : Changement climatique

Titre du projet : L'impact du changement climatique sur le cycle hydrologique

L'équipe : Détectives climatiques d'Ilion

10o Gimnasio Iliou   Ilion   Grèce   7 Âge de l'élève : 14-15 ans

Question de recherche

Comment les phénomènes du cycle hydrologique sont-ils affectés par le changement climatique et quels sont leurs effets sur l'environnement naturel et anthropique de notre région ?
Πως επηρεάζονται τα φαινόμενα του υδρολογικού κύκλου με την μεταβολυ κλίματος και ποια τα αποτελέσματα τους στο φυσικό και ανθρωπογενές περιβάλλον της περιοχής μας.

Résumé du projet
Zone d'étude, municipalité d'Ilion, Attique, Grèce (images de la plateforme Sentinel Hub)

Dans ce travail, nous nous sommes intéressés aux phénomènes naturels qui participent au cycle hydrologique et aux conséquences qu'ils ont dans la région de la municipalité d'Ilion à laquelle nous appartenons. La municipalité d'Ilion est située dans la préfecture de l'Attique en Grèce (Figure 1). Ces dernières années, en général, dans la région de la Méditerranée orientale où nous nous trouvons, des phénomènes météorologiques intenses se sont produits, tels qu'une augmentation de la rapidité des précipitations. Les pluies sont très intenses et provoquent d'importantes inondations. Notre région a été touchée par des inondations ces dernières années. En 2017, l'eau sur les routes a atteint une hauteur de 0,80 mètre, causant de nombreux dégâts et malheureusement des pertes de vies humaines. Les inondations entraînent également une réduction de l'écoulement de l'eau vers les nappes phréatiques. La réduction de l'écoulement de l'eau vers les aquifères entraîne une réduction des réserves d'eau souterraine et une augmentation de la salinité de l'eau souterraine. Compte tenu de ce qui précède, nous avons tenté d'étudier la relation entre les phénomènes du cycle hydrologique et les changements climatiques et de documenter leur impact sur l'environnement. À cette fin, nous avons recueilli des données provenant de diverses publications sur les inondations dans notre région et des données météorologiques provenant de diverses stations météorologiques, telles que les températures maximales et minimales de l'air, la hauteur et l'intensité des précipitations. Nous avons effectué des analyses chimiques sur les eaux souterraines et sur un événement pluvieux. Des mesures in situ de paramètres physico-chimiques tels que la conductivité électrique (EC), la température (T) et le pH ont été effectuées. Nous avons mesuré la concentration de paramètres chimiques tels que le chlore, le bicarbonate, le calcium, le magnésium ainsi que la dureté, l'alcalinité et la salinité (TDS). Enfin, dans le laboratoire de géologie-minéralogie de l'université agricole d'Athènes, nous avons mesuré la concentration de sulfate, de nitrate et de sodium. Nous avons également essayé de relier des images satellites par l'intermédiaire de la plateforme Sentinel Hub, mais cela n'a malheureusement pas été possible car il n'y avait pas d'images pertinentes disponibles.

Στην εργασία αυτή, ασχοληθήκαμε με τα φυσικά φαινόμενα που μετέχουν στον υδρολογικό κύκλο και τις συνέπειες που έχουν στην περιοχή του Δήμου Ιλίου στον οποίο ανήκουμε. Ο Δήμος Ιλίου βρίσκεται στον Νομό Αττικής στην Ελλάδα (Εικόνα 1). Τα τελευταία χρόνια γενικότερα στον χώρο της Ανατολικής Μεσόγειου στον οποίο βρισκόμαστε εκδηλώνονται έντονα καιρικά φαινόμενα όπως η αύξηση της ραγδαιότητας των βροχών. Οι βροχές εκδηλώνονται με μεγάλη ένταση οι οποίες προκαλούν μεγάλες πλημύρες. Η περιοχή μας έχει πληγεί από πλημμύρες τα τελευταία χρόνια. Το 2017 το νερό στους δρόμους έφθασε τα 0,80 μέτρα ύψος προκαλώντας πολλές καταστροφές και δυστυχώς και απώλειες ανθρωπίνων ζωών. Οι πλημμύρες έχουν ως αποτέλεσμα και την μείωση της κατείσδυσης του νερού προς τα υπόγεια νερά. Η μείωση του νερού κατείσδυσης προς τους υδροφόρους ορίζοντες οδηγεί σε μείωση των αποθεμάτων των υπόγειων υδροφορέων και αύξηση της αλατότητας του υπόγειου νερού. Έχοντας τα παραπάνω κατά νου προσπαθήσαμε να διερευνήσουμε την σχέση των φαινομένων του υδρολογικού κύκλου με τις μεταβολές του κλίματος και να καταγράψουμε τις επιπτώσεις τους στο περιβάλλον. Για τον σκοπό αυτό, συλλέξαμε στοιχεία από διάφορα δημοσιεύματα για πλημμύρες στην περιοχή μας και μετεωρολογικά δεδομένα από διάφορους μετεωρολογικούς σταθμούς όπως μέγιστη και ελάχιστη θερμοκρασία αέρα, ύψος και ένταση βροχής. Πραγματοποιήσαμε χημικές αναλύσεις σε υπόγεια νερά και ενός συμβάντος βροχής. Έγιναν μετρήσεις φυσικοχημικών παραμέτρων in situ όπως ηλεκτρικής αγωγιμότητας (EC), θερμοκρασίας (Τ) και pH. Στο εργαστήριο χημείας του σχολείου μας μετρήσαμε την συγκέντρωση χημικών παραμέτρων όπως χλωρίου, όξινων ανθρακικών, ασβεστίου, μαγνησίου καθώς και σκληρότητας, αλκαλικότητας και αλατότητας (TDS). Τέλος, στο εργαστήριο Γεωλογίας-Ορυκτολογίας του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών μετρήσαμε την συγκέντρωση θειικών, νιτρικών και νατρίου. Επίσης, προσπαθήσουμε να συνδέσουμε δορυφορικές εικόνες μέσω της πλατφόρμας Sentinel Hub, με την εμφάνιση και εξέλιξη των φαινομένων πλημύρας αλλά δυστυχώς αυτό δεν έγινε δυνατό γιατί δεν υπήρχαν σχετικές εικόνες στις συγκεκριμένες ημερομηνίς των πλημμυρικών φαινομένων.

Principaux résultats et conclusions
Une augmentation notable de la température maximale absolue dans trois stations proches de la municipalité d'Ilion, Egaleo, Menidi et Fili, au cours des 13 dernières années et une légère diminution de la température minimale absolue.

Données météorologiques
Notre étude montre une diminution significative des précipitations annuelles d'environ 100 mm (18%), une augmentation de la température maximale absolue de +0,43 oC (1,1%) en août et une légère diminution de la température minimale absolue de -0,33 oC (2,2%) en décembre (figure 2).
Données hydrogéologiques
Les résultats de nos recherches sur les eaux souterraines sont présentés dans le tableau suivant (concentrations en (mg/L). code T pH EC(μS/cm) TDS Cl- HCO3- SO42- NO3- Ca2+ Mg2+ Na+)

IL1 18 7.32 1280 854 103 427 88 11 70 54.9 100 -1.85
IL2 19,8 7,29 1200 352 878 74 430 90 62 132 40,0 50 -0,18
IL3 19,8 7,16 1300 874 78 411 95 62 142 45,6 40 -2,68
IL4 19,3 6,9 1300 969 89 500 89 68 68 76 57,1 90 4,82
IL5 17 7.3 1400 1030 156 409 119 69 190 17.8 70 2.43
IL6 19,7 6,96 1180 983 156 418 86 61 64 78,0 120 -2,79
IL7 18 7.58 1400 1003 209 439 64 17 186 17.8 70 3.17
IL8 16,9 7,17 1600 1415 160 708 159 25 216 26,3 120 4,39
IL9 18 7,99 1180 986 110 454 120 50 50 76 85,4 90 -3,05
pluie 7.2 100 88 88 14 38 1 13 18 3.2 1 2.05

Les concentrations des paramètres chimiques sont en baisse par rapport aux mesures enregistrées il y a 28 ans. Il n'y a donc pas eu d'augmentation de la salinité. Cela est dû en partie à la période d'échantillonnage du printemps, lorsque les eaux souterraines sont à leur niveau le plus élevé en raison de la saison des pluies précédente. Les zones d'irrigation et la fertilisation ont également diminué, ce qui se reflète principalement dans la baisse des ions nitrate.
Par conséquent, les eaux souterraines, en tant que paramètre du cycle hydrologique, s'avèrent moins affectées par les changements climatiques survenant à la surface que d'autres paramètres tels que les précipitations, le ruissellement de surface et l'évapotranspiration.

Μετεωρολογικά δεδομένα
Η έρευνά μας καταδεικνύει αισθητή μείωση των ετήσιων βροχοπτώσεων κατά 100 mm περίπου (18%), αύξηση της απόλυτης μέγιστης θερμοκρασίας +0.43 οC (1,1%) κατά τον μήνα Αύγουστο και ελαφριά μείωση της απόλυτης ελάχιστης θερμοκρασίας -0,33 οC (2,2%) κατά τον Δεκέμβριο(Εικόνα 2).
Υδρογεωλογικά δεδομένα
Τα αποτελέσματα της έρευνάς μας πάνω στα υπόγεια νερά φαίνονται στον παρακάτω Πίνακα( οι συγκεντρώσεις σε (mg/L). κωδ Τ pH EC(μS/cm) TDS Cl- HCO3- SO42- NO3- Ca2+ Mg2+ Na+
 
ΙΛ1 18 7.32 1280 854 103 427 88 11 70 54.9 100 -1.85
ΙΛ2 19,8 7,29 1200 352 878 74 430 90 62 132 40,0 50 -0,18
ΙΛ3 19,8 7,16 1300 874 78 411 95 62 142 45,6 40 -2,68
ΙΛ4 19,3 6,9 1300 969 89 500 89 68 76 57,1 90 4,82
ΙΛ5 17 7.3 1400 1030 156 409 119 69 190 17.8 70 2.43
ΙΛ6 19,7 6,96 1180 983 156 418 86 61 64 78,0 120 -2,79
ΙΛ7 18 7.58 1400 1003 209 439 64 17 186 17.8 70 3.17
ΙΛ8 16,9 7,17 1600 1415 160 708 159 25 216 26,3 120 4,39
ΙΛ9 18 7,99 1180 986 110 454 120 50 76 85,4 90 -3,05
βροχή 7.2 100 88 14 38 1 13 18 3.2 1 2.05

Οι συγκεντρώσεις των χημικών παραμέτρων είναι σε ύφεση σε σχέση με μετρήσεις που έχουν καταγραφεί πριν από 28 περίπου χρόνια. Επομένως δεν σημειώθηκε αύξηση της αλατότητάς τους. Κατά ένα μέρος αυτό οφείλεται στην περίοδο δειγματοληψίας της Άνοιξης όπου τα υπόγεια νερά είναι στην υψηλότερη στάθμη τους λόγω της προηγούμενης βροχερής περιόδου. Επίσης, μειώθηκαν οι αρδευτικές εκτάσεις και οι λιπάνσεις και αυτό φαίνεται κυρίως στην μείωση των νιτρικών ιόντων.
Επομένως, τα υπόγεια νερά, ως παράμετρος του υδρολογικού κύκλου, δείχνουν ότι επηράζονται με μικρότερους ρυθμούς από τις κλιματικές μεταβολές που συμβαίνουν στην επιφάνειας, σε σχέση με τις υπόλοιπες παραμέτρους όπως την βροχή, την επιφανειακή αποροή και την εξατμισοδιαπνοή.

Que faire ensuite ? Actions pour faire la différence et contribuer à réduire le problème

Faire face à des phénomènes tels que les inondations dans une zone urbaine est une tâche difficile. Les actions que nous pourrions entreprendre sont d'informer nos concitoyens et de proposer des solutions qui pourraient éventuellement réduire le problème, qui peuvent être résumées comme suit :

α) Reboisement dans le bassin qui alimente notre région en eau. Cette proposition est une solution partielle au problème, mais elle pourrait retarder l'écoulement de surface et augmenter le courant descendant vers les eaux souterraines. Cela permettrait d'une certaine manière de contrôler les inondations qui atteindraient les rues de nos villes.

b) Le retardement des inondations pourrait être facilité par la construction par l'État de petits barrages pour arrêter le flux des rivières avant qu'elles ne pénètrent dans la ville.
c) Dans un environnement urbain, un faible pourcentage de terrain est recouvert de béton, de maisons et d'asphalte, de sorte que le débit de surface est très élevé. Toutefois, l'utilisation de matériaux poreux pour recouvrir les chaussées, de sorte qu'une partie de l'eau de surface soit absorbée et s'enfonce dans le sol, pourrait constituer une autre solution partielle pour atténuer le problème des inondations.

d) Les caniveaux des routes vers lesquels l'eau de pluie s'écoule pourraient être exempts de béton et permettre à l'eau de pénétrer dans le sol. Les tuyaux de drainage souterrains transportant l'eau pourraient être percés de façon à ce qu'une partie de l'eau puisse s'écouler dans le sol. Cela permettrait à une plus grande quantité d'eau d'entrer dans ces tuyaux et donc de réduire le ruissellement de surface.

e) Enfin, une chose très fondamentale pour la protection de nos vies est d'informer nos concitoyens de suivre les instructions de la protection civile et d'éviter de se déplacer sur les routes en cas de fortes pluies.

Η αντιμετώπιση φαινομένων όπως οι πλημμύρες σε μία αστική περιοχή είναι δύσκολο έργο. Οι δράσεις που θα μπορούσαμε να κάνουμε είναι η ενημέρωση των συμπολιτών μας καθώς και να προτείνουμε κάποιες λύσεις που πιθανόν να μείωναν το πρόβλημα και συνοψίζονται στα παρακάτω :

α) Αναδάσωση μέσα στην υδρολογική λεκάνη η οποία τροφοδοτεί με νερά την περιοχή μας. Η πρόταση αυτή αποτελεί μερική λύση στο πρόβλημα αλλά θα μπορούσε να καθυστερήσει την επιφανειακή ροή και να αυξήσει την κατείσδυση προς τα υπόγεια νερά. Με αυτόν τον τρόπο ελέγχεται κατά κάποιον τρόπο η πλημύρα οποία θα φτάσει στους δρόμους της πόλης μας.

β) Στην καθυστέρηση της πλημμύρας θα μπορούσε να βοηθήσει η κατασκευή από την πολιτεία μικρών φραγμάτων αάσχεσης της ροής των ποταμών πριν αυτά εισέλθουν στη πόλη.
γ) Σε αστικό περιβάλλον υπάρχει μικρό ποσοστό ακάλυπτης, από τσιμέντα, σπίτια και ασφάλτους, γης με αποτέλεσμα η επιφανειακή ροή να είναι πολύ μεγάλη. Η χρησιμοποίηση όμως πορώδους υλικού για την κάλυψη των πεζοδρομίων έτσι ώστε να ποροφάτε μέρος του επιφανειακού νερού και. να κινείται βαθύτερα προς το έδαφος θα μπορούσε να αποτελεί μία ακόμη μερική λύση ανακούφισης του προβλήματος της πλημμύρας.

δ) Τα ρείθρα των δρόμων προς τα οποία κυλούν τα νερά της βροχής θα μπορούσαν να είναι ελεύθερα από μπετόν και να διεισδύουν αυτά στο εσωτερικό του εδάφους. Οι υπόγειοι αγωγοί αποστράγισης που μεταφέρουν το νερό θα μπορούσαν να έχουν τρύπες έτσι ώστε μέρος της ποσότητας του νερού να κατεισδύει μέσα στο έδαφος. Έτσι θα δέχονται περισσότερο νερό αυτοί οι αγωγοί και κατά συνέπεια θα λιγοστεύει η επιφανειακή απορροή.

ε) Τέλος κάτι πολύ βασικό για την προστασία της ζωής μας, είναι να ενημερώσουμε τους συμπολίτες μας για την τήρηση των οδηγιών της πολιτικής προστασίας και να αποφεύγουμε να κινούμαστε στους δρόμους κατά την διάρκεια έντονων βροχοπτώσεων.

Autres contenus :

Affiche du projet :

Télécharger l'affiche du projet au format PDF

Ce projet a été traduit automatiquement en anglais.
Les projets sont créés par les équipes qui assument l'entière responsabilité des données partagées.
← Tous les projets