Θέμα έργου: Πλημμύρες & ξηρασία

Τίτλος του έργου: Διερεύνηση των πλημμυρών της Ηλιούπολης (Αθήνα)

Ομάδα: Flash Floods Παιδιά  Βραβείο LPS CD School

7ο Γυμνάσιο Ηλιούπολης   Ηλιούπολη   Ελλάδα   22 Ηλικία του μαθητή: 12-13 ετών, 14-15 ετών


Ερευνητικό ερώτημα

Πώς δημιουργούνται οι πλημμύρες και ποιες είναι οι επιπτώσεις τους στην τοπική κοινωνία της Ηλιούπολης; Τι μπορούμε να κάνουμε για να αντιμετωπίσουμε το θέμα αυτό;

Περίληψη του έργου
Timelapse της Ηλιούπολης με χαρτογράφηση των περιοχών συλλογής υδάτινων σωμάτων κατά τη διάρκεια βροχερών ημερών

Ο Δήμος Ηλιούπολης βρίσκεται στις νοτιοδυτικές πλαγιές του Υμηττού στην Αθήνα. Η Πικροδάφνη και ο χείμαρρος Τραχώνων διαρρέουν την πόλη μας και αποτελούν τους απόλυτους αποδέκτες των όμβριων υδάτων.
Το κλιματικό μας πρόβλημα είναι οι αστικές πλημμύρες και οι ακόλουθοι παράγοντες συμβάλλουν σε αυτό:
1. Η απότομη κλίση του εδάφους.
2. Η αλλαγή των χρήσεων γης, η οποία είναι υπέρ της αστικής περιοχής σε βάρος του περιβάλλοντος.
3. Η μικρή δασική κάλυψη σε σχέση με τα προηγούμενα έτη, λόγω της πυρκαγιάς στο δάσος του Υμηττού (2015).
4. Ξαφνικές έντονες βροχοπτώσεις, που εμφανίζονται συχνότερα τα τελευταία χρόνια λόγω της κλιματικής αλλαγής.
5. Πολλά τμήματα του ρέματος Πικροδάφνης έχουν είτε φράξει, είτε εγκιβωτιστεί, είτε γειωθεί. Οι επιφάνειες είναι λείες, οι τριβές μειώνονται και το νερό της βροχής ρέει γρήγορα πριν απορροφηθεί!
Η ομάδα μας διεξήγαγε εργαστηριακά πειράματα προκειμένου να αποδείξει πώς τα προαστιακά δάση προστατεύουν τις πόλεις από τις πλημμύρες.
Αναλύσαμε δεδομένα από την Ελληνική Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία (Ε.Ε.Μ.Υ.), για μια χρονοσειρά 30 ετών (1991-2020). Μελετήσαμε τον Κανονικοποιημένο Δείκτη Διαφοράς Νερού (NDWI) χρησιμοποιώντας τον EO Browser, για αρκετές βροχερές ημέρες του φθινοπώρου του 2021 και βρήκαμε τις περιοχές όπου συσσωρεύονται μεγάλοι όγκοι βροχερού νερού. Αυτό μας βοήθησε να επιλέξουμε τις τοποθεσίες όπου εγκαταστήσαμε τους 7 "μετεωρολογικούς σταθμούς" μας.
Χρησιμοποιήσαμε βροχόμετρα που είχαμε κατασκευάσει, ένα ηλεκτρονικό, ογκομετρικά δοχεία και χρονομετρητές για να πάρουμε μετρήσεις του ύψους της βροχής και της επιφανειακής απορροής στις 17 Απριλίου 2022.

Κύρια αποτελέσματα και συμπεράσματα
Γραφική αναπαράσταση της επεξεργασίας δεδομένων από την Ελληνική Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία

 Μελετώντας τα στοιχεία από την Τεχνική Υπηρεσία του Δήμου Ηλιούπολης και τα τοπικά μέσα ενημέρωσης, διαπιστώσαμε ότι όλο το μήκος του ρέματος Τραχώνων που διασχίζει την Ηλιούπολη έχει επικαλυφθεί, πολλές πολυκατοικίες έχουν χτιστεί στην ιστορική κοίτη του ρέματος Πικροδάφνης και οι φυσικές του κλίσεις και η βλάστηση έχουν καταστραφεί, γεγονός που αυξάνει την ορμή και την ποσότητα του νερού, άρα και τον κίνδυνο πλημμύρας.
 Κάναμε αυτοψία στο ρέμα της Πικροδάφνης και φωτογραφίσαμε τα εγκιβωτισμένα και τα γειωμένα τμήματα του ρέματος.
 Επεξεργαζόμενοι τα δεδομένα της Εθνικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας (Ε.Μ.Υ.), για τον μετεωρολογικό σταθμό στο "Ελληνικό", μια περιοχή πολύ κοντά στην Ηλιούπολη, και για μια τριακονταετία (1991-2020) καταλήγουμε στα εξής συμπεράσματα:
I. Υπάρχουν σημαντικές αποκλίσεις για το μέσο μηνιαίο ύψος βροχόπτωσης μεταξύ της δεκαετίας 2011-2020 και των κανονικών τιμών της περιόδου 1955-2010 (διάγραμμα 1).
II. Υπάρχουν 9 θετικές αποκλίσεις από το μέσο ετήσιο ύψος βροχόπτωσης (400 mm) κατά την περίοδο 1991-2020. Η πλειονότητα των ετών με τέτοια αύξηση της βροχόπτωσης είναι μετά το έτος 2000 (διάγραμμα 2).
III. Οι 10 μεγαλύτερες τιμές του μέγιστου ημερήσιου ύψους βροχόπτωσης για την περίοδο 1991-2012 απεικονίζονται στο διάγραμμα 3. Οι περισσότερες από αυτές υπερβαίνουν το μέσο μηνιαίο ύψος βροχόπτωσης!
IV. Στις 14 Οκτωβρίου 2021 καταγράφηκε το μέγιστο ημερήσιο ύψος βροχόπτωσης για όλο το έτος στην Ηλιούπολη (94mm!), ενώ το ύψος βροχόπτωσης για τον Οκτώβριο 2021 ήταν 128,2 mm, το οποίο αποκλίνει κατά 298% από τις κανονικές τιμές της περιόδου 1991-2020.
 Αναλύοντας τα δεδομένα του μετεωρολογικού σταθμού της Ηλιούπολης, ο οποίος λειτουργεί από τον Αύγουστο του 2020, συμπεραίνουμε ότι το ετήσιο ύψος βροχόπτωσης για το έτος 2021 στην Ηλιούπολη (335,2 mm) ήταν κάτω από το μέσο όρο (360 - 400 mm). Υπήρχαν μήνες χωρίς ή με ελάχιστο ύψος βροχής. Ωστόσο, το μεγάλο ύψος βροχόπτωσης συγκεντρώθηκε σε έναν μόνο μήνα και κυρίως σε μία ημέρα (14 Οκτωβρίου), υποδεικνύοντας τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής στην πόλη μας!
 Τα επιτόπια πειράματά μας πραγματοποιήθηκαν σε μια ημέρα με χαμηλή ένταση βροχής (17/4/2022), οπότε οι αυτοσχέδιοι βροχογράφοι αποδείχθηκαν μικρής ακρίβειας σε σύγκριση με τους ηλεκτρονικούς. Για τον ίδιο λόγο, μόνο 2 από τους 7 σταθμούς, που είχαμε στήσει, κατάφεραν να συλλέξουν επιφανειακό νερό απορροής και να λάβουν εργαστηριακές μετρήσεις.

Τι ακολουθεί; Ενέργειες για να κάνετε τη διαφορά και να βοηθήσετε στη μείωση του προβλήματος
Αφίσες βιώσιμης ανάπτυξης και οδηγίες για τις πλημμύρες- Trash art- Αναδάσωση

1. Ενημερώσαμε τους μαθητές μας για την αειφόρο ανάπτυξη (ειδικά για τους στόχους 12 & 13). Κρεμάσαμε μια αφίσα σε εξωτερικό τοίχο του σχολείου μας και μοιραστήκαμε φυλλάδια προκειμένου οι μαθητές μας να ενημερώσουν τους φίλους και την οικογένειά τους για την κλιματική αλλαγή και να ευαισθητοποιηθούν.
2. Για τους στόχους της ανακύκλωσης, φτιάξαμε τέχνη από σκουπίδια.
3. Σχεδίασε μια αφίσα με οδηγίες για τις πλημμύρες.
4. Δημιουργήσαμε ένα διαδικτυακό παιχνίδι γνώσεων σχετικά με τις πλημμύρες.
5. Συμμετείχαμε στην εθελοντική αναδάσωση του Υμηττού, που διοργάνωσε ο Δήμος Ηλιούπολης (3 Απριλίου 2022).
6. Η ομάδα μας πρόκειται να συμμετάσχει στην 1η Συνέλευση Νέων για την Κλιματική Αλλαγή (έργο ARSINOE), που διοργανώνεται από το Ελληνικό Ίδρυμα Ευρωπαϊκής και Εξωτερικής Πολιτικής (ΕΛΙΑΜΕΠ) στις 12 και 13 Μαΐου 2022.
7. Θα οργανώσουμε μια ημέρα-εκδήλωση στο σχολείο μας τον Μάιο του 2022 για μαθητές, εκπαιδευτικούς, γονείς, μέλη του τοπικού συμβουλίου και θα παρουσιάσουμε τα αποτελέσματα της έρευνάς μας.
8. Θα υποβάλουμε στον δήμαρχό μας γραπτή πρόταση: α) Εκπαίδευση των εκπαιδευτικών από ειδικούς γεωπόνους για το πώς να φυτέψουν δέντρα στις καμένες περιοχές του Υμηττού, β) Οργάνωση συγκεκριμένων ημερών για κάθε σχολείο για να φυτέψει δέντρα σε συγκεκριμένη περιοχή του Υμηττού, ώστε να υπάρχει ένας δίκαιος "ανταγωνισμός" μεταξύ των σχολείων, γ) Τοποθέτηση περισσότερων πειραματικών "μετεωρολογικών σταθμών" σε διάφορα σημεία της Ηλιούπολης, που θα συντηρούνται από σχολικές ομάδες, οι οποίες θα επεξεργάζονται τα δεδομένα και θα τα δίνουν στον επίσημο μετεωρολογικό μας σταθμό, δ) Εξέταση της δυνατότητας κατασκευής πεζοδρομίων που απορροφούν το νερό της βροχής, ε) Δημιουργία πάρκων τσέπης και κήπων βροχής.

Σύνδεσμος έργου:

https://drive.google.com/file/d/1iGn1JdwPS_e10DlPothGtIRCNPNTG0g6/view?usp=sharing

Αφίσα έργου:

Κατεβάστε την αφίσα του έργου PDF

Παρουσίαση του έργου

Τα έργα δημιουργούνται από τις ομάδες και αναλαμβάνουν την πλήρη ευθύνη των κοινών δεδομένων.
← Όλα τα έργα