Projekty Climate Detectives 2022-2023
Názov projektu: Vplyv klimatických zmien na mokraď "Soľné jazero jemného piesku" na ostrove Samos.
Tím: Lovci vedomostí
Sofouli 103 Samos Grécko 12 Vek študenta: 12-13 rokov, 14-15 rokov
Výskumná otázka sa týka toho, ako zmena klimatických podmienok, ktorú v posledných rokoch zažívame na našej planéte, ovplyvnila mokraď "Aliki Psili Ammos" na ostrove Samos.
Το ερευνητικό ερώτημα αφορά το πως η μεταβολή των κλιματικών συνθηκών που βιώνουμε στον πλανήτη τα τελευταία χρόνια έχει επιδράσει στον υδροβιότοπο της "Αλυκής Ψιλής Άμμου" στη Σάμο.
Študovaná oblasť tohto výskumu sa týka mokrade "Aliki Psili Ammos" a nachádza sa juhovýchodne od ostrova Samos. Ide o mokraďový systém, ktorý zahŕňa opustený slaný močiar, ktorý je počas roka sezónne zaplavovaný. Táto vodná plocha má veľký ekologický význam, pretože ju navštevujú vzácne vtáky (plameniaky), aby sa tu rozmnožovali, čo zvyšuje estetickú a turistickú hodnotu okolitej oblasti. V posledných rokoch sa zmenili poveternostné podmienky a výskyt meteorologických javov. Napríklad dlhé obdobia sucha, vysoké teploty a dlhotrvajúce suchá zmenili povrchové prírodné procesy, čo sa prejavilo vo veľmi dôležitých ekosystémoch na miestnej úrovni, ako je mokraď "Soľ jemného piesku". Morfológia, plocha, objem vody, hĺbka a obdobia, keď je oblasť mokrade zaplavená vodou, boli pravdepodobne ovplyvnené v dôsledku zmeny klímy. Aj výskyt poveternostných udalostí sa stal nepredvídateľným, rýchlejším a náhlym, čím sa ďalej zmenil obraz a podmienky, ktoré prevládajú a formujú prírodné prostredie záujmového územia. Cieľom tohto výskumu je preskúmať, či a do akej miery klimatické zmeny, ktoré v posledných rokoch považujeme za fakt, ovplyvnili vodný útvar mokrade z hľadiska období naplnenia vodou a období, keď vysychá. Dielčím cieľom je preskúmať, či má zmena klímy vplyv na návštevnosť jazera plameniakmi. Študenti najprv vyhľadali a použili údaje tak, že získali informácie o skúmanej oblasti z internetu a iných zdrojov, čím definovali problém. Potom bol výskum založený na zhromažďovaní a porovnávaní satelitných snímok študijnej oblasti prostredníctvom prehliadača Eo. V záujmovej oblasti sa uskutočnili doplňujúce terénne pozorovania a fotografovanie a počiatočné plánovanie použitia dronov na letecké snímkovanie.
Η περιοχή μελέτης της παρούσας έρευνας αφορά τον υδροβιότοπο "Αλυκή Ψιλής Άμμου" και εντοπίζεται νοτιοανατολικά στο νησί της Σάμου. Πρόκειται για έναν σύστημα υγροτόπων που περιλαμβάνει την εγκαταλειμμένη αλυκή η οποία πλημμυρίζει εποχικά κατά τη διάρκεια του χρόνου. Το συγκεκριμένο υδάτινο σώμα έχει μεγάλη οικολογική σημασία καθότι το επισκέπτονται σπάνια πτηνά (φλαμίνγκο) για να αναπαραχθούν γεγονός που αναβαθμίζει αισθητικά και τουριστικά την γύρω περιοχή. Τα τελευταία χρόνια οι καιρικές συνθήκες όπως και η εκδήλωση των μετεωρολογικών φαινομένων έχει αλλάξει. Για παράδειγμα μεγάλες περίοδοι ανομβρίας, υψηλές θερμοκρασίες και παρατεταμένη ξηρασία έχουν διαφοροποιήσει τις επιφανειακές φυσικές διεργασίες γεγονός που καθρεφτίζεται σε πολύ σημαντικά οικοσυστήματα σε τοπικό επίπεδο όπως είναι αυτό του υδροβιότοπου της ''Αλυκής της Ψιλής Άμμου''. Η μορφολογία, η έκταση, ο όγκος νερού, το βάθος όπως και οι περίοδοι που πλημμυρίζει με νερό η περιοχή του υδροβιότοπου πιθανόν να έχει επηρεαστεί σαν συνέπεια της κλιματικής αλλαγής. Επίσης η εκδήλωση των καιρικών φαινομένων έχει γίνει απρόβλεπτη, πιο ραγδαία και απότομη αλλάζοντας περαιτέρω το πορτρέτο και τις συνθήκες που επικρατούν και διαμορφώνουν το φυσικό του περιβάλλον της περιοχής ενδιαφέροντος. Στόχος της έρευνας είναι να εξεταστεί εάν και κατά πόσο η κλιματική αλλαγή, την οποία θεωρούμε γεγονός τα τελευταία χρόνια, έχει επηρεάσει το υδάτινο σώμα του υδροβιότοπου αναφορικά με τις περιόδους πλήρωσης του με νερό και τις περιόδους όπου ξεραίνεται. Επιμέρους στόχος είναι να εξεταστεί αν υπάρχει αντίκτυπος της κλιματικής αλλαγής στην επισκεψιμότητα της λίμνης από τα φλαμίγκο. Για τους σκοπούς της έρευνας οι μαθητές αρχικά έψαξαν και αξιοποίησαν δεδομένα αντλώντας πληροφορίες για την περιοχή μελέτης από το διαδίκτυο και άλλες πηγές, οριοθετώντας έτσι το πρόβλημα. Στη συνέχεια, το βασικό κομμάτι της έρευνας στηρίχθηκε στην συλλογή και σύγκριση δορυφορικών εικόνων από την περιοχή μελέτης μέσω της διαδικτυακής εφαρμογής Eo Browser. Συμπληρωματικά πραγματοποιήθηκαν και επιτόπου παρατηρήσεις και λήψεις φωτογραφιών στην περιοχή ενδιαφέροντος ενώ υπήρχε και αρχικός προγραμματισμός για την χρήση drone για εναέριες λήψεις.
Metodika výskumu bola spočiatku organizovaná podľa nasledujúcich osí:
1) Štúdium literatúry o oblasti záujmu študentov a vyhľadávanie informácií.
2) Návšteva oblasti a pozorovanie na mieste (najmä v súvislosti s príchodom plameniakov do jazera v tomto roku), zhotovenie pozemných a leteckých fotografií (pomocou dronu),
3) Spracovanie a analýza satelitných snímok z oblasti prieskumu pomocou webovej aplikácie Sentinel Hub Eo Browser.
Vo fáze vyhľadávania satelitných snímok boli študenti rozdelení do pracovných skupín, aby si rozdelili pracovnú záťaž. Použili sme satelit Sentinel 2 a vyhľadávanie snímok od roku 2016 po súčasnosť na porovnanie stavu mokrade v čase a prítomnosti vody v rybníku. Študenti použili normovaný index vody NDWI v dostupných satelitných snímkach podľa mesiacov a rokov.
Hlavné závery, ku ktorým študenti dospeli pri výskume pomocou uvedených nástrojov, sú zhrnuté nižšie.
Vo všeobecnosti možno konštatovať, že jazero sa v posledných rokoch (2016 - 2023) napĺňa vodou pomaly a v mnohých prípadoch sa čiastočné napĺňanie pozoruje až do januára. Od februára do apríla sa zdá, že má najvyššie množstvo a po máji začína výrazne klesať. Je to spôsobené znížením frekvencie zrážok v kombinácii s vyššími priemernými teplotami.
Ďalším záverom, ku ktorému študenti dospeli, je, že hladina vody je vo všeobecnosti nízka a množstvo vody je po väčšinu roka malé. To môže mať negatívny vplyv a ovplyvniť obdobia, keď plameniaky prilietajú k jazeru, aby sa rozmnožovali, pretože na tento účel je v mokradi potrebná voda.
Aj počas dvojročného obdobia 2018-2020 študenti pozorovali výrazný pokles hladiny vody v západnej časti jazera. Na záver je dobré pokračovať vo výskume ďalej.
Η μεθοδολογία της έρευνας οργανώθηκε αρχικά στους εξής άξονες:
1) Βιβλιογραφική μελέτη για την περιοχή ενδιαφέροντος από τους μαθητές και εύρεση πληροφοριών.
2) Επίσκεψη στην περιοχή και επί τόπου παρατήρηση (κυρίως σχετικά με την άφιξη των φλαμίγκο στη λίμνη για το φέτος), λήψη επίγειων φωτογραφιών και εναέριων (με drone),
3) Επεξεργασία και ανάλυση δορυφορικών εικόνων από την περιοχή έρευνας με την διαδικτυακή εφαρμογή Sentinel Hub Eo Browser.
Κατά το στάδιο της αναζήτησης δορυφορικών εικόνων οι μαθητές χωρίστηκαν σε ομάδες εργασίας για να επιμεριστεί ο όγκος εργασίας. Χρησιμοποιήσαμε τον δορυφόρο Sentinel 2 και μια αναζητήσαμε εικόνες από το 2016 έως και σήμερα για να συγκρίνουμε την κατάσταση του υγρότοπου με την πάροδο του χρόνου και την παρουσία νερού στην λιμνούλα. Οι μαθητές χρησιμοποίησαν τον κανονικοποιημένο δείκτη νερού NDWI στις διαθέσιμες δορυφορικές εικόνες ανά μήνα και έτος.
Τα βασικά συμπεράσματα που κατέληξαν οι μαθητές μέσα από την έρευνα τους με τα εργαλεία που προαναφέραμε συνοψίζονται παρακάτω.
Γενικά παρατηρείται ότι η λίμνη αργεί να γεμίσει με νερό τα τελευταία χρόνια (2016 - 2023) και παρατηρείται μερική πληρότητα σε πολλές περιπτώσεις μέχρι και τον Ιανουάριο. Από τον Φεβρουάριο μέχρι και τον Απρίλιο φαίνεται να έχει την μεγαλύτερη ποσότητα ενώ μετά τον Μάιο αρχίζει να ελαττώνεται σημαντικά. Αυτό οφείλεται στην μείωση της συχνότητας των βροχοπτώσεων σε συνδυασμό με τις υψηλότερες μέσες θερμοκρασίες.
Ένα άλλο συμπέρασμα που καταλήγουν οι μαθητές είναι ότι γενικά η στάθμη του νερού είναι χαμηλή και η ποσότητα νερού είναι μικρή το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου. Αυτό μπορεί να επιδρά αρνητικά και να επηρεάζει τις περιόδους που φτάνουν τα φλαμίνγκο στη λίμνη για να αναπαραχθούν καθώς για αυτό το σκοπό είναι απαραίτητη η παρουσία νερού στην υδροβιότοπο.
Επίσης κατά τη διετία 2018-2020 οι μαθητές διαπίστωσαν αισθητή μείωση της στάθμης του νερού στο δυτικό τμήμα της λίμνης. Τέλος είναι καλό να συνεχιστεί η έρευνα περαιτέρω.
Je pravda, že jednou z pôvodných vízií študentov zapojených do projektu a vedúceho výskumného tímu bolo pri príležitosti "climate detectives" začať kontinuálne monitorovať stav mokrade prostredníctvom terénnych údajov (odber vzoriek, pozemné/letecké fotografie) a prostredníctvom spracovania satelitných údajov webovými aplikáciami, ako je napríklad Eo Browser. Konečným cieľom bolo tiež oboznámiť študentov s problémom, zvýšiť povedomie o problematike klimatických zmien a ich priamych dôsledkoch na našu krajinu a náš život. Z výpovedí študentov, ktorí sa do projektu zapojili, je zrejmé, že predchádzajúce ciele sa do určitej miery podarilo dosiahnuť. To, čo študenti cítia ako potrebu a nad čím rozmýšľajú do budúcnosti, je prispieť k riešeniu problému prostredníctvom aktivít, ktoré by informovali občanov o tejto otázke, probléme, údajoch, spôsobe, akým celý čas bádali. Ich záujmom je teraz šíriť výsledky a zvyšovať povedomie v spoločnosti a v štáte. Veria, že každý z nás môže niečo zmeniť a stať sa súčasťou riešenia problému.
Είναι αλήθεια ότι μία από τις αρχικές βλέψεις των μαθητών που ασχολήθηκαν με το project αλλά και του υπευθύνου της ερευνητικής ομάδας ήταν με αφορμή το "climate detectives" να ξεκινήσει μία συνεχής παρακολούθηση της κατάστασης του υδροβιότοπου με λήψη δεδομένων πεδίου (δειγματοληψίες, φωτογραφίες επίγειες/εναέριες-drone) και μέσω επεξεργασίας δορυφορικών δεδομένων από διαδικτυακές εφαρμογές όπως o Eo Browser. Επίσης απώτερος σκοπός ήταν οι μαθητές να γνωρίσουν το πρόβλημα, να ευαισθητοποιηθούν στο θέμα της κλιματικής αλλαγής και των άμεσων επιδράσεων που έχει αυτή στον τόπο μας και στις ζωές μας. Γίνεται φανερό από τις μαρτυρίες των μαθητών που ασχολήθηκαν με το πρόγραμμα πως τα προηγούμενα ως ένα βαθμό έχουν επιτευχθεί. Αυτό που νιώθουν ανάγκη και που σκέφτονται οι μαθητές για τη συνέχεια είναι να συνεισφέρουν στη λύση του προβλήματος μέσα από ενέργειες ενημέρωσης των πολιτών για το θέμα, το πρόβλημα, τα δεδομένα, τον τρόπο που ερεύνησαν όλο αυτό το διάστημα. Μέριμνα τους πλέον αποτελεί η διάχυση των αποτελεσμάτων και η ευαισθητοποίηση της κοινωνίας αλλά και της πολιτείας. Θεωρούν ότι η καθένας από μας μπορεί να κάνει τη διαφορά και να γίνει κομμάτι της λύσης του προβλήματος.
Tento projekt bol automaticky preložený do angličtiny.
Projekty vytvárajú tímy a preberajú plnú zodpovednosť za zdieľané údaje.
← Všetky projekty