Έργα Climate Detectives 2022-2023
Τίτλος του έργου: "Alpheus και Potocki εκπέμπουν S.O.S."
Ομάδα: Αλφειός & Αρεθούσα
Δημοτικό Σχολείο Επιταλίου Ηλία Epitalion Ελλάδα 10 Ηλικία του μαθητή: 10-11 ετών, 12-13 ετών
Σε ποιο βαθμό οι ανθρώπινες παρεμβάσεις των τελευταίων ετών έχουν επηρεάσει το γεωγραφικό ανάγλυφο της παράκτιας περιοχής στις εκβολές του Αλφειού, καθώς και τη ρύπανση της περιοχής των παραποτάμων του.
Κατά πόσο οι ανθρώπινες παρεμβάσεις των τελευταίων χρόνων έχουν επηρεάσει το γεωγραφικό ανάγλυφο της παραθαλάσσιας περιοχής στις εκβολές του Αλφειού, καθώς και τη ρύπανση της παραποτάμιας περιοχής του.
Το διπλό ερώτημα πλαισιώνεται από τα ακόλουθα δεδομένα, ένα γεωμορφολογικό (Α) και ένα υγειονομικό (Β).
Α) Το 1962 κατασκευάστηκε φράγμα και τεχνητή λίμνη στην περιοχή της Φλόκα Ολυμπίας, όπου συγκεντρώνονται τα νερά του ποταμού Αλφειού, λειτουργώντας ως αυτόματη υπερχείλιση και δεξαμενή νερού για την άρδευση της περιοχής. Το φράγμα, όμως, αποτελεί φυσικό εμπόδιο για τα ιζήματα που συσσωρεύονται με την πάροδο του χρόνου και η λίμνη πρέπει να καθαρίζεται. Αυτή ακριβώς η συσσώρευση είχε ως αποτέλεσμα την απώλεια τουλάχιστον 150 μέτρων γης από την παραλία με την πάροδο των ετών, καθώς η θάλασσα "έφαγε" τη γη και το ποτάμι δεν μπορούσε να αναπληρώσει αποτελεσματικά το χαμένο έδαφος. Έτσι, εκτός από τη γη, χάθηκαν και πολλά, πολλά σπίτια κατά μήκος της ευρύτερης παραλίας σε κοντινή απόσταση.
Β) Ο δεματοποιητής σκουπιδιών στο Ποτόκι, μια περιοχή δίπλα στον Αλφειό ποταμό και μόλις 4 χιλιόμετρα από την πρωτεύουσα του Πύργου, άρχισε να λειτουργεί το 2009, με τη διαβεβαίωση ότι σε λιγότερο από ενάμιση χρόνο θα κατασκευαζόταν η μονάδα διαχείρισης στην περιοχή της Τριανταφυλλιάς, όπου θα κατέληγαν τα αγροτεμάχια. Μέχρι σήμερα η κατάσταση παραμένει η ίδια και ο βαθμός επικινδυνότητας είναι τεράστιος, με πάνω από 100.000 δέματα να έχουν συσσωρευτεί στην περιοχή με κίνδυνο ανά πάσα στιγμή να ξεσπάσει πυρκαγιά. Οι επιστήμονες περιγράφουν την κατάσταση ως "τοξική βόμβα" για την περιοχή με κίνδυνο για τη δημόσια υγεία. Το θέμα έχει ήδη φτάσει στις Βρυξέλλες και την ΕΕ μέσω ερωτήσεων Ελλήνων ευρωβουλευτών.
Στόχος των φοιτητών είναι να συμβάλουν με τη δική τους έρευνα στην ανάδειξη περιβαλλοντικών ζητημάτων, την ενημέρωση του ευρύτερου κοινού και την ευαισθητοποίηση των αρμόδιων φορέων για την ανάληψη πρωτοβουλιών για λύσεις τόσο στα μορφολογικά όσο και στα υγειονομικά ζητήματα, ώστε να επουλωθούν το συντομότερο δυνατό οι πληγές του περιβάλλοντος για μια καλύτερη ποιότητα ζωής.
Το διπλό ερώτημα πλαισιώνεται από τα εξής δεδομένα, ένα γεωμορφολογικό (Α) και ένα υγειονομικό (Β).
Α) Το 1962 κατασκευάστηκε στην περιοχή Φλόκα Ολυμπίας φράγμα και τεχνητή λίμνη όπου συσσωρεύονται τα νερά του ποταμού Αλφειού, λειτουργώντας ως αυτόματος υπερχειλιστής και ταμιευτήρας νερού για την άρδευση της περιοχής. Το φράγμα όμως αποτελεί φυσικό εμπόδιο για φερτά υλικά τα οποία συσσωρεύονται με την πάροδο του χρόνου και έτσι η λίμνη πρέπει να καθαρίζεται. Αυτή ακριβώς η συσσώρευση είχε ως συνέπεια να χαθούν τουλάχιστον 150 μέτρα στεριάς από την παραλία, όλα αυτά τα χρόνια, αφού η θάλασσα "έτρωγε" τη στεριά και ο ποταμός δε μπορούσε να αναπληρώσει αποτελεσματικά το χαμένο έδαφος. Έτσι, εκτός από στεριά χάθηκαν και πάρα πολλές κατοικίες κατά μήκος της ευρύτερης παραλίας που βρίσκονταν πλησίον.
Β) Ο δεματοποιητής σκουπιδιών στο Ποτόκι, περιοχή δίπλα στον Αλφειό Ποταμό και μόλις 4 χλμ από την Πρωτεύουσα του Πύργου, ξεκίνησε να λειτουργεί το 2009, με τη διαβεβαίωση ότι σε λιγότερο από ενάμιση χρόνο θα φτιαχνόταν το εργοστάσιο διαχείρισης στην περιοχή της Τριανταφυλλιάς, όπου εκεί θα κατέληγαν τα δέματα. Μέχρι και σήμερα η κατάσταση παραμένει η ίδια και ο βαθμός επικινδυνότητας είναι τεράστιος, αφού πάνω από 100.000 δέματα βρίσκονται συσσωρευμένα στην περιοχή με κίνδυνο πυρκαγιάς ανά πάσα στιγμή. Οι Επιστήμονες χαρακτηρίζουν την κατάσταση ως "τοξική βόμβα" για την περιοχή με κίνδυνο τη δημόσια υγεία. Ήδη το θέμα έχει φθάσει μέχρι τις Βρυξέλλες και την Ε.Ε., μέσω ερωτήσεων των Ελλήνων Ευρωβουλευτών.
Στόχος των μαθητών είναι να συμβάλλουν και με τη δική τους έρευνα στην ανάδειξη των περιβαλλοντικών ζητημάτων, ενημερώνοντας και αυτοί το ευρύτερο κοινό αλλά και ευαισθητοποιώντας τους υπεύθυνους φορείς να αναλάβουν πρωτοβουλίες για λύσεις, τόσο στο μορφολογικό όσο και στο υγειονομικό θέμα, ώστε να επουλωθούν οι πληγές του περιβάλλοντος το συντομότερο δυνατό για μια καλύτερη ποιότητα ζωής.
Για το υποερώτημα Α, χρησιμοποιήσαμε τόσο το πρόγραμμα EO Browser όσο και την εφαρμογή ορθοφωτογραφίας του Ελληνικού Κτηματολογίου για να καταδείξουμε τη μεταβολή της γεωγραφικής τοπογραφίας της περιοχής των εκβολών του Αλφειού και της ευρύτερης παραλίας.
Πράγματι, υπάρχει στενή σχέση μεταξύ της λειτουργίας του φράγματος και της απώλειας γης στην παράκτια περιοχή σε πολλά μέτρα.
Και οι δύο εφαρμογές έδειξαν μεγάλη αλλαγή και απώλεια εδάφους, τουλάχιστον 150 μέτρα στην παραλία του Επιταλίου, όπου πολλές σειρές σπιτιών έχουν εξαφανιστεί από το χάρτη.
Η αναζήτηση στο EO Browser επέστρεψε 457 αποτελέσματα, από τις 20/11/2016, έως τις 28/4/2023 πιο πρόσφατα.
Το Κτηματολόγιο, ευτυχώς, παρείχε φωτογραφίες από το 1945-1960, πριν από την κατασκευή του φράγματος, και αποδεικνύουν την τεράστια διαφορά. Συγκεκριμένα, για τις περιόδους 1945-1960, 2007-2009 και 2015-2016, όπου έγινε η σύγκριση.
Στο συμπληρωματικό αρχείο .pdf παραπέμπουμε στα λεπτομερή βίντεο σύγκρισης, καθώς και σε φωτογραφίες μετρήσεων επιλεγμένων σημείων του χάρτη, με βάση τα εργαλεία μέτρησης που παρέχει η εφαρμογή.
Για το υποερώτημα Β, πραγματοποιήθηκε παρατήρηση πεδίου στην παραποτάμια περιοχή του Αλφειού και πιο συγκεκριμένα στο Ποτόκι, ακριβώς δίπλα στη γέφυρα. Η επίσκεψη πραγματοποιήθηκε στις 6/3/2023.
Οι μαθητές παρατήρησαν το τεράστιο μέγεθος της κάθε μπάλας σκουπιδιών, το οποίο άλλαξε την εντύπωση που είχαν σχηματίσει κοιτάζοντας δορυφορικές εικόνες και φωτογραφίες.
Παραδόξως και ίσως λίγο αισιόδοξα, τα δέντρα είχαν αναπτυχθεί από αυτές τις μπάλες, επειδή το βιολογικό υλικό λειτουργούσε ως λίπασμα όλο αυτό το διάστημα. Ωστόσο, η ρύπανση από κάθε είδους πλαστικό είναι έντονη. Στη συνέχεια, ελήφθησαν δείγματα νερού από ένα παρακείμενο ρέμα και ακολούθησε φιλτράρισμα και ανάλυση του ph του νερού με κατάλληλους δείκτες στο σχολείο.
Το ph ήταν γύρω στο 11, γεγονός που αποδεικνύει ότι το νερό είχε χημικά πλούσια σε βάσεις και το φίλτρο είχε αρκετά ξένα σώματα και βρύα.
Για το υποερώτημα Α, χρησιμοποιήσαμε τόσο τον EO Browser και την εφαρμογή ορθοφωτογραφιών του Ελληνικού Κτηματολογίου, ώστε να αποδείξουμε τη μεταβολή του γεωγραφικού ανάγλυφου της περιοχής των εκβολών του Αλφειού και της ευρύτερης παραλίας.
Πράγματι, υπάρχει στενή σχέση ανάμεσα στη λειτουργία του φράγματος και στην απώλεια στεριάς στην παραλιακή περιοχή σε μήκος πολλών μέτρων.
Και οι δύο εφαρμογές έδειξαν μεγάλη μεταβολή και απώλεια εδάφους, τουλάχιστον 150 μέτρα στην παραλία Επιταλίου, όπου αρκετές σειρές σπιτιών έχουν εξαφανιστεί από τον χάρτη.
Ο EO Browser έδωσε στην αναζήτησή μας 457 αποτελέσματα, από 20/11/2016, έως και 28/4/2023 το πιο πρόσφατο.
Το Κτηματολόγιο, ευτυχώς, παρείχε φωτογραφίες από το 1945-1960, πριν δηλαδή κατασκευαστεί το φράγμα και αποδεικνύουν την τεράστια διαφορά. Συγκεκριμένα, για τις περιόδους: 1945-1960, 2007-2009 και 2015-2016 όπου και γινόταν η μεταξύ τους σύγκριση.
Στο συμπληρωματικό αρχείο .pdf παραπέμπουμε στα λεπτομερή βίντεο σύγκρισης, καθώς και σε φωτογραφίες μέτρησης σε επιλεγμένα σημεία του χάρτη, με βάση τα εργαλεία μέτρησης που μας παρείχε η εφαρμογή.
Για το υποερώτημα Β, έγινε επιτόπου παρατήρηση στην παραποτάμια περιοχή Αλφειού και πιο συγκεκριμένα στο Ποτόκι, δίπλα ακριβώς από τη γέφυρα. Η επίσκεψη έγινε στις 6/3/2023.
Οι μαθητές παρατήρησαν το τεράστιο μέγεθος της κάθε μπάλας σκουπιδιών, γεγονός που άλλαζε και την εντύπωση που είχαν από την εξέταση δορυφορικών εικόνων και φωτογραφιών.
Παράδοξο και ίσως λίγο αισιόδοξο ήταν το γεγονός ότι μέσα από αυτές τις μπάλες είχαν φυτρώσει δέντρα, επειδή το βιολογικό υλικό λειτούργησε ως λίπασμα όλο αυτό το διάστημα. Όμως, η ρύπανση από τα πλαστικά κάθε λογής είναι έντονη, αφού οι μπάλες έχουν σπάσει και ανοίξει από την πολυκαιρία. Κατόπιν, έγινε λήψη δειγμάτων νερού από διπλανό ρυάκι και ακολούθησε στο σχολείο φιλτράρισμα και ανάλυση ph του νερού με κατάλληλους δείκτες.
Φάνηκε πολύ καθαρά ότι το ph ήταν γύρω στο 11, γεγονός που αποδεικνύει ότι το νερό είχε μέσα του χημικά πλούσια σε βάσεις και το φίλτρο κράτησε αρκετά ξένα σώματα και βρύα.
Οι ομάδες εργασίας των μαθητών μας, στο βαθμό που το επιτρέπουν οι δυνατότητές τους και τα όρια της σχολικής μας ζωής, θέλουν να επηρεάσουν τόσο την τοπική όσο και την ευρύτερη κοινότητα ώστε να ευαισθητοποιηθούν περισσότερο σε αυτά τα δύο σοβαρά ζητήματα που αφορούν τόσο την πρακτική πλευρά της ζωής όσο και τη δημόσια υγεία.
Προς αυτή την κατεύθυνση μπορούν να χρησιμοποιήσουν το ιστολόγιο του σχολείου μας, δημοσιεύοντας και κοινοποιώντας τις δράσεις και τα αποτελέσματά τους. https://blogs.sch.gr/dimepit/?p=478
Δείχνοντας αυτή την ευαισθησία, γίνονται ένα καλό παράδειγμα για τους ηλικιωμένους και ιδιαίτερα για εκείνους που ασχολούνται με την τοπική και περιφερειακή διοίκηση και πιθανώς έχουν ξεχάσει το πραγματικό νόημα της ζωής.
Επίσης, η συμμετοχή του σχολείου μας στο ευρύ δίκτυο σχολείων της παραποτάμιας περιοχής με τον τίτλο "Αλφειός", αυξάνει τη δυναμική, διότι μέσα από τις διάφορες επιστημονικές, καλλιτεχνικές και παιδαγωγικές δραστηριότητες αναδεικνύεται η ομορφιά του ποταμού, καθώς και η αύξηση της επιρροής και της πίεσης προς τους αρμόδιους διοικητικούς και περιβαλλοντικούς φορείς να αναλάβουν υπεύθυνα ένα σημαντικό μερίδιο ευθύνης απέναντι στην κοινωνία μας.
Έτσι, για το υποερώτημα Α, αν και δεν έχουν τις τεχνικές γνώσεις και δυνατότητες, προτείνουν ότι το φράγμα θα πρέπει να χρησιμοποιείται πιο ρεαλιστικά και ότι ο ταμιευτήρας θα πρέπει να καθαρίζεται συχνότερα από τα ιζήματα, ώστε να καταλήγουν στο σωστό μέρος, δηλαδή στις εκβολές του ποταμού, γλιτώνοντας έτσι την ξηρά από την επίθεση της θάλασσας.
Για το υποερώτημα Β, προτείνουν: α) συλλογή των πλαστικών αποβλήτων σε δοχεία και μεταφορά στην ανακύκλωση. β) για τα υπόλοιπα βιολογικά απόβλητα, θα χρειαστούν και πάλι φορτηγά και ειδικά δοχεία για να τα μεταφέρουν σε χώρο υγειονομικής ταφής, προκειμένου να υποστούν επεξεργασία και αποσύνθεση με πιο αποτελεσματικό τρόπο. Πρόκειται για μια χρονοβόρα διαδικασία μέχρι να απομακρυνθούν τα χιλιάδες δεμάτια συσσωρευμένων αποβλήτων, αλλά είναι ο μόνος τρόπος για να αναπνεύσει ξανά η περιοχή και να αποκατασταθεί το τοπικό περιβάλλον και η ασφάλεια των κατοίκων.
Οι ομάδες εργασίας των μαθητών μας, στο μέτρο που το επιτρέπουν οι δυνατότητές τους αλλά και τα όρια δράσης της σχολικής μας ζωής, θέλουν να επηρεάσουν τόσο την τοπική όσο και την ευρύτερη κοινότητα ώστε να δείξουν παραπάνω ευαισθησία στα δύο σοβαρά αυτά θέματα που αφορούν τόσο την πρακτική πλευρά της ζωής, όσο και τη δημόσια υγεία.
Στην κατεύθυνση αυτή μπορούν να αξιοποιήσουν το blog του σχολείου μας, δημοσιεύοντας και κοινοποιώντας τις δράσεις και τα αποτελέσματά τους. https://blogs.sch.gr/dimepit/?p=478
Δείχνοντας έτσι αυτή την ευαισθησία, γίνονται ένα καλό παράδειγμα για τους μεγαλύτερους και κυρίως για αυτούς που ασχολούνται με την τοπική και περιφερειακή διοίκηση και μάλλον έχουν ξεχάσει το αληθινό νόημα της ζωής.
Επίσης, η συμμετοχή του σχολείου μας στο ευρύτατο δίκτυο σχολείων της παραποτάμιας περιοχής με τον τίτλο "Αλφειός", αυξάνει τη δυναμική γιατί μέσα από τις ποικίλες επιστημονικές, καλλιτεχνικές και παιδαγωγικές δράσεις αναδεικνύονται τόσο οι ομορφιές του ποταμού, όσο και η αύξηση της επιρροής και της πίεσης προς τους αρμόδιους φορείς διοίκησης και περιβάλλοντος να αναλάβουν υπεύθυνα ένα σημαντικό μερίδιο ευθυνών προς την κοινωνία μας.
Έτσι, για το υποερώτημα Α, αν και δεν έχουν τις τεχνικές γνώσεις και δυνατότητες, προτείνουν να γίνεται μια πιο ρεαλιστική χρήση του φράγματος και να καθαρίζεται πιο συχνά ο ταμιευτήρας από τα φερτά υλικά, ώστε να καταλήγουν στη θέση που πρέπει, δηλαδή στις εκβολές και έτσι να γλιτώνει η στεριά από την επίθεση της θάλασσας.
Για το υποερώτημα Β, προτείνουν: α) συλλογή των πλαστικών αποβλήτων σε κοντέινερ και μεταφορά στην ανακύκλωση. β) για τα υπόλοιπα βιολογικά απόβλητα, πάλι θα χρειαστούν φορτηγά και ειδικά κοντέινερ για να οδηγηθούν σε Χ.Υ.Τ.Α. ώστε να γίνει η επεξεργασία και αποσύνθεση με αποτελεσματικότερο τρόπο. Είναι μια χρονοβόρα διαδικασία μέχρι να φύγουν οι χιλιάδες μπάλες συσσωρευμένων αποβλήτων, αποτελεί όμως τον μόνο δρόμο για να αναπνεύσει ξανά η περιοχή και να αποκατασταθεί το τοπικό περιβάλλον και η ασφάλεια των κατοίκων.
https://blogs.sch.gr/dimepit/?p=478
Κατεβάστε την αφίσα του έργου PDF
Αυτό το έργο μεταφράστηκε αυτόματα στα αγγλικά.
Τα έργα δημιουργούνται από τις ομάδες και αναλαμβάνουν την πλήρη ευθύνη των κοινών δεδομένων.
← Όλα τα έργα
EN 
CS 
DA 
ET 
FI 
FR 
DE 
EL 
HU 
IT 
LV 
LT 
NL 
NB 
PL 
PT 
RO 
SK 
SL 
SV 
ES 