Klimato detektyvai 2022-2023 m. projektai


Projekto tema: Klimato kaita

Projekto pavadinimas: Klimato kaitos poveikis smulkaus smėlio ežerui Samos saloje.

Komanda: Žinių medžiotojai

Sofouli 103   Samosas   Graikija   12 Mokinio amžius: 12-13 metų, 14-15 metų

Tyrimo klausimas

Tyrimo klausimas susijęs su tuo, kaip pastarųjų metų klimato sąlygų pokyčiai paveikė Samoso "Aliki Psili Ammos" pelkę.
Το ερευνητικό ερώτημα αφορά το πως η μεταβολή των κλιματικών συνθηκών που βιώνουμε στον πλανήτη τα τελευταία χρόνια έχει επιδράσει στον υδροβιότοπο της "Αλυκής Ψιλής Άμμμου" στη Σάμο.

Projekto santrauka

Šio tyrimo teritorija - į pietryčius nuo Samos salos esanti pelkė "Aliki Psili Ammos". Tai šlapžemių sistema, apimanti apleistą druskingą pelkę, kuri metų bėgyje sezoniškai užliejama. Šis vandens telkinys yra labai svarbus ekologiniu požiūriu, nes jame veisiasi reti paukščiai (flamingai), o tai didina aplinkinės teritorijos estetinę ir turistinę vertę. Pastaraisiais metais pasikeitė oro sąlygos ir meteorologinių reiškinių paplitimas. Pavyzdžiui, dėl ilgų sausrų, aukštos temperatūros ir užsitęsusių sausrų pakito paviršiaus gamtiniai procesai, o tai atsispindi labai svarbiose vietinio lygmens ekosistemose, tokiose kaip "Smulkaus smėlio druskos" pelkė. Tikėtina, kad klimato kaita turėjo įtakos šlapynių morfologijai, plotui, vandens kiekiui, gyliui ir laikotarpiams, kai šlapynės plotas užliejamas vandeniu. Be to, orų reiškiniai tapo nenuspėjami, greitesni ir staigesni, todėl dar labiau pasikeitė vyraujantys portretai ir sąlygos, formuojančios gamtinę aplinką tiriamoje teritorijoje. Šio tyrimo tikslas - ištirti, ar klimato kaita, kurią pastaraisiais metais laikome faktu, paveikė pelkės vandens telkinį, t. y. ar ir kokiu mastu ji paveikė vandens prisipildymo ir išdžiūvimo laikotarpius. Dalinis tikslas - ištirti, ar klimato kaita turi įtakos flamingų apsilankymui ežere. Pirmiausia mokiniai tyrė ir naudojo duomenis, gaudami informaciją apie tiriamąją teritoriją iš interneto ir kitų šaltinių, taip apibrėždami problemą. Tada tyrimas buvo grindžiamas renkant ir lyginant tiriamosios teritorijos palydovines nuotraukas per Eo naršyklę. Buvo atliekami papildomi lauko stebėjimai ir fotosesijos tiriamoje teritorijoje bei pradinis planavimas naudoti dronus aerofotografavimui.

Η περιοχή μελέτης της παρούσας έρευνας αφορά τον υδροβιότοπο "Αλυκή Ψιλής Άμμμου" και εντοπίζεται νοτιοανατολικά στο νησί της Σάμου. Πρόκειται για έναν σύστημα υγροτόπων που περιλαμβάνει την εγκαταλειμμένη αλυκή η οποία πλημμυρίζει εποχικά κατά τη διάρκεια του χρόνου. Το συγκεκριμένο υδάτινο σώμα έχει μεγάλη οικολογική σημασία καθότι το επισκέπτονται σπάνια πτηνά (φλαμίνγκο) για να αναπαραχθούν γεγονός που αναβαθμίζει αισθητικά και τουριστικά την γύρω περιοχή. Τα τελευταία χρόνια οι καιρικές συνθήκες όπως και η εκδήλωση των μετεωρολογικών φαινομένων έχει αλλάξει. Για παράδειγμα μεγάλες περίοδοι ανομβρίας, υψηλές θερμοκρασίες και παρατεταμένη ξηρασία έχουν διαφοροποιήσει τις επιφανειακές φυσικές διεργασίες γεγονός που καθρεφτίζεται σε πολύ σημαντικά οικοσυστήματα σε τοπικό επίπεδο όπως είναι αυτό του υδροβιότοπου της ''Αλυκής της Ψιλής Άμμου''. Η μορφολογία, η έκταση, ο όγκος νερού, το βάθος όπως και οι περίοδοι που πλημμυρίζει με νερό η περιοχή του υδροβιότοπου πιθανόν να έχει επηρεαστεί σαν συνέπεια της κλιματικής αλλαγής. Επίσης η εκδήλωση των καιρικών φαινομένων έχει γίνει απρόβλεπτη, πιο ραγδαία και απότομη αλλάζοντας περοτέρω το πορτρέτο και τις συνθήκες που επικρατούν και διαμορφώνουν το φυσικό του περιβάλλον της περιοχής ενδιαφέροντος. Στόχος της έρευνας είναι να εξεταστεί εάν και κατά πόσο η κλιματική αλλαγή, την οποία θεωρούμε γεγονός τα τελευταία χρόνια, έχει επηρεάσει το υδάτινο σώμα του υδροβιότοπου αναφορικά με τις περιόδους πλήρωσης του με νερό και τις περιόδους όπου ξεραίνεται. Επιμέρους στόχος είναι να εξεταστεί αν υπάρχει αντίκτυπος της κλιματικής αλλαγής στην επισκεψιμότητα της λίμνης από τα φλαμίγκο. Για τους σκοπούς της έρευνας οι μαθητές αρχικά έψαξαν και αξιοποίησαν δεδομένα αντλώντας πληροφορίες για την περιοχή μελέτης από το διαδίκτυο και άλλες πηγές, οριοθετώντας έτσι το πρόβλημα. Στη συνέχεια, το βασικό κομμάτι της έρευνας στηρίχθηκε στην συλλογή και σύγκριση δορυφορικών εικόνων από την περιοχή μελέτης μέσω της διαδικτυακής εφαρμογής Eo Browser. Συμπληρωματικά πραγματοποιήθηκαν και επιτόπου παρατηρήσεις και λήψεις φωτογραφιών στην περιοχή ενδιαφέροντος ενώ υπήρχε και αρχικός προγραμματισμός για την χρήση drone για εναέριες λήψεις.

Pagrindiniai rezultatai ir išvados

Tyrimo metodika iš pradžių buvo suskirstyta pagal šias kryptis:
1) Literatūros studijavimas studentų dominančioje srityje ir informacijos paieška.
2) Apsilankymas vietovėje ir stebėjimas vietoje (daugiausia dėl flamingų atvykimo į ežerą šiais metais), antžeminių ir oro nuotraukų (dronu) darymas,
3) Tyrimo teritorijos palydovinių vaizdų apdorojimas ir analizė naudojant "Sentinel Hub Eo Browser" internetinę programą.
Palydovinių vaizdų paieškos etape mokiniai buvo suskirstyti į darbo grupes, kad pasidalytų darbo krūvį. Naudojomės Sentinel 2 palydovu ir ieškojome vaizdų nuo 2016 m. iki dabar, kad galėtume palyginti pelkės būklę laikui bėgant ir vandens buvimą tvenkinyje. Mokiniai naudojo NDWI normalizuotą vandens indeksą turimose palydovinėse nuotraukose pagal mėnesius ir metus.
Toliau apibendrinamos pagrindinės išvados, kurias mokiniai padarė atlikdami tyrimus minėtomis priemonėmis.
Apskritai pastebima, kad pastaraisiais metais (2016-2023 m.) ežeras lėtai pildosi vandeniu ir daugeliu atvejų iš dalies prisipildo iki sausio mėn. Vasario-balandžio mėn. jo kiekis atrodo didžiausias, o po gegužės mėn. jis ima gerokai mažėti. Taip yra dėl sumažėjusio kritulių dažnio kartu su aukštesne vidutine temperatūra.
Kita išvada, kurią mokiniai padarė, yra ta, kad vandens lygis paprastai būna žemas, o vandens kiekis didžiąją metų dalį būna nedidelis. Tai gali turėti neigiamą poveikį ir paveikti laikotarpius, kai flamingai atvyksta į ežerą veistis, nes šiam tikslui pelkėje reikia vandens.
Taip pat 2018-2020 m. dvejų metų laikotarpiu mokiniai pastebėjo, kad vandens lygis vakarinėje ežero dalyje pastebimai sumažėjo. Galiausiai norėtųsi tęsti tyrimus toliau.

Η μεθοδολογία της έρευνας οργανώθηκε αρχικά στους εξής άξονες:
1) Βιβλιογραφική μελέτη για την περιοχή ενδιαφέροντος από τους μαθητές και εύρεση πληροφοριών.
2) Επίσκεψη στην περιοχή και επί τόπου παρατήρηση (κυρίως σχετικά με την άφιξη των φλαμίγκο στη λίμνη για το φέτος), λήψη επίγειων φωτογραφιών και εναέριων (με drone),
3) Επεξεργασία και ανάλυση δορυφορικών εικόνων από την περιοχή έρευνας με την διαδικτυακή εφαρμογή Sentinel Hub Eo Browser.
Κατά το στάδιο της αναζήτησης δορυφορικών εικόνων οι μαθητές χωρίστηκαν σε ομάδες εργασίας για να επιμεριστεί ο όγκος εργασίας. Χρησιμοποιήσαμε τον δορυφόρο Sentinel 2 και μια αναζητήσαμε εικόνες από το 2016 έως και σήμερα για να συγκρίνουμε την κατάσταση του υγρότοπου με την πάροδο του χρόνου και την παρουσία νερού στην λιμνούλα. Οι μαθητές χρησιμοποίησαν τον κανονικοποιημένο δείκτη νερού NDWI στις διαθέσιμες δορυφορικές εικόνες ανά μήνα και έτος.
Τα βασικά συμπεράσματα που κατέληξαν οι μαθητές μέσα από την έρευνα τους με τα εργαλεία που προαναφέραμε συνοψίζονται παρακάτω.
Γενικά παρατηρείται ότι η λίμνη αργεί να γεμίσει με νερό τα τελευταία χρόνια (2016 - 2023) και παρατηρείται μερική πληρότητα σε πολλές περιπτώσεις μέχρι και τον Ιανουάριο. Από τον Φεβρουάριο μέχρι και τον Απρίλιο φαίνεται να έχει την μεγαλύτερη ποσότητα ενώ μετά τον Μάιο αρχίζει να ελαττώνεται σημαντικά. Αυτό οφείλεται στην μείωση της συχνότητας των βροχοπτώσεων σε συνδυασμό με τις υψηλότερες μέσες θερμοκρασίες.
Ένα άλλο συμπέρασμα που καταλήγουν οι μαθητές είναι ότι γενικά η στάθμη του νερού είναι χαμηλή και η ποσότητα νερού είναι μικρή το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου. Αυτό μπορεί να επιδρά αρνητικά και να επηρεάζει τις περιόδους που φτάνουν τα φλαμίνγκο στη λίμνη για να αναπαραχθούν καθώς για αυτό το σκοπό είναι απαραίτητη η παρουσία νερού στην υδροβιότοπο.
Επίσης κατά τη διετία 2018-2020 οι μαθητές διαπίστωσαν αισθητή μείωση της στάθμης του νερού στο δυτικό τμήμα της λίμνης. Τέλος είναι καλό να συνεχιστεί η έρευνα περαιτέρω.

Kas toliau? Veiksmai, kurie padės pakeisti situaciją ir sumažinti problemą

Tiesa, viena iš pirminių projekte dalyvaujančių studentų ir tyrimų grupės vadovo vizijų buvo "climate detectives" proga pradėti nuolatinę pelkės būklės stebėseną imant lauko duomenis (mėginių ėmimas, antžeminės ir (arba) oro dronų nuotraukos) ir apdorojant palydovinius duomenis internetinėmis programomis, pavyzdžiui, Eo Browser. Taip pat galutinis tikslas buvo supažindinti mokinius su problema, didinti informuotumą apie klimato kaitą ir jos tiesioginį poveikį mūsų žemei ir gyvenimui. Iš projekte dalyvavusių mokinių liudijimų matyti, kad ankstesni tikslai buvo iš dalies pasiekti. Tai, ką mokiniai jaučia kaip poreikį ir apie ką galvoja ateityje, yra prisidėti prie problemos sprendimo veiksmais, kuriais informuotų piliečius apie šį klausimą, problemą, duomenis, būdą, kurį jie visą laiką tyrinėjo. Dabar jų rūpestis - skleisti rezultatus ir didinti visuomenės bei valstybės informuotumą. Jie tiki, kad kiekvienas iš mūsų gali kažką pakeisti ir tapti problemos sprendimo dalimi.

Είναι αλήθεια ότι μία από τις αρχικές βλέψεις των μαθητών που ασχολήθηκαν με το project αλλά και του υπευθύνου της ερευνητικής ομάδας ήταν με αφορμή το "climate detectives" να ξεκινήσει μία συνεχής παρακολούθηση της κατάστασης του υδροβιότοπου με λήψη δεδομένων πεδίου (δειγματοληψίες, φωτογραφίες επίγειες/εναέριες-drone) και μέσω επεξεργασίας δορυφορικών δεδομένων από διαδικτυακές εφαρμογές όπως o Eo Browser. Επίσης απώτερος σκοπός ήταν οι μαθητές να γνωρίσουν το πρόβλημα, να ευαισθητοποιηθούν στο θέμα της κλιματικής αλλαγής και των άμεσων επιδράσεων που έχει αυτή στον τόπο μας και στις ζωές μας. Γίνεται φανερό από τις μαρτυρίες των μαθητών που ασχολήθηκαν με το πρόγραμμα πως τα προηγούμενα ως ένα βαθμό έχουν επιτευχθεί. Αυτό που νιώθουν ανάγκη και που σκέφτονται οι μαθητές για τη συνέχεια είναι να συνεισφέρουν στη λύση του προβλήματος μέσα από ενέργειες ενημέρωσης των πολιτών για το θέμα, το πρόβλημα, τα δεδομένα, τον τρόπο που ερεύνησαν όλο αυτό το διάστημα. Μέριμνα τους πλέον αποτελεί η διάχυση των αποτελεσμάτων και η ευαισθητοποίηση της κοινωνίας αλλά και της πολιτείας. Θεωρούν ότι η καθένας από μας μπορεί να κάνει τη διαφορά και να γίνει κομμάτι της λύσης του προβλήματος.

Projekto plakatas:

Atsisiųsti projekto plakatą PDF formatu

Šis projektas buvo automatiškai išverstas į anglų kalbą.
Projektus kuria komandos ir prisiima visą atsakomybę už bendrus duomenis.
← Visi projektai