Proyectos de los Detectives del Clima 2022-2023

Tema del proyecto: Incendios forestales

Título del proyecto: Lucha contra las llamas

Equipo: Vigilancia de incendios

1ο ΓΕΛ Πύργου   Pirgos   Grecia   7 Edad del alumno: 16-17 años

Pregunta de investigación

La frecuencia e intensidad de los incendios en nuestro país aumenta cada año. ¿Existe una correlación con el aumento de la temperatura y la sequedad de la atmósfera atribuidos al cambio climático?
Η συχνότητα και η ένταση των πυρκαγιών στον τόπο μας αυξάνεται κάθε χρόνο. Υπάρχει συσχέτιση με την αύξηση της θερμοκρασίας και ξηρασίας της ατμόσφαιρας που αποδίδονται σε κλιματική αλλαγή;

Resumen del proyecto

Nuestra prefectura es una zona con ricos bosques que, por desgracia, se han visto gravemente dañados por sucesivos incendios. La aparición de estos incendios se ha atribuido unas veces a la intervención del hombre y otras a causas naturales. Sin embargo, en su desarrollo influyen mucho las altas temperaturas atmosféricas y la falta de precipitaciones, sobre todo de abril a mediados de septiembre, así como la frecuencia y velocidad de los vientos. Los tres son factores climáticos susceptibles de sufrir cambios más allá de su variabilidad normal, por lo que decidimos estudiar los dos primeros.
Nuestro programa se llevó a cabo en colaboración con la 2ª Escuela Primaria de Pyrgos. Los alumnos de secundaria fueron puestos por los profesores a cargo de grupos de alumnos de primaria. Todos juntos colaboraron, trabajaron, buscaron, examinaron, se familiarizaron y utilizaron las posibilidades que ofrecen las Nuevas Tecnologías, llegaron a conclusiones.
Como mediciones sobre el terreno utilizamos datos horarios y mensuales de temperatura atmosférica y precipitaciones de las estaciones meteorológicas del Observatorio Nacional de Atenas (E.A.A.) en Pyrgos y del Servicio Meteorológico Nacional (N.M.S.) en Andravida, zonas próximas a las áreas forestales objeto de estudio. Analizamos estadísticamente estos datos para hallar la tendencia de cambio de las variables físicas específicas.
Como imágenes de satélite utilizamos las proporcionadas por EO Browser de la ESA y Google Earth.
Como otros datos utilizamos fotografías aéreas de https://maps.gov.gr/gis/map/. Asimismo, el Departamento Forestal de Pyrgos nos proporcionó datos sobre el número y la extensión de los incendios ocurridos en su zona de responsabilidad.
Con las imágenes y fotografías medimos los cambios en la cubierta forestal de la cuenca de la Antigua Olimpia para evaluar la magnitud de las consecuencias de los incendios en esta tierra sagrada.
Por último, utilizamos la plataforma Arduino para construir un sistema de medición de la humedad, la temperatura y el CO2 en la atmósfera, que podría utilizarse para la alerta temprana de incendios forestales.

Ο νομός μας είναι μία περιοχή με πλούσια δάση που, δυστυχώς, αλλεπάλληλες πυρκαγιές τα έχουν λαβώσει βαριά. Το ξέσπασμα αυτών των πυρκαγιών έχει αποδοθεί άλλοτε σε ανθρωπογενή παρέμβαση και άλλοτε σε φυσικά αίτια. Η εξέλιξή τους, όμως, επηρεάζεται έντονα από την υψηλή θερμοκρασία της ατμόσφαιρας και την έλλειψη βροχοπτώσεων κυρίως από τον Απρίλιο έως και τα μέσα Σεπτεμβρίου, καθώς και από τη συχνότητα και την ταχύτητα των ανέμων. Και οι τρεις παράγοντες αποτελούν κλιματικούς παράγοντες που πιθανόν να υπόκεινται σε αλλαγή πέραν της φυσιολογικής μεταβλητότητάς τους, οπότε εμείς αποφασίσαμε να μελετήσουμε τους δύο πρώτους από αυτούς.
Το πρόγραμμά μας πραγματοποιήθηκε σε συνεργασία με το 2ο Δημοτικό σχολείο Πύργου. Μαθητές του Λυκείου τέθηκαν από τους εκπαιδευτικούς, επικεφαλής ομάδων μαθητών του Δημοτικού. Όλοι μαζί συνεργάστηκαν, δούλεψαν, αναζήτησαν, εξέτασαν, εξοικειώθηκαν και χρησιμοποίησαν τις δυνατότητες που προσφέρουν οι Νέες Τεχνολογίες, κατέληξαν σε συμπεράσματα.
Ως μετρήσεις εδάφους χρησιμοποιήσαμε ωριαία και μηνιαία δεδομένα ατμοσφαιρικής θερμοκρασίας και ύψους βροχοπτώσεων, από τους μετεωρολογικούς σταθμούς του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (Ε.Α.Α.) στον Πύργο και της Εθνικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας (Ε.Μ.Υ.) στην Ανδραβίδα, περιοχές που βρίσκονται κοντά στις υπό μελέτη δασικές μας περιοχές. Αναλύσαμε στατιστικά αυτά τα δεδομένα για να βρούμε την τάση της μεταβολής των συγκεκριμένων φυσικών μεγεθών.
Ως δορυφορικές εικόνες χρησιμοποιήσαμε τις προσφερόμενες από τον EO Browser της ESA και το Google Earth.
Ως άλλα δεδομένα χρησιμοποιήσαμε αεροφωτογραφίες από το https://maps.gov.gr/gis/map/. Επίσης, το Δασαρχείο Πύργου μας έδωσε δεδομένα πλήθους και έκτασης πυρκαγιών που εκδηλώθηκαν στην περιοχή ευθύνης του.
Με τις εικόνες και τις φωτογραφίες μετρήσαμε τις μεταβολές της δασικής κάλυψης της λεκάνης της Αρχαίας Ολυμπίας για να εκτιμήσουμε το μέγεθος των συνεπειών των πυρκαγιών σε τούτη την ιερή γη.
Τέλος, χρησιμοποιήσαμε την πλατφόρμα Arduino για να κατασκευάσουμε σύστημα μετρήσεων υγρασίας, θερμοκρασίας και ποσοστού CO2 στην ατμόσφαιρα, που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί στην έγκαιρη ειδοποίηση έναρξης δασικής πυρκαγιάς.

Principales resultados y conclusiones

Los datos anteriores se representan gráficamente. El estudio estadístico se basó en la prueba del intervalo de confianza 95%.
El gráfico de la temperatura media mensual a lo largo del tiempo muestra que nuestra región se caracteriza por un largo intervalo de meses cálidos. De hecho, la temperatura media anual muestra una tendencia estadísticamente creciente. Hemos confirmado que los meses de verano y septiembre, en los que se producen los incendios más destructivos, son cada vez más cálidos. El número de días calurosos (días con θ>250 C) también parece estar aumentando, aunque hemos comprobado que este aumento no es estadísticamente significativo. Por tanto, parece probable que esté aumentando la duración de la estación seca, pero también las temperaturas.
Los gráficos de precipitaciones muestran que nuestra región tiene unos índices pluviométricos elevados, pero al mismo tiempo los meses de verano se caracterizan por una sequía prolongada. De hecho, aunque no está documentado estadísticamente, se observa una disminución del número de días de lluvia y un aumento de las precipitaciones anuales. En consecuencia, las precipitaciones parecen ser cada vez más violentas, ya que recibimos más lluvias en menos días.
En cuanto a los incendios, se observa un mayor número de fuegos en los meses de verano, debido a que son calurosos y secos y hay una mayor acumulación de material combustible, pero también en abril y octubre porque entonces se realizan labores agrícolas que provocan un incendio. Sin embargo, las superficies quemadas en los meses de verano son trágicamente mayores que en otros meses. Nuestra media anual de superficie quemada indica que los largos periodos de sequía precedieron a los años de desastres bíblicos en nuestro condado. La cubierta forestal de la antigua Olimpia revela el comportamiento general de nuestros bosques: la rápida recuperación del bosque mediterráneo tras las catástrofes (Segunda Guerra Mundial, incendios).
En conclusión, el aumento de la temperatura y de la sequía en los meses de verano, que pueden deberse al cambio climático, facilitan la aparición y propagación de incendios.

Τα παραπάνω δεδομένα τα αναπαραστήσαμε γραφικά. Η στατιστική μελέτη βασίστηκε στον έλεγχο του 95% διαστημάτων εμπιστοσύνης.
Το γράφημα της διαχρονικής μέσης μηνιαίας θερμοκρασίας δείχνει ότι η περιοχή μας χαρακτηρίζεται από μεγάλο διάστημα θερμών μηνών. Μάλιστα, η ετήσια μέση θερμοκρασία παρουσιάζει στατιστικά αυξητική τάση. Επίσης, επιβεβαιώσαμε στατιστικά ότι οι καλοκαιρινοί μήνες και ο Σεπτέμβριος, οι μήνες δηλαδή που εκδηλώνονται οι καταστροφικότερες πυρκαγιές, γίνονται θερμότεροι. Το πλήθος των ζεστών ημερών (ημέρες με θ>250 C) δείχνει κι αυτό να αυξάνεται, αν και βρήκαμε ότι αυτή η αύξηση δεν είναι στατιστικά σημαντική. Φαίνεται λοιπόν ότι μάλλον αυξάνεται η διάρκεια της ξηρής περιόδου, αλλά και ότι οι θερμοκρασίες που επικρατούν τότε είναι όλο και υψηλότερες.
Τα διαγράμματα βροχοπτώσεων δείχνουν ότι η περιοχή μας έχει υψηλά ποσοστά βροχοπτώσεων αλλά ταυτόχρονα οι καλοκαιρινοί μήνες χαρακτηρίζονται από παρατεταμένη ανομβρία. Μάλιστα, αν και στατιστικά δεν τεκμηριώνεται, παρατηρείται ελάττωση των ημερών βροχής και αύξηση της βροχόπτωσης ανά έτος. Συνεπώς, οι βροχοπτώσεις φαίνεται να γίνονται όλο και πιο βίαιες καθώς έχουμε μεγαλύτερη ποσότητα ύψους βροχής σε λιγότερες ημέρες.
Στις πυρκαγιές, παρατηρούμε μεγαλύτερο πλήθος τους στους θερινούς μήνες, όπως αναμενόταν λόγω του ότι αυτοί είναι θερμοί και ξηροί και συντελείται αυξημένη συσσώρευση καύσιμης εύφλεκτης ύλης, αλλά και τον Απρίλιο και Οκτώβριο γιατί τότε γίνονται αγροτικές εργασίες που προκαλούν εκδήλωση πυρκαγιάς. Παρόλα αυτά, οι εκτάσεις που καίγονται στους θερινούς μήνες είναι τραγικά μεγαλύτερες από αυτές των άλλων μηνών. Η μέση ετήσια καμένη έκταση μας δείχνει ότι μεγάλες περίοδοι ξηρασίας είχαν προηγηθεί των ετών των βιβλικών καταστροφών στο νομό μας. Η δασική κάλυψη της Αρχαίας Ολυμπίας φανερώνει τη γενικότερη συμπεριφορά των δασών μας: τη γρήγορη ανάκαμψη του μεσογειακού δάσους μετά από καταστροφές (Β΄ Παγκόσμιος πόλεμος, πυρκαγιές).
Συμπερασματικά, η αύξηση της θερμοκρασίας και η αύξηση της ανομβρίας των θερινών μηνών που μπορεί να οφείλονται σε κλιματική αλλαγή, διευκολύνουν την εκδήλωση και εξάπλωση των πυρκαγιών.

¿Y ahora qué? Acciones para marcar la diferencia y ayudar a reducir el problema

Para ayudar a reducir el problema, creamos un dispositivo que podría utilizarse para la detección precoz de incendios y cambios en parámetros sensibles como la temperatura o la composición atmosférica en zonas de alto riesgo. El dispositivo podría conectarse a un punto de control central para tener un control y una comparación de datos centralizados.
En concreto, utilizamos la plataforma Arduino para construir un sistema de medición de la humedad, la temperatura y el CO2 de la atmósfera. Este sistema nos permitió medir los parámetros anteriores en tiempo real. Estas mediciones se transmitían de forma inalámbrica a través de una conexión GSM a una estación central virtual. En caso de que uno o varios de los parámetros anteriores superaran un determinado valor, era posible activar una alarma virtual.
Esta disposición podría utilizarse en varios casos, por ejemplo en la prevención de incendios. Podrían instalarse una serie de dispositivos alimentados por batería en puntos clave de una zona forestal. Un organismo competente recibiría continuamente datos de todos los sensores, con lo que tendría una imagen completa de las condiciones reinantes en tiempo real. En caso de que uno o varios sensores activaran una alarma sobre parámetros como la temperatura o la humedad, el organismo responsable podría poner la zona bajo vigilancia reforzada con posible movilización de fuerzas de extinción de incendios. El hecho de que la agencia conozca la ubicación de los sensores significa que podría controlar inmediatamente la zona en cuestión, ya sea utilizando fuerzas terrestres o incluso utilizando un dron convenientemente equipado que podría desplazarse rápidamente a la zona y comprobarlo con sus propios sensores. Del mismo modo, en caso de que uno o varios sensores de CO2 dieran valores elevados, lo que podría significar el inicio de un incendio, ahora se podría detener mucho más rápidamente.

Προκειμένου να βοηθήσουμε στη μείωση του προβλήματος δημιουργήσαμε μια διάταξη η οποία θα μπορούσε να αξιοποιηθεί για τον έγκαιρο εντοπισμό πυρκαγιών αλλά και αλλαγών σε ευαίσθητες παραμέτρους όπως η θερμοκρασία ή η σύνθεση της ατμόσφαιρας σε περιοχές υψηλού κινδύνου. Η διάταξη θα μπορούσε να συνδεθεί με ένα κεντρικό σημείο ελέγχου προκειμένου να υπάρχει κεντρικός έλεγχος και σύγκριση των δεδομένων.
Συγκεκριμένα, χρησιμοποιήσαμε την πλατφόρμα Arduino προκειμένου να κατασκευάσουμε ένα σύστημα μετρήσεων υγρασίας, θερμοκρασίας και ποσοστού CO2 στην ατμόσφαιρα. Το συγκεκριμένο σύστημα μας έδωσε τη δυνατότητα να μετράμε σε πραγματικό χρόνο τις παραπάνω παραμέτρους. Οι μετρήσεις αυτές μεταδίδονταν ασύρματα μέσω GSM σύνδεσης σε έναν εικονικό κεντρικό σταθμό. Στην περίπτωση που κάποια ή κάποιες από τις παραπάνω παραμέτρους ξεπερνούσαν μια συγκεκριμένη τιμή, υπήρχε η δυνατότητα να ενεργοποιηθεί ένας εικονικός συναγερμός.
Η διάταξη θα μπορούσε να αξιοποιηθεί σε σειρά περιπτώσεων όπως για παράδειγμα στην πρόληψη πυρκαγιών. Μια σειρά διατάξεων, τροφοδοτούμενων από μπαταρίες, θα μπορούσαν να τοποθετηθούν σε κομβικά σημεία μιας δασικής περιοχής. Μία αρμόδια υπηρεσία θα δεχόταν συνεχώς δεδομένα από όλους τους αισθητήρες, έχοντας έτσι μια πλήρη εικόνα των συνθηκών που επικρατούν σε πραγματικό χρόνο. Στην περίπτωση που ένας ή περισσότεροι αισθητήρες σήμαιναν συναγερμό σε παραμέτρους όπως η θερμοκρασία ή η υγρασία, η αρμόδια υπηρεσία θα μπορούσε να θέσει την περιοχή σε κατάσταση αυξημένης επιτήρησης με πιθανή κινητοποίηση δυνάμεων πυρόσβεσης. Το γεγονός ότι το στίγμα των αισθητήρων θα ήταν γνωστό στην υπηρεσία σημαίνει ότι θα μπορούσε άμεσα να ελέγχει τη συγκεκριμένη περιοχή είτε με χρήση χερσαίων. δυνάμεων είτε ακόμα και με τη χρήση ενός αντίστοιχα εξοπλισμένου drone που θα μπορούσε τάχιστα να μεταβεί στην περιοχή και να ελέγξει με τους δικούς του αισθητήρες. Αντίστοιχα, στην περίπτωση που ένας ή περισσότεροι αισθητήρες CO2 έδιναν αυξημένες τιμές, κάτι που θα μπορούσε να σημαίνει την έναρξη μια πυρκαγιάς, αυτή θα μπορούσε πλέον να αναχαιτιστεί πολύ πιο γρήγορα.

Cartel del proyecto:

Descargar el cartel del proyecto en PDF

Presentación del proyecto

Este proyecto se tradujo automáticamente al inglés.
Los equipos crean los proyectos y asumen toda la responsabilidad de los datos compartidos.
← Todos los proyectos