Projekty Climate Detectives 2022-2023
Název projektu: Dopad změny klimatu na mokřad "Solné jezero jemného písku" na ostrově Samos.
Tým: Lovci znalostí
Sofouli 103 Samos Řecko 12 Věk studenta: 12-13 let, 14-15 let
Výzkumná otázka se týká toho, jak se změna klimatických podmínek, kterou v posledních letech zažíváme na naší planetě, projevila na mokřadu "Aliki Psili Ammos" na ostrově Samos.
Το ερευνητικό ερώτημα αφορά το πως η μεταβολή των κλιματικών συνθηκών που βιώνουμε στον πλανήτη τα τελευταία χρόνια έχει επιδράσει στον υδροβιότοπο της "Αλυκής Ψιλής Άμμου" στη Σάμο.
Studovaná oblast tohoto výzkumu se týká mokřadu "Aliki Psili Ammos" a nachází se jihovýchodně od ostrova Samos. Jedná se o mokřadní systém, který zahrnuje opuštěný slaný močál, který je během roku sezónně zaplavován. Tato vodní plocha má velký ekologický význam, protože ji navštěvují vzácní ptáci (plameňáci), aby se zde rozmnožili, což zvyšuje estetickou a turistickou hodnotu okolní oblasti. V posledních letech se změnily povětrnostní podmínky a výskyt meteorologických jevů. Například dlouhá období sucha, vysoké teploty a dlouhotrvající sucha změnily povrchové přírodní procesy, což se projevuje ve velmi důležitých ekosystémech na místní úrovni, jako je mokřad "Sůl jemného písku". Morfologie, plocha, objem vody, hloubka a období, kdy je mokřadní oblast zaplavena vodou, byly pravděpodobně ovlivněny v důsledku změny klimatu. Také výskyt povětrnostních jevů se stal nepředvídatelným, rychlejším a náhlejším, což dále mění charakter a podmínky, které převládají a utvářejí přírodní prostředí zájmového území. Cílem tohoto výzkumu je prozkoumat, zda a do jaké míry se změna klimatu, kterou v posledních letech považujeme za fakt, projevila na vodní ploše mokřadu z hlediska období naplnění vodou a období, kdy vysychá. Dílčím cílem je prozkoumat, zda má změna klimatu vliv na návštěvnost jezera plameňáky. Studenti nejprve vyhledali a použili data, když získali informace o studované oblasti z internetu a dalších zdrojů, a definovali tak problém. Poté byl výzkum založen na shromažďování a porovnávání satelitních snímků studované oblasti prostřednictvím prohlížeče Eo. V zájmové oblasti byla provedena doplňující terénní pozorování a fotografování a počáteční plánování využití dronů pro letecké snímkování.
Η περιοχή μελέτης της παρούσας έρευνας αφορά τον υδροβιότοπο "Αλυκή Ψιλής Άμμου" και εντοπίζεται νοτιοανατολικά στο νησί της Σάμου. Πρόκειται για έναν σύστημα υγροτόπων που περιλαμβάνει την εγκαταλειμμένη αλυκή η οποία πλημμυρίζει εποχικά κατά τη διάρκεια του χρόνου. Το συγκεκριμένο υδάτινο σώμα έχει μεγάλη οικολογική σημασία καθότι το επισκέπτονται σπάνια πτηνά (φλαμίνγκο) για να αναπαραχθούν γεγονός που αναβαθμίζει αισθητικά και τουριστικά την γύρω περιοχή. Τα τελευταία χρόνια οι καιρικές συνθήκες όπως και η εκδήλωση των μετεωρολογικών φαινομένων έχει αλλάξει. Για παράδειγμα μεγάλες περίοδοι ανομβρίας, υψηλές θερμοκρασίες και παρατεταμένη ξηρασία έχουν διαφοροποιήσει τις επιφανειακές φυσικές διεργασίες γεγονός που καθρεφτίζεται σε πολύ σημαντικά οικοσυστήματα σε τοπικό επίπεδο όπως είναι αυτό του υδροβιότοπου της ''Αλυκής της Ψιλής Άμμου''. Η μορφολογία, η έκταση, ο όγκος νερού, το βάθος όπως και οι περίοδοι που πλημμυρίζει με νερό η περιοχή του υδροβιότοπου πιθανόν να έχει επηρεαστεί σαν συνέπεια της κλιματικής αλλαγής. Επίσης η εκδήλωση των καιρικών φαινομένων έχει γίνει απρόβλεπτη, πιο ραγδαία και απότομη αλλάζοντας περαιτέρω το πορτρέτο και τις συνθήκες που επικρατούν και διαμορφώνουν το φυσικό του περιβάλλον της περιοχής ενδιαφέροντος. Στόχος της έρευνας είναι να εξεταστεί εάν και κατά πόσο η κλιματική αλλαγή, την οποία θεωρούμε γεγονός τα τελευταία χρόνια, έχει επηρεάσει το υδάτινο σώμα του υδροβιότοπου αναφορικά με τις περιόδους πλήρωσης του με νερό και τις περιόδους όπου ξεραίνεται. Επιμέρους στόχος είναι να εξεταστεί αν υπάρχει αντίκτυπος της κλιματικής αλλαγής στην επισκεψιμότητα της λίμνης από τα φλαμίγκο. Για τους σκοπούς της έρευνας οι μαθητές αρχικά έψαξαν και αξιοποίησαν δεδομένα αντλώντας πληροφορίες για την περιοχή μελέτης από το διαδίκτυο και άλλες πηγές, οριοθετώντας έτσι το πρόβλημα. Στη συνέχεια, το βασικό κομμάτι της έρευνας στηρίχθηκε στην συλλογή και σύγκριση δορυφορικών εικόνων από την περιοχή μελέτης μέσω της διαδικτυακής εφαρμογής Eo Browser. Συμπληρωματικά πραγματοποιήθηκαν και επιτόπου παρατηρήσεις και λήψεις φωτογραφιών στην περιοχή ενδιαφέροντος ενώ υπήρχε και αρχικός προγραμματισμός για την χρήση drone για εναέριες λήψεις.
Metodika výzkumu byla zpočátku uspořádána podle následujících os:
1) Studium literatury o oblasti zájmu studentů a zjišťování informací.
2) Návštěva oblasti a pozorování na místě (především s ohledem na letošní přílet plameňáků do jezera), pořizování pozemních a leteckých snímků (pomocí dronu),
3) Zpracování a analýza satelitních snímků z oblasti průzkumu pomocí webové aplikace Sentinel Hub Eo Browser.
Ve fázi vyhledávání satelitních snímků byli studenti rozděleni do pracovních skupin, aby si rozdělili pracovní zátěž. Pomocí družice Sentinel 2 a vyhledávání snímků od roku 2016 do současnosti jsme porovnávali stav mokřadu v čase a přítomnost vody v rybníce. Studenti použili normovaný index vody NDWI na dostupných satelitních snímcích podle měsíců a let.
Hlavní závěry, k nimž studenti dospěli při svém výzkumu pomocí výše uvedených nástrojů, jsou shrnuty níže.
Obecně lze konstatovat, že jezero se v posledních letech (2016-2023) plní vodou pomalu a v mnoha případech dochází k jeho částečnému naplnění až do ledna. Od února do dubna se zdá, že má největší množství a po květnu začíná výrazně klesat. To je způsobeno snížením četnosti srážek v kombinaci s vyššími průměrnými teplotami.
Další závěr, ke kterému studenti dospěli, je, že hladina vody je obecně nízká a množství vody je po většinu roku malé. To může mít negativní vliv a ovlivnit období, kdy plameňáci přilétají k jezeru, aby se rozmnožovali, protože k tomuto účelu je v mokřadu potřeba voda.
Také během dvouletého období 2018-2020 studenti pozorovali výrazný pokles hladiny vody v západní části jezera. Závěrem je dobré ve výzkumu dále pokračovat.
Η μεθοδολογία της έρευνας οργανώθηκε αρχικά στους εξής άξονες:
1) Βιβλιογραφική μελέτη για την περιοχή ενδιαφέροντος από τους μαθητές και εύρεση πληροφοριών.
2) Επίσκεψη στην περιοχή και επί τόπου παρατήρηση (κυρίως σχετικά με την άφιξη των φλαμίγκο στη λίμνη για το φέτος), λήψη επίγειων φωτογραφιών και εναέριων (με drone),
3) Επεξεργασία και ανάλυση δορυφορικών εικόνων από την περιοχή έρευνας με την διαδικτυακή εφαρμογή Sentinel Hub Eo Browser.
Κατά το στάδιο της αναζήτησης δορυφορικών εικόνων οι μαθητές χωρίστηκαν σε ομάδες εργασίας για να επιμεριστεί ο όγκος εργασίας. Χρησιμοποιήσαμε τον δορυφόρο Sentinel 2 και μια αναζητήσαμε εικόνες από το 2016 έως και σήμερα για να συγκρίνουμε την κατάσταση του υγρότοπου με την πάροδο του χρόνου και την παρουσία νερού στην λιμνούλα. Οι μαθητές χρησιμοποίησαν τον κανονικοποιημένο δείκτη νερού NDWI στις διαθέσιμες δορυφορικές εικόνες ανά μήνα και έτος.
Τα βασικά συμπεράσματα που κατέληξαν οι μαθητές μέσα από την έρευνα τους με τα εργαλεία που προαναφέραμε συνοψίζονται παρακάτω.
Γενικά παρατηρείται ότι η λίμνη αργεί να γεμίσει με νερό τα τελευταία χρόνια (2016 - 2023) και παρατηρείται μερική πληρότητα σε πολλές περιπτώσεις μέχρι και τον Ιανουάριο. Από τον Φεβρουάριο μέχρι και τον Απρίλιο φαίνεται να έχει την μεγαλύτερη ποσότητα ενώ μετά τον Μάιο αρχίζει να ελαττώνεται σημαντικά. Αυτό οφείλεται στην μείωση της συχνότητας των βροχοπτώσεων σε συνδυασμό με τις υψηλότερες μέσες θερμοκρασίες.
Ένα άλλο συμπέρασμα που καταλήγουν οι μαθητές είναι ότι γενικά η στάθμη του νερού είναι χαμηλή και η ποσότητα νερού είναι μικρή το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου. Αυτό μπορεί να επιδρά αρνητικά και να επηρεάζει τις περιόδους που φτάνουν τα φλαμίνγκο στη λίμνη για να αναπαραχθούν καθώς για αυτό το σκοπό είναι απαραίτητη η παρουσία νερού στην υδροβιότοπο.
Επίσης κατά τη διετία 2018-2020 οι μαθητές διαπίστωσαν αισθητή μείωση της στάθμης του νερού στο δυτικό τμήμα της λίμνης. Τέλος είναι καλό να συνεχιστεί η έρευνα περαιτέρω.
Je pravda, že jednou z původních vizí studentů zapojených do projektu a vedoucího výzkumného týmu bylo u příležitosti "climate detectives" zahájit kontinuální sledování stavu mokřadu sběrem dat v terénu (vzorkování, pozemní/letecké snímky) a zpracováním satelitních dat pomocí webových aplikací, jako je Eo Browser. Konečným cílem bylo také seznámit studenty s problémem, zvýšit povědomí o problematice klimatických změn a jejich přímých dopadech na naši zemi a naše životy. Z výpovědí studentů, kteří se do projektu zapojili, je zřejmé, že předchozích cílů bylo do jisté míry dosaženo. To, co studenti cítí jako potřebu a o čem přemýšlejí do budoucna, je přispět k řešení problému prostřednictvím akcí, které by informovaly občany o této otázce, problému, datech, způsobu, jakým celou dobu bádali. Jejich zájmem je nyní šířit výsledky a zvyšovat povědomí ve společnosti a ve státě. Věří, že každý z nás může něco změnit a stát se součástí řešení problému.
Είναι αλήθεια ότι μία από τις αρχικές βλέψεις των μαθητών που ασχολήθηκαν με το project αλλά και του υπευθύνου της ερευνητικής ομάδας ήταν με αφορμή το "climate detectives" να ξεκινήσει μία συνεχής παρακολούθηση της κατάστασης του υδροβιότοπου με λήψη δεδομένων πεδίου (δειγματοληψίες, φωτογραφίες επίγειες/εναέριες-drone) και μέσω επεξεργασίας δορυφορικών δεδομένων από διαδικτυακές εφαρμογές όπως o Eo Browser. Επίσης απώτερος σκοπός ήταν οι μαθητές να γνωρίσουν το πρόβλημα, να ευαισθητοποιηθούν στο θέμα της κλιματικής αλλαγής και των άμεσων επιδράσεων που έχει αυτή στον τόπο μας και στις ζωές μας. Γίνεται φανερό από τις μαρτυρίες των μαθητών που ασχολήθηκαν με το πρόγραμμα πως τα προηγούμενα ως ένα βαθμό έχουν επιτευχθεί. Αυτό που νιώθουν ανάγκη και που σκέφτονται οι μαθητές για τη συνέχεια είναι να συνεισφέρουν στη λύση του προβλήματος μέσα από ενέργειες ενημέρωσης των πολιτών για το θέμα, το πρόβλημα, τα δεδομένα, τον τρόπο που ερεύνησαν όλο αυτό το διάστημα. Μέριμνα τους πλέον αποτελεί η διάχυση των αποτελεσμάτων και η ευαισθητοποίηση της κοινωνίας αλλά και της πολιτείας. Θεωρούν ότι η καθένας από μας μπορεί να κάνει τη διαφορά και να γίνει κομμάτι της λύσης του προβλήματος.
Tento projekt byl automaticky přeložen do češtiny.
Projekty vytvářejí týmy a přebírají plnou odpovědnost za sdílená data.
← Všechny projekty